Wicipedia

Salvador Dalí: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Pori'r hanes yn rhyngweithiol
← Cymharer â'r fersiwn gyntCymharer â'r fersiwn dilynol →
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
GweledolCystrawen wici
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.5
Misoedd cyfeiriadaeth, replaced: January → Ionawr (3), February → Chwefror (2), March → Mawrth (5), May → Mai (2), June → Mehefin (2), July → Gorffennaf (5), August → Awst (4), Sep using AWB
Llinell 37:
Fe ddaeth Dalí i fod prif ffigiwr swrealaeth ac un o brif enwau celfydd yr 20g. Roedd gwaith Dalí yn seiliedig ar freuddwydion a'r is-ymwybod ac wedi'i ddylanwadu gan syniadaeth y seiciatrydd [[Sigmund Freud]]. Defnyddiodd Dalí dechnegau clasurol i greu darluniau a oedd yn gymysgedd o'r afreal-dychmygol yn aml yn gwrthgyferbynnu yn erbyn cefndiroedd o wir natur neu gydag elfennau'r byd go iawn.
 
Ym 1929, mentrodd Dalí i'r byd ffilmiau, yn cydweithio gyda Luis Buñuel ar ''Un Chien andalou'' a ''L'Age d'Or''. Mae'r ''Chien Andalou'' yn adnabyddus am yr olygfa gychwynnol arswydus o lygaid merch yn cael ei thorri gyda rasel.<ref>Koller, Michael. [http://archive.sensesofcinema.com/contents/cteq/01/12/chien.html {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101225061923/http://archive.sensesofcinema.com/contents/cteq/01/12/chien.html |date=2010-12-25 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101225061923/http://archive.sensesofcinema.com/contents/cteq/01/12/chien.html |date=2010-12-25 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101225061923/http://archive.sensesofcinema.com/contents/cteq/01/12/chien.html |date=2010-12-25 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101225061923/http://archive.sensesofcinema.com/contents/cteq/01/12/chien.html |date=2010-12-25 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101225061923/http://archive.sensesofcinema.com/contents/cteq/01/12/chien.html |date=2010-12-25 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101225061923/http://archive.sensesofcinema.com/contents/cteq/01/12/chien.html |date=2010-12-25 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101225061923/http://archive.sensesofcinema.com/contents/cteq/01/12/chien.html |date=2010-12-25 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101225061923/http://archive.sensesofcinema.com/contents/cteq/01/12/chien.html |date=2010-12-25 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101225061923/http://archive.sensesofcinema.com/contents/cteq/01/12/chien.html |date=2010-12-25 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101225061923/http://archive.sensesofcinema.com/contents/cteq/01/12/chien.html |date=2010-12-25 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101225061923/http://archive.sensesofcinema.com/contents/cteq/01/12/chien.html |date=2010-12-25 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101225061923/http://archive.sensesofcinema.com/contents/cteq/01/12/chien.html |date=2010-12-25 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101225061923/http://archive.sensesofcinema.com/contents/cteq/01/12/chien.html |date=2010-12-25 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101225061923/http://archive.sensesofcinema.com/contents/cteq/01/12/chien.html |date=2010-12-25 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101225061923/http://archive.sensesofcinema.com/contents/cteq/01/12/chien.html |date=2010-12-25 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101225061923/http://archive.sensesofcinema.com/contents/cteq/01/12/chien.html |date=2010-12-25 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101225061923/http://archive.sensesofcinema.com/contents/cteq/01/12/chien.html |date=2010-12-25 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101225061923/http://archive.sensesofcinema.com/contents/cteq/01/12/chien.html |date=2010-12-25 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101225061923/http://archive.sensesofcinema.com/contents/cteq/01/12/chien.html |date=2010-12-25 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101225061923/http://archive.sensesofcinema.com/contents/cteq/01/12/chien.html |date=2010-12-25 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101225061923/http://archive.sensesofcinema.com/contents/cteq/01/12/chien.html |date=2010-12-25 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101225061923/http://archive.sensesofcinema.com/contents/cteq/01/12/chien.html |date=2010-12-25 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101225061923/http://archive.sensesofcinema.com/contents/cteq/01/12/chien.html |date=2010-12-25 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101225061923/http://archive.sensesofcinema.com/contents/cteq/01/12/chien.html |date=2010-12-25 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101225061923/http://archive.sensesofcinema.com/contents/cteq/01/12/chien.html |date=2010-12-25 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101225061923/http://archive.sensesofcinema.com/contents/cteq/01/12/chien.html |date=2010-12-25 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101225061923/http://archive.sensesofcinema.com/contents/cteq/01/12/chien.html |date=2010-12-25 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101225061923/http://archive.sensesofcinema.com/contents/cteq/01/12/chien.html |date=2010-12-25 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101225061923/http://archive.sensesofcinema.com/contents/cteq/01/12/chien.html |date=2010-12-25 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101225061923/http://archive.sensesofcinema.com/contents/cteq/01/12/chien.html |date=2010-12-25 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101225061923/http://archive.sensesofcinema.com/contents/cteq/01/12/chien.html |date=2010-12-25 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101225061923/http://archive.sensesofcinema.com/contents/cteq/01/12/chien.html |date=2010-12-25 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101225061923/http://archive.sensesofcinema.com/contents/cteq/01/12/chien.html |date=2010-12-25 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101225061923/http://archive.sensesofcinema.com/contents/cteq/01/12/chien.html |date=2010-12-25 }} {{lang|fr|''Un Chien Andalou''}}]. ''senses of cinema'' JanuaryIonawr 2001. Retrieved on JulyGorffennaf 26, 2006.</ref> Rhai blynyddoedd yn ddiweddarach fe gyd weithiodd gydag [[Alfred Hitchcock]] ar ei ffilm ''Spellbound'', (1945). Defnyddiodd Hitchcock darluniau Dalí i bortreadau golygfeydd o freuddwydion.
 
Hefyd ym 1929, cyfarfu a Gala (Elena Dmitrievna Diakonova), [[Rwsia]]d a oedd yn wraig i'r ysgrifennwr Paul Éluard. Yn 10 mlynedd yn hŷn na Dalí fe ddatblygodd perthynas cryf ac fe adwelodd ei gŵr. Roedd Diakonova'n ddylanwad a chytbwysedd perffaith i Dalí a fe briododd y cwpl ym 1934.
Llinell 68:
[[Delwedd:DaliGreatMasturbator (1).jpg|bawd|300x300px| ''Yr Haliwr Mawr'' (1929), olew ar gynfas, 110 cm × 150 cm; Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofía]]
[[File:SalvadorDali-SoftConstructionWithBeans.jpg|bawd|305x305px| ''Adeiladwaith Meddal gyda Ffa wedi'i Berwi (Rhagweld y Rhyfel Cartref)'' 1936; olew ar gynfas, 100 x 99 cm, Amgueddfa Gelf Philadelphia]]
Yn y theatr, dyluniodd Dalí y golygfeydd ar gyfer drama ramantus [[Federico García Lorca|Federico García Lorca yn]] ''1927, Mariana Pineda''.<ref>{{Cite web|url=http://www.kirjasto.sci.fi/fglorca.htm|title=Federico García Lorca|website=Books and Writers (kirjasto.sci.fi)|first=Petri|last=Liukkonen|publisher=[[Kuusankoski]] Public Library|location=Finland|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150210175324/http://www.kirjasto.sci.fi/fglorca.htm|archivedate=10 FebruaryChwefror 2015}}</ref> Ar y [[bale]] ar ''Bacchanale'' Wagner (1939), dyluniodd Dalí y set a'r libreto.<ref>Gibson, Ian (1997) pp. 385, 398–99</ref> Gwnaeth ddyluniadau ar gyfer sawl bale araill gan gynnwys ''Labyrinth'' (1942), ''Sentimental Colloquy'', ''Mad Tristan'', ''The Cafe of Chinitas'' (1944 i gyd) a ''The Three-Cornered Hat'' (1949).<ref>{{Cite web|url=http://www.marquette.edu/haggerty/exhibitions/past/dalihat.html|title=Past Exhibitions|archiveurl=https://web.archive.org/web/20060903014732/http://www.marquette.edu/haggerty/exhibitions/past/dalihat.html|archivedate=3 SeptemberMedi 2006|website=[[Haggerty Museum of Art]]|access-date=8 AugustAwst 2006|publisher=[[Marquette University]]}}</ref><ref name=":1">Gibson, Ian (1997), pp. 431–43</ref>
 
Dechreuodd ddefnyddio siapiau corn y rhinoseros a'r rhinoseros ei hun yn ei waith o ganol y [[1950au]]. Yn ôl Dalí, mae'r corn rhinoseros yn dynodi geometreg ddwyfol oherwydd ei fod yn tyfu mewn [[sbiral logarithmig]]. Cysylltodd y rhinoseros â themâu diweirdeb ac i'r Forwyn Fair, am ryw reswm.<ref name=":6">Elliott H. King in [[Dawn Ades]] (ed.), ''Dalí'', Bompiani Arte, Milan, 2004, p. 456.</ref> Fodd bynnag, fe'i defnyddiodd hefyd fel symbol phallig amlwg fel yn ''Y Forwyn Ifanc a Rebiwyd yn Otomatig gan Adar Ei Morwyndod ei Hun.''<ref name=":0">Gibson, Ian (1997) p. 478</ref>
 
== Symbolaeth ==
O ddiwedd y [[1920au]], cyflwynodd Dalí lawer o ddelweddau rhyfedd a gwahanol i'r arferol yn ei waith sy'n gwahodd dehongliad symbolaidd. Er bod rhai o'r delweddau hyn yn awgrymu dehongliad rhywiol neu [[Sigmund Freud|Freudaidd]] syml (darllenodd Dalí Freud yn y [[1920au]]) mae eraill (fel [[Locust|locustiaidlocust]]iaid, asynnod yn pydru, ac wrchin y môr) yn idiosyncratig ac wedi'u dehongli mewn sawl modd.<ref>Gibson, Ian (1997) pp. 207–08</ref> Mae rhai sylwebyddion wedi rhybuddio nad yw sylwadau Dalí ei hun ar y delweddau neu'r symbolau hyn bob amser yn ddibynadwy.<ref>Gibson, Ian (1997), p. 478</ref>
 
=== Bwyd ===
Mae gan fwyd a bwyta le canolog yng ngwaith Dalí. Cysylltodd fwyd â harddwch a rhyw ac roedd ganddo obsesiwn â delwedd y [[Benyw|fenyw]] fel mantis-mewn-gweddi yn bwyta ei phartner ar ôl [[paru]].<ref>Gibson, Ian (1997), p. 312</ref>
 
Roedd [[bara]] yn ddelwedd greiddiol yng nghelf Dalí, o'i waith cynnar ''The Basket of Bread'' i berfformiadau cyhoeddus diweddarach fel ym 1958 pan roddodd ddarlith ym Mharis wedi'i harfogi â baguette 12 metr o hyd.<ref>{{Cite web|url=https://ivc.lib.rochester.edu/breaking-dalinian-bread-on-consuming-the-anthropomorphic-performative-ferocious-and-eucharistic-loaves-of-salvador-dali/|title=Breaking Dalinian Bread|last=Pine|first=Julia|date=1 JanuaryIonawr 2010|website=InVisible Culture|access-date=3 April 2020}}</ref> Roedd yn gweld bara fel "sylfaen elfennol parhad" a "chynhaliaeth gysegredig".<ref>{{Cite book|last=Dalí|first=Salvador|title=The Secret Life of Salvador Dalí|publisher=Dover Publications|year=1993|isbn=978-0-486-27454-6|location=New York|page=306}}</ref> Mae'n fwy na thebyg mai o'r defnydd o fara yn y cymun y daeth y symbol hwn.
 
Mae'r [[wy]] yn ddelwedd Dalí-aidd gyffredin arall. Mae'n cysylltu'r wy â'r cyn-geni a'r fewngroth, gan ei ddefnyddio felly i symboleiddio gobaith a chariad.<ref name="symb">{{Cite web|url=http://www.countyhallgallery.com/education/dali_symbols.htm|title=Salvador Dalí's symbolism|website=County Hall Gallery|archiveurl=https://web.archive.org/web/20061202083808/http://www.countyhallgallery.com/education/dali_symbols.htm|archivedate=2 December 2006|access-date=28 JulyGorffennaf 2006}}</ref> Mae'n ymddangos yn ''[[Yr Haliwr Mawr]],'' ''[[Metamorffosis Narcissus]]'' a llawer o weithiau eraill''.'' Mae yna hefyd gerfluniau anferth o wyau mewn gwahanol leoliadau yn nhŷ Dalí ym Mhort Lligat<ref>{{Cite book|last=Stone|first=Peter|url=https://books.google.com/books?id=v8ehi--t7EYC&q=portlligat+house+dali+eggs&pg=PA284|title=Frommer's Barcelona|date=7 MayMai 2007|publisher=Wiley Publishing Inc.|isbn=978-0-470-09692-5|edition=2nd|page=284|access-date=23 MarchMawrth 2017}}</ref> yn ogystal ag yn Theatr-Amgueddfa Dalí yn Figueres.
 
Roedd Dalí a'i dad yn mwynhau bwyta wrchin y môr, wedi'u dal yn ffres yn y môr ger Cadaqués, [[Catalwnia]]. Cyfareddwyd Dali gan gymesuredd reiddiol yr wrchin môr, ac addasodd ei ffurf mewn llawer o'i weithiau celf. Mae bwydydd eraill hefyd yn ymddangos trwy gydol ei waith.<ref>{{Cite web|url=http://www.ngv.vic.gov.au/dali/salvador/food.html|title=Salvador Dalí: Liquid Desire|website=ngv.vic.gov.au|access-date=14 FebruaryChwefror 2015}}</ref>
 
Mae'r "watsis yn toddi" enwog sy'n ymddangos yn ''Y Cof Tragwyddol'' yn awgrymu bod amser yn gymharol ac nid yn sefydlog.<ref name="Conquete">Salvador Dalí, {{Lang|fr|La Conquête de l'irrationnel}} (Paris: Éditions surréalistes, 1935), p. 25.</ref> Yn ddiweddarach honnodd Dalí fod y syniad am glociau sy'n gweithredu'n symbolaidd fel hyn wedi dod ato pan oedd yn ystyried caws Camembert.<ref>Salvador Dalí, ''The Secret Life of Salvador Dalí'' (New York: Dial Press, 1942), p. 317.</ref>
 
=== Anifeiliaid ===
Mae amryw o anifeiliaid eraill yn ymddangos trwy gydol gwaith Dalí: dehonglwyd bod asynnod a morgrug yn awgrymu marwolaeth a phydredd ac awyddion o awch rhywiol. e'n darlunio corff dynol gyda phen [[malwen]]; gwelodd falwen ar feic y tu allan i dŷ Freud pan gyfarfu â Sigmund Freud gyntaf. Symbol yw'r locust o wastraff ac ofn.<ref name="symb">{{Cite web|url=http://www.countyhallgallery.com/education/dali_symbols.htm|title=Salvador Dalí's symbolism|website=County Hall Gallery|archiveurl=https://web.archive.org/web/20061202083808/http://www.countyhallgallery.com/education/dali_symbols.htm|archivedate=2 December 2006|access-date=28 July 2006}}</ref> Mae'r eliffant hefyd yn ddelwedd amlwg yn ei waith; er enghraifft, ''Breuddwyd a Achoswyd gan Hedfan Gwenyn o amgylch Pomgranad eiliad Cyn Deffro''. Mae'r eliffantod wedi'u hysbrydoli gan [[Gian Lorenzo Bernini|sylfaen cerfluniau Gian Lorenzo Bernini]] yn Rhufain o eliffant sy'n cario obelisg hynafol.<ref>Michael Taylor in [[Dawn Adès]] (ed.), ''Dalí'' (Milan: Bompiani, 2004), p. 342</ref>
 
=== Gwyddoniaeth ===
Roedd gan Dali ddiddordeb gydol oes mewn [[gwyddoniaeth]] a [[mathemateg]], ac yn aml adlewyrchir hyn yn ei waith. Dehonglwyd ei oriorau (watsis) meddal fel cyfeiriadau at theori Einstein o [[Perthnasedd cyffredinol|berthnasedd amser a gofod]].<ref name="Conquete">Salvador Dalí, {{Lang|fr|La Conquête de l'irrationnel}} (Paris: Éditions surréalistes, 1935), p. 25.</ref> Ymddangosodd delweddau o ronynnau atomig yn ei waith yn fuan ar ôl bomio atomig [[Hiroshima]] a [[Nagasaki]]<ref>Gibson, Ian (1997) pp. 433–34</ref> ac ymddangosodd llinynnau o [[DNA]] o ganol y [[1950au]].<ref name=":0">Gibson, Ian (1997) p. 478</ref> Yn 1958 ysgrifennodd yn ei ''Maniffesto Gwrth-Fater'': "Yn y cyfnod Swrealaidd, roeddwn i eisiau creu eiconograffeg y byd mewnol a byd rhyfeddol, fy nhad Freud. Heddiw, mae'r byd allanol a byd [[ffiseg]] wedi rhagori ar fyd [[seicoleg]]. Fy nhad heddiw yw [[Werner Heisenberg|Dr. Heisenberg]]."<ref name="triangle">{{Cite web|url=http://www.thetriangle.org/media/storage/paper689/news/2005/04/29/Entertainment/Dali-Explorations.Into.The.Domain.Of.Science-944328.shtml?norewrite200608080502|title=Dalí: Explorations into the domain of science|archiveurl=https://web.archive.org/web/20101208181828/http://media.www.thetriangle.org/media/storage/paper689/news/2005/04/29/Entertainment/Dali-Explorations.Into.The.Domain.Of.Science-944328.shtml|archivedate=8 December 2010|website=The Triangle Online|access-date=8 AugustAwst 2006|last=Datta|first=Suman|page=1|publisher=College Publisher}}</ref><ref>Salvador Dalí, "Anti-Matter Manifesto," Carstairs Gallery, New York, December 1958 – JanuaryIonawr 1959, quoted in Elliott H. King, ‘Nuclear mysticism’, Salvador Dalí: Liquid Desire, National Gallery of Victoria, Melbourne, 2009, p. 247.</ref>
 
== Ymdrechion y tu allan i baentio ==
Llinell 96:
 
=== Cerfluniau a gwrthrychau eraill ===
O ddechrau'r 1930au, bu Dalí'n gefnogwr brwd o boblogeiddio 'Gwrthrychau Swrreal' tri-dimensiwn i wyrdroi canfyddiadau o realiti confensiynol, gan ysgrifennu: "bydd amgueddfeydd yn llenwi'n gyflym â gwrthrychau y bydd eu defnydd, eu maint a'u gorlenwi yn gofyn am adeiladu, yn yr anialwch, tyrau arbennig i'w cynnwys." <ref>Gibson, Ian (1997), pp. 289–93</ref>
 
Ymhlith ei wrthrychau cynnar mwy nodedig mae ''Bwrdd y Cysylltiadau Gwallgo'' (1930–31), ''Penddelw Menyw o'r Gorffennol'' (1933), ''Venus de Milo gyda Cist y Droriau'' (1936) a ''Siaced Ginio Affrodisaidd'' (1936). Dau o wrthrychau mwyaf poblogaidd y [[Swrealaeth|mudiad Swrealaidd]] oedd ''Ffôn Cimwch'' (1936) a ''Soffa Gwefusau Mae West'' (1937) a gomisiynwyd gan y noddwr celf Edward James.<ref name="natgalaust">[http://www.nga.gov.au/International/Catalogue/Detail.cfm?IRN=2607 Lobster telephone] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210723233243/https://nga.gov.au/international/catalogue/detail.cfm?IRN=2607 |date=2021-07-23 }}. ''National Gallery of Australia''. Retrieved on 4 AugustAwst 2006.</ref> Roedd gan gimychiaid a ffonau symbolaeth rhywiol cryf i Dalí a dynnodd gyfatebiaeth agos rhwng bwyd a rhyw.<ref name="tate">[http://www.tate.org.uk/servlet/ViewWork?workid=2988 Tate Collection | Lobster Telephone by Salvador Dalí]. ''Tate Online''. Retrieved on 4 AugustAwst 2006.</ref> Roedd y ffôn yn swyddogaethol, a phrynodd James bedwar ohonynt gan Dalí i amnewid y ffonau yn ei gartref. Cafodd ''Soffa Gwefusau Mae West'' ei lunio i siap gwefusau’r actores [[Mae West]], a oedd gynt yn destun dyfrlliw Dalí ''(1934–35)''.<ref name="natgalaust" /> Yn Rhagfyr 1936 anfonodd Dalí anrheg Nadolig o delyn gyda llinynnau weiren bigog i Harpo Marx.<ref>Gibson, Ian (1997), p. 370</ref>
 
Ar ôl yr Ail Ryfel Byd awdurdododd Dalí lawer o gerfluniau a ddeilliodd o'i weithiau a'i ddelweddau enwocaf. Yn ei flynyddoedd olaf ymddangosodd cerfluniau eraill hefyd, yn aml, llawer iawn ohony nhw, a chwestiynir eu dilysrwydd weithiau.<ref>{{Cite web|url=https://www.artnews.com/art-news/news/the-dali-sculpture-mess-211/|title=The Dali Sculpture Mess|last=Peterson|first=Than|date=1 December 2008|website=Art News|access-date=2 April 2020}}</ref>
Llinell 104:
Rhwng 1941 a 1970, creodd Dalí gsgliad o 39 darn o [[Glain|emwaith]], llawer ohonynt yn gywrain, rhai yn cynnwys rhannau symudol. Mae'r casgliad enwocaf, ''Y Galon Frenhinol'', wedi'i wneud o [[aur]] a'i orchuddio â 46 [[rhuddem]], 42 [[diemwnt]], a phedwar [[emrallt]], wedi'u creu yn y fath fodd fel bod y canol yn "curo" fel calon.<ref>Owen Cheatham Foundation. ''Dalí, a study of his art-in-jewels: the collection of the Owen Cheatham Foundation''. New York: New York Graphic Society. 1959. p. 14.</ref>
 
Mentrodd Dalí i ddylunio diwydiannol yn y 1970au pan grewyd 500 darn o ''lestri'' bwrdd Suomi gan Timo Sarpaneva ac a addurnwyd gan Dalí ar gyfer "Studio Linie" gwneuthurwr [[porslen]] Rosenthal yr Almaen.<ref>{{Cite journal|title=Faenza-Goldmedaille für SUOMI|journal=Artis|year=1976|volume=29|page=8|issn=0004-3842}}</ref> Yn [[1969]] dyluniodd logo Chupa Chups.<ref>{{Cite journal|last=H. Vázquez|first=Carlos|date=2 JulyGorffennaf 2015|title=Cuando Dalí reinventó Chupa Chups|url=http://forbes.es/business/7188/cuando-dali-reinvento-chupa-chups/|journal=[[Forbes]]|language=es|access-date=17 MarchMawrth 2018}}</ref> Hwylusodd ddyluniad yr ymgyrch hysbysebu ar gyfer [[Cystadleuaeth Cân Eurovision]] 1969 a chreodd gerflun metel mawr ar y llwyfan a safai yn y Teatro Real ym Madrid.<ref>{{Cite journal|last=Calandria|first=Juan|date=29 MarchMawrth 2017|title=Madrid acoge el festival de Eurovisión de 1969|url=http://eurovisionplanet.com/madrid-acoge-el-festival-de-eurovision-de-1969|journal=Eurovision Planet|language=es|access-date=17 MarchMawrth 2018}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Jacques|date=26 April 2009|title=40 años de Eurovisión 1969 – Segunda parte: Canciones 1–5|url=http://olevision.com/2009/04/40-anos-de-eurovision-1969-segunda-parte-canciones-1-5/|journal=Ole Vision|language=es|access-date=17 MarchMawrth 2018}}</ref>
[[Delwedd:Dali_Sundial_in_Paris.jpg|bawd| [[Cloc haul]] wedi'i baentio gan Dalí, 27 Rue Saint-Jacques, Paris]]
 
Llinell 110:
Dechreuodd Dalí ymddiddori mewn ffilm pan oedd yn ifanc, gan fynd i'r theatr bron pob dydd Sul.<ref>"Dalí & Film" Edt. Gale, Matthew. Salvador Dalí Museum Inc. St Petersburg, Florida. 2007.</ref> Erbyn diwedd y [[1920au]] roedd wedi ei swyno gan botensial ffilm i ddatgelu "y ffantasi diderfyn a anwyd o bethau eu hunain" <ref>Gibson, Ian (1997) p. 174</ref> ac aeth ymlaen i gydweithio â'r cyfarwyddwr Luis Buñuel ar ddwy ffilm Swreal: y ffilm fer 17 munud ''Un Chien Andalou'' (1929) a'r ffilm nodwedd ''L'Age d'Or'' (1930). Sgwennodd Dalí a Buñuel y sgript a delweddaeth ''Un Chien Andalou'' ar y cyd, ond mae cryn ddadlau ynghylch maint cyfraniad Dalí i ''L'Age d'Or''.<ref>Gibson, Ian (1997) pp. 248–49</ref> Roedd ''Un Chien Andalou yn'' cynnwys golygfa agoriadol graffig o belen llygad ddynol yn cael ei thorri â rasel ac yna'n datblygu delweddaeth swreal ac afresymol mewn amser a gofod i gynhyrchu naws freuddwydiol.<ref>Eberwein, Robert T. (2014). ''[https://books.google.com/books?id=EbD_AwAAQBAJ&pg=PA83&dq= Film and the Dream Screen: A Sleep and a Forgetting]''. Princeton University Press. p. 83. {{ISBN|1-4008-5389-3}}.</ref> ''Mae L'Age d'Or'' yn fwy gwrth-glerigol a gwrth-sefydliad, ac fe’i gwaharddwyd ar ôl i grwpiau asgell dde brotestio yn y theatr ym Mharis lle roedd yn cael ei ddangos.<ref>Gibson, Ian (1997), pp. 267–74</ref> Gan grynhoi effaith y ddwy ffilm hon ar y mudiad ffilm Swrealaidd, mae un sylwebydd wedi nodi: "Os yw Un Chien Andalou yn sefyll fel y record orau o anturiaethau Swrealaeth i deyrnas yr anymwybod, yna efallai mai L'Âge d'Or yw'r mwyaf miniog o'i fwriad chwyldroadol." <ref>Short, Robert. "The Age of Gold: Surrealist Cinema, Persistence of Vision" Vol. 3, 2002.</ref>
 
Ar ôl iddo gydweithio â Buñuel, gweithiodd Dalí ar sawl prosiect ffilm heb nas gwireddwyd, gan gynnwys sgript gyhoeddedig ar gyfer y ffilm, ''Babaouo'' (1932); senario ar gyfer [[Harpo Marx]] o'r enw ''Giraffes on Horseback Salad'' (1937); a dilyniant wedi'i adael ar gyfer y ffilm ''Moontide'' (1942).<ref>"Dali: Painting and Film," Press release, Museum of Modern Art, JuneMehefin 2008</ref> Yn 1945 creodd Dalí y dilyniant breuddwydiol ''Spellbound'' i Hitchcock, ond nid oedd Dalí na'r cyfarwyddwr yn fodlon â'r canlyniad.<ref>Gibson, Ian (1997) pp. 434–35</ref> Gweithiodd Dalí hefyd gyda [[Walt Disney]] a'r animeiddiwr John Hench ar y ffilm fer ''Destino'' ym 1946.<ref name=":3">Gibson, Ian (1997) pp. 436–38</ref> Ar ôl cael ei gadael heb ei gorffen am rai blynyddoedd, cwblhawyd y ffilm animeiddiedig yn 2003 gan Baker E., a nai Walt Disney, sef E. Disney. Rhwng 1954 a 1961 gweithiodd Dalí gyda'r ffotograffydd Robert Descharnes ar ''The Prodigious History of the Lacemaker a'r Rhinoceros'', ond ni chwblhawyd y ffilm.<ref>Gibson, Ian (1997) p. 479</ref>
 
== Etifeddiaeth ==
Mae bywyd a gwaith Dalí wedi dylanwadu'n fawr ar gelf bop, ar Swrealwyr eraill, ac ar artistiaid ol-fodern fel Jeff Koons a [[Damien Hirst]].<ref name=":9">{{Cite web|url=https://www.tate.org.uk/tate-etc/issue-3-spring-2005/who-paints-bread-better-dali|title=Who Paints Bread Better than Dali|last=Koons|first=Jeff|date=March 2005|access-date=1 April 2020}}</ref><ref name=":8">{{Cite web|title=Salvador Dalí's iconic Lobster Telephone acquired by National Galleries of Scotland|url=https://www.nationalgalleries.org/press-office/press-releases-2018|date=17 December 2018|website=National Galleries Scotland|access-date=20 MayMai 2020}}</ref> Mae wedi cael ei bortreadu ar ffilmiau gan [[Robert Pattinson]] yn ''Little Ashes'' (2008), a chan Adrien Brody yn ''Midnight in Paris'' (2011). Enwir Anialwch Salvador Dalí yn [[Bolifia]] a chrater Dalí ar y blaned [[Mercher (planed)|Mercher]] ar ei ôl.<ref>{{Cite web|date=13 December 2020|title=La Reserva Nacional de Fauna Andina Eduardo Avaroa cumple 47 años de creación|url=http://sernap.gob.bo/la-reserva-nacional-de-fauna-andina-eduardo-avaroa-cumple-47-anos-de-creacion/|access-date=7 JulyGorffennaf 2021|website=Servicio Nacional de Áreas Protegidas}}</ref><ref>{{Cite web|title=Dali|url=http://planetarynames.wr.usgs.gov/Feature/14507|access-date=30 JuneMehefin 2012|website=Gazetteer of Planetary Nomenclature|publisher=[[NASA]]}}</ref>
 
==Cyfeiriadau ==
Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/wiki/Salvador_Dalí"