Caracalla: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
→‎top: Erthygl newydd using AWB
BDim crynodeb golygu
Llinell 5:
| dateformat = dmy
}}
 
'''Marcus Aurelius Antoninus Basianus''' ([[4 Ebrill]] [[186]] – [[8 Ebrill]] [[217]]), mwy adnabyddus fel '''Caracalla''', oedd [[Ymerodron Rhufeinig|Ymerawdwr Rhufain]] o [[211]] hyd ei farwolaeth. Daw'r enw ''Caracalla'' o ''"caracallus"'', math o ddilledyn, efallai clogyn, a wisgai'r ymerawdwr yn gyson.
 
Llinell 11 ⟶ 12:
Roedd y berthynas rhwng Caracalla a Geta yn ddrwg, a gwaethygodd ymhellach pan enwyd y ddau yn gyd-olynwyr i'w tad pan fu ef farw ar [[4 Chwefror]] [[211]]. Llofruddiwyd Geta gan Caracalla yn [[212]]. Dywedir i tua 20,000 o bobl oedd yn gwybod mai'r ymerawdwr yn gyfrifol am y llofruddiaeth gael ei lladd. Gadwodd Caracalla ddinas [[Rhufain]] i fynd ar ymgyrchoedd milwrol, ac ni ddychwelodd tra bu byw.
 
Aeth Caracalla i [[Germania]], lle bu'n brwydro'n llwyddiannus yn erbyn rhai o'r llwythi Almaenaidd. Yn ddiweddarach bu'n ymladd yn y dwyrain. Ar ymweliad a [[Groeg]] daeth yn edmygydd mawr o [[Alecsander Mawr]] a phenderfynodd geisio ei efelychu. Yn [[215]] aeth i [[Alexandria]] i ymweld a bedd ei eilun, ond wedi cyhoeddi dychan ynglynynglŷn aâ llofruddiaeth Geta, dinistriwyd llawer o'r ddinas a lladdwyd miloedd o'r dinaswyr gan filwyr Caracalla. Yna aeth i ryfela yn erbyn y [[Parthia]]id gyda chryn lwyddiant.
 
Er gwaethaf ei lwyddiant milwrol yr oedd y rhan fwyaf o'r boblogaeth yn casau Caracalla oherwydd ei greulondeb, a chododd cynllwyn ei ei erbyn, gyda pennaeth y Praetoriaid, [[Macrinus]], yn ei arwain. Llofruddiwyd Caracalla pan oedd ar ei ffordd i ddinas [[Carrhae]] yn [[Mesopotamia]]. Daeth Macrinus yn ymerawdwr yn ei le am gyfnod. Mae [[Baddonau Caracalla]] a adeiladwyd ganddo yn Rhufain yn parhau mewn bodolaeth.
Llinell 25 ⟶ 26:
 
{{Authority control}}
 
{{eginyn Rhufain}}