Jwrasig: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

}}

[[Delwedd:Pangaea to present cy.svg|bawd|310px|Diagram i ddangos gwahanu Pangaea a symudiad y cyfandiroedd hynafol i'w safle presennol (gwaelod y llun). Mae'r rhif ar waelod pob map yn cyfeirio at 'miliwn o flynyddoedd cyn y presennol' ([[CP]]).]]

 

Nodir cychwyn y cyfnod Jurasig gan y digwyddiad difodiant Triasig-Jurasig anferthol (Saesneg: ''Triassic–Jurassic extinction event''). Bu dau ddigwyddiad pwysig arall yn ystod y cyfnod hwn:

Enwir y Jurasig ar ôl [[Jura (mynyddoedd)|mynyddoedd y Jura]], yn yr [[Alpau]], ble adnabuwyd strata calch o'r cyfnod hwn am y tro cyntaf. Alexander von Humboldt oedd y daearegydd a wnaeth y dargafyddiad hwn, gan ei alw'n "Jura-Kalkstein" ('Calchfaen y Jwra') yn 1799.<ref>Alexander von Humboldt, ''Ueber die unterirdischen Gasarten und die Mittel, ihren Nachteil zu vermindern, ein Beitrag zur Physik der praktischen Bergbaukunde'' ['On the types of subterranean gases and means of minimizing their harm, a contribution to the physics of practical mining'] (Braunschweig: Vieweg, 1799), [https://books.google.com/books?id=xiQ7AAAAcAAJ&pg=PA39#v=onepage&q&f=false p. 39]: "[…] die ausgebreitete Formation, welche zwischen dem alten Gips und neueren Sandstein liegt, und welchen ich vorläufig mit dem Nahmen Jura-Kalkstein bezeichne." ('… the widespread formation which lies between the old gypsum and the more recent sandstone and which I provisionally designate with the name "Jura limestone".')</ref><ref name="Hölder, 1964">Hölder, H. 1964. ''Jura – Handbuch der stratigraphischen Geologie'', IV. Enke-Verlag, Stuttgart.</ref><ref name="Arkell, 1956">Arkell, W.J. 1956. ''Jurassic Geology of the World.'' Oliver & Boyd, Edinburgh und London.</ref><ref name="Pieńkowski et al., 2008">Pieńkowski, G.; Schudack, M.E.; Bosák, P.; Enay, R.; Feldman-Olszewska, A.; Golonka, J.; Gutowski, J.; Herngreen, G.F.W.; Jordan, P.; Krobicki, M.; Lathuiliere, B.; Leinfelder, R.R.; Michalík, J.; Mönnig, E.; Noe-Nygaard, N.; Pálfy, J.; Pint, A.; Rasser, M.W.; Reisdorf, A.G.; Schmid, D.U.; Schweigert, G.; Surlyk, F.; Wetzel, A. & Theo E. Wong, T.E. 2008. "Jurassic". In: McCann, T. (ed.): ''The Geology of Central Europe.'' Volume 2: ''Mesozoic and Cenozoic'', Geological Society, London, pp. 823–922.</ref> The name "Jura" is derived from the Celtic root ''*jor'' via Gaulish ''*iuris'' "wooded mountain", which, borrowed into Latin as a place name, evolved into ''Juria'' and finally ''Jura''.<ref name="Hölder, 1964"/><ref name="Arkell, 1956"/><ref name="Rollier, 1903">Rollier, L. 1903. ''Das Schweizerische Juragebirge'' (Sonderabdruck aus dem Geographischen Lexikon der Schweiz). Verlag von Gebr. Attinger, Neuenburg.</ref>

 

 

Ymhlith digwyddiadau mawr eraill roedd ymddangosoad y [[cena goeg]] (neu'r 'madfall') ac esblygodd y [[crocodeil]] o fyw ar y ddaear i fyw mewn dŵr. Yn y môr, roedd yr [[ichthyosaur]] a'r [[plesiosaur]] ac yn yr awyr, esblygodd y [[pterosaur]].

 

#[[Jwrasig Hwyr]]

#[[Jwrasig Canol]]