Berberiaid: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Sian EJ (sgwrs | cyfraniadau)
B →‎Ymosodiadau ar Gymru: Golygu cyffredinol (manion) using AWB
Dim crynodeb golygu
Llinell 1:
{{Pethau| fetchwikidata = ALL}}
[[Delwedd:Berber.jpg|bawd|240px|Berber yn [[Tiwnisia]].]]
 
Grŵp ethnig yng [[Gogledd Affrica|Ngogledd Affrica]] yw'r '''Berberiaid'''. Hwy yw trigolion brodorol yr ardal o Ogledd Affrica i'r gorllewin o ddyffryn [[Afon Nîl]] ac i'r gogledd o [[Afon Niger]]. Ieithoedd brodorol y Berberiaid yw'r [[ieithoedd Berber]], sy'n gangen o'r [[ieithoedd Affro-Asiaidd]]. Erbyn heddiw, mae llawer o'r Berberiaid yn [[Arabeg]] eu hiaith, ond mae rhwng 14 a 25 miliwn o siaradwyr yr ieithoedd Berber yn byw yng Ngogledd Affrica, y rhan fwyaf yn [[Algeria]] a [[Moroco]], ond hefyd mewn rhannau eraill o'r [[Maghreb]] a thu hwnt.
Llinell 6:
 
Enw llawer o'r Berberiaid arnynt eu hunain yw ''Imazighen'' (unigol ''Amazigh'') neu amrywiad o hyn, efallai'n golygu "y bobl rydd" ond mae amheuaeth ynglŷn â hyn. Enw'r Rhufeiniaid ar rai o'r Berber oedd y "Mazices", oedd a'r ystyr "dynion rhydd" yn ôl [[Leo Africanus]]. Daw'r gair "Berber" o'r Arabeg.
 
[[Delwedd:Berber.jpg|bawd|dim|240px|Berber yn [[Tiwnisia]].]]
 
==Ymosodiadau ar Gymru==
Yn y [[16g]] a’r [[17g]] cododd [[Thomas Mostyn a'r Barbari|Syr Thomas Mostyn]] o ardal Llandudno bedwar tŵr ar arfordir gogledd Cymru fel mannau gwylio, rhag ymosodiadau y Berberiaid (neu'r 'Barbari') o [[Gogledd Affrica|Ogledd Affrica]] a'r Twrc. Dyma'r pedwar: Tŵr Bryniau (neu 'Cadair Freichiau Nain'), Cadair y Rheithor (Llandrillo yn Rhos), Bryn Tŵr (Abergele) a Thŵr Chwitffordd.
 
<gallery>
Felly, roedd gan Deulu Mostyn bedwar tŵr i gadw golwg ar fôr-ladron Barbari ac roedd yn bosib anfon neges o'r naill i'r llall (drwy gynnau coelcerth, rhan amlaf) pan oedd angen. Er hynny, does yna ddim tystiolaeth bod ‘[[Môr-ladron Barbari]]’ wedi ymosod ar Ogledd Cymru.
 
<gallery heights="160px" mode="packed">
Delwedd:3. Twr Bryniau.jpg|Tŵr Bryniau, neu 'Cadair Freichiau Nain'
Delwedd:4. twr eglwys.jpg|Tŵr ychwanegol Eglwys Rhos, neu 'Cadair y Rheithor
Llinell 15 ⟶ 20:
Delwedd:Twr chwitffordd a.jpg|'Tŵr Allt y Garreg', [[Chwitffordd]]
</gallery>
Felly, roedd gan Deulu Mostyn bedwar tŵr i gadw golwg ar fôr-ladron Barbari ac roedd yn bosib anfon neges o'r naill i'r llall (drwy gynnau coelcerth, rhan amlaf) pan oedd angen. Er hynny, does yna ddim tystiolaeth bod ‘[[Môr-ladron Barbari]]’ wedi ymosod ar Ogledd Cymru.
 
== Berberiaid enwog ==