Karl Francis: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cyfarwyddwr, cynhyrchydd a sgriptiwr ffilm a theledu Cymreig yw '''Karl Francis''' (ganwyd [[1 Ebrill]] [[1942]]), sy'n gysylltiedig â gwleidyddiaeth adain chwith.<ref name="BFI biography">{{Cite web|url = http://www.screenonline.org.uk/people/id/554566/|title = Francis, Karl (1942- )|publisher = BFI [[Screenonline]]|accessdate = 26 JanuaryIonawr 2010}}</ref> Cafodd ei waith ei ysbrydoli gan bobl fel Chris Marker a Ken Loach ac mae wedi cynhyrchu gwaith yn [[Saesneg]] a [[Chymraeg]].

Ganwyd Francis yn [[Bedwas]], ger [[Caerffili]]. Enillodd ysgoloriaeth i astudio ym [[Prifysgol Manceinion|Mhrifysgol Manceinion]] lle cafodd radd BA yn 1964. Yna fe fynychodd Hornsey College of Art i astudio am ddiploma ôl-raddedig am Ffilm mewn Addysg. Cychwynnodd ei yrfa yn y byd teledu yn 1971, yn gyntaf fel ymchwilydd annibynnol, cyn cymryd swydd cynhyrchu gyda ''Weekend World'' ar gyfer London Weekend Television.<ref name="BFI filmography">{{Cite web|url = http://www.screenonline.org.uk/people/id/554566/|title = Francis, Karl (1942- )|publisher = BFI [[Screenonline]]|accessdate = 8 AugustAwst 2011}}</ref> Yn 1973 symudodd i'r [[BBC]] ac fe gynhyrchodd rhaglenni fel ''2nd House''.

Yn 1977 fe ysgrifennodd, cynhyrchodd a chyfarwyddodd y ddrama ddogfen ''Above us the Earth''. Roedd y ffilm, a saethwyd yng ngwanwyn a haf 1975, yn cofnodi cau glofa Ogilvie yng [[Cwm Rhymni|Nghwm Rhymni]] a'r effaith ar y glowyr a'r gymuned ehangach. Mae'r ffilm yn defnyddio actorion proffesiynol ac amatur i ddangos y perthynas rhwng y gweithwyr, undebau a'r [[Bwrdd Glo Cenedlaethol]], ynghyd aâ ffilm o arweinwyr gwleidyddol y dydd.<ref>{{Cite web|url = http://www.movinghistory.ac.uk/archives/wa/films/wa9earth.html|title = Above us the Earth|publisher = movinghistory.ac.uk|accessdate = 8 AugustAwst 2011|archive-date = 2011-09-30|archive-url = https://web.archive.org/web/20110930042307/http://www.movinghistory.ac.uk/archives/wa/films/wa9earth.html|url-status = dead}}</ref> Mae'r ffilm yn cael ei ystyried yn bwysig am ei sylwebaeth gymdeithasol ac mae nawr yn rhan o Archif Sgrîn a Sain Cymru. Yn 2010 fe ddewiswyd ''Above us the Earth'' gan wefan celf BBC Cymru fel un o'r deg ffilm gorau am Gymru.<ref>{{Cite web|url = http://www.bbc.co.uk/wales/arts/sites/film/pages/films-above-us-the-earth.shtml|title = Top 10 Welsh films: Above Us The Earth|publisher = BBC Wales|year = 2010|accessdate = 8 AugustAwst 2011}}</ref> Yn 2012, fe ddewisodd y BFI/UK Film Council  ''Above Us The Earth'' fel y ffilm annibynnol orau a wnaed erioed yng Nghymru.

Yn 1995 fe'i hapwyntiwyd yn Bennaeth Drama [[BBC Cymru]],<ref>{{Cite news|title = Drama revival in BBC £191m winter season|first = Andrew|last = Culf|newspaper = ''[[The Guardian]]''|date = 14 December 1995|page = 9}}</ref> a pharhaodd yn y swydd tan 1997.<ref name="BFI biography">{{Cite web|url = http://www.screenonline.org.uk/people/id/554566/|title = Francis, Karl (1942- )|publisher = BFI [[Screenonline]]|accessdate = 26 JanuaryIonawr 2010}}</ref>

Yn 2008 rhyddhaodd y ffilm ''Hope Eternal'', sy'n dweud stori nyrs o Madasgar yn gweithio mewn hosbis twbercwlosis ac AIDS yn y Congo. Fe wnaed ''Hope Eternal'' mewn chwe iaith gan gyfuno ffilm a barddoniaeth ar yr un pryd yn defnyddio isdeitlau Saesneg. Agorwyd Gŵyl Ffilm Hay Sony 2008 gyda'r ffilm a fe'i cynigwyd fel enwebiad y DU yng nghategori Ffilm Iaith Dramor Orau yr [[82fed seremoni wobrwyo yr Academi|82fed Gwobrau yr Academi]]; ond ni chafodd ei ddewis ar gyfer y pum enwebiad olaf.<ref>{{Cite web|url = http://news.bbc.co.uk/1/hi/entertainment/7677807.stm|title = Welsh film on Academy Award list|publisher = BBC News|work = |author = |date = 18 OctoberHydref 2008|accessdate = 17 AugustAwst 2011}}</ref>

Yng Ngorffennaf 2009 fe roddwyd Francis ar gofrestr troseddwyr rhyw y [[DU]] ar ôl "cyfaddef drwgweithredoedd" mewn perthynas â gwneud lluniau anweddus o blant.<ref>{{Cite web|url = http://www.walesonline.co.uk/news/cardiff-news/2009/07/02/film-director-karl-francis-put-on-sex-offenders-register-91466-24053166|title = Film director Karl Francis put on sex offenders’ register|publisher = Walesonline|work = South Wales Echo|author = |date = 2 JulyGorffennaf 2009|accessdate = 8 AugustAwst 2011}}</ref>

Fe wnaeth Francis ddatgan ei fod yn gweithio ar ffilm am y broblem o fasnachu plant ar gyfer rhyw, ac er ei fod wedi hysbysu'r heddlu am natur ei ymchwiliad o flaen llaw, roedd yn teimlo fod rhaid iddo dderbyn y rhybudd ar ôl i'w gyfrifiadur, oedd yn cynnwys gwaith ysgrifenedig ei fywyd, gael ei feddiannu.<ref name="WM 22 July 2011">{{Cite web|url = http://www.walesonline.co.uk/news/wales-news/2011/07/22/film-director-karl-francis-wants-police-caution-reform-after-being-branded-sex-offender-91466-29099144|title = Film director Karl Francis wants police caution reform after being branded sex offender|publisher = Walesonline|work = Western Mail|author = Shipton, Martin|date = 22 JulyGorffennaf 2011|accessdate = 8 AugustAwst 2011}}</ref> Yng Ngorffennaf 2011 siaradodd Francis yn gyhoeddus am ei ddymuniad i weld y system rybuddio, lle cafodd ei roi ar y gofrestr troseddwyr rhyw am ddwy flynedd, yn cael ei ddiwygio, i ystyried gwaith ymchwil dilys. Yn Awst 2011, fe wnaeth Comisiwn Cwynion Annibynnol yr Heddlu dderbyn honiad Francis fod [[Heddlu De Cymru]] wedi methu ymchwilio i gyfres o gwynion am driniaeth ei achos.<ref name="WM 1 Aug 2011">{{Cite web|url = http://www.walesonline.co.uk/news/wales-news/2011/08/01/film-director-cautioned-for-downloading-indecent-images-for-research-wins-complaints-victory-against-police-91466-29154402/|title = Film director cautioned for downloading indecent images for research wins complaints victory against police|publisher = Walesonline|work = Western Mail|author = Shipton, Martin|date = 1 AugustAwst 2011|accessdate = 8 AugustAwst 2011}}</ref> Ers 1 Awst 2011 mae Heddlu De Cymru yn parhau i ymchwilio i'w gwynion.<ref name="WM 1 Aug 2011">{{Cite web|url = http://www.walesonline.co.uk/news/wales-news/2011/08/01/film-director-cautioned-for-downloading-indecent-images-for-research-wins-complaints-victory-against-police-91466-29154402/|title = Film director cautioned for downloading indecent images for research wins complaints victory against police|publisher = Walesonline|work = Western Mail|author = Shipton, Martin|date = 1 AugustAwst 2011|accessdate = 8 AugustAwst 2011}}</ref>