Eugenius Vulgarius: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Ymddengys iddo dreulio'r rhan fwyaf o'i oes yn byw'n dawel ac yn ysgrifennu. Ni fentrodd i ymyrru yn y byd a'i bethau ond unwaith, a bu'n edifar ganddo am hynny. Roedd y [[Pab Fformosws]] ([[891]]-[[896]]) yn bab cryf ac ymroddedig, yr olaf felly am rai canrifoedd. Roedd y pab wedi cefnogi'r tywysog [[Arnulf]], un o ddisgynyddion uniongyrchol olaf Charlemagne, mewn cweryl dynastig ac wedi ei wahodd i [[Rhufain|Rufain]] a'i goroni'n [[Yr Ymerodraeth Lân Rufeinig|Ymerodr Glân Rhufeinig]]. Ysgrifenodd Eugenius bamffled yn cefnogi'r pab ac yn beirniadu'r ymgeisydd arall am y goron, y Dug Lambert. Yn anffodus, bu farw Arnulf ar ôl ei goroni, ar ei ffordd i [[Spoleto]], a bu farw'r hen bab ei hun yn fuan wedyn (yn bedair ugain oed). Roedd mam y Dug Lambert, [[Ageltrude]], yn ddynes faleisus iawn. Pan gadeiriwyd pab newydd, [[Pab Steffan VII]], datgladdiwyd corff yr hen bab a'i osod ar orsedd gyferbyn â gorsedd y pab newydd yn [[y Fatican]]. Mewn golygfa erchyll cafwyd yr hen bab yn euog o heb fod yn deilwng o'i swydd. Fe'i dadwisgiwyd a thafliwyd ei gorff i [[Afon Tiber]]. Yna dechreuodd plaid Ageltrude erlid cefnogwyr Fformosws.▼

Ychydig o flynyddoedd yn ddiweddarach, â phab newydd arall yn y Fatican, sef [[Sergiws IV]], dechreuodd yr erlid eto. Ysgrifenodd Eugenius bamffled arall, yn dweud mai dim ond dyn teilwng o lenwi sgidiau [[Sant Pedr]] oedd yn haeddu fod yn bab (''Non est sequax Petri, si non habeat meritum illius Petri''). Mewn ymateb gorchmynwyd i Eugenius ymneilltuo i fyfyrgell ym mynachlog [[Monte Cassino]]. Pan gafodd wys i ymddangos yn Rhufain daeth ei gymeriad osnus i'r amlwg; ysgrifenodd lythyr edifarhaol a gwenieithus i deulu Sergius a llwyddodd i berswadio'r pab a'i gefnogwyr nad oedd yn werth ei erlid a chafodd fyw allan gweddill ei oes yn parhau â'i waith ysgolheigaidd.▼

[[Categori:Marwolaethau'r 10fed ganrif]]▼