Rhys ap Thomas: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
diweddglo
Llinell 6:
Erbyn i [[Harri Tudur]] lanio yn [[Sir Benfro]] yn Awst [[1485]] roedd Rhys mewn sefyllfa gref yn ne Cymru, a chododd fyddin o tua 2,000 o wŷr i gefnogi ymgais Harri i gipio coron Lloegr. Gwnaed ef yn farchog yn fuan wedi Brwydr Bosworth, a rhoddwyd nifer o swyddi yn ne Cymru iddo. Mae cerddi iddo gan nifer o feirdd y cyfnod, yn cynnwys [[Lewys Glyn Cothi]], [[Dafydd Nanmor]], [[Huw Cae Llwyd]] a [[Tudur Aled]].
 
 
Dienyddwyd Syr Rhys yn 1525 ar orchymyn [[Harri VIII, brenin Lloegr|Harri VIII]] ar y cyhuddiad - di-sail mae'n debyg - ei fod yn cynllwynio yn erbyn y Goron. Cafodd ei gladdu mewn beddrod ym [[Priordy Ieuan Efengylwr a Theulyddog|Mhriordy Ieuan Efengylwr a Theulyddog]] yng [[Caerfyrddin|Nghaerfyrddin]]; ar ôl [[diddymu'r mynachlogydd]] cafodd ei symud i Eglwys Sant Pedr lle mae i'w weld heddiw.
==Y diwedd==
Dienyddwyd Syr Rhys yn 1525 ar orchymyn [[Harri VIII, brenin Lloegr|Harri VIII]] ar y cyhuddiad - di-sail mae'n debyg - ei fod yn cynllwynio yn erbyn y Goron. Cafodd ei gladdu mewn beddrod ym [[Priordy Ieuan Efengylwr a Theulyddog|Mhriordy Ieuan Efengylwr a Theulyddog]] yng [[Caerfyrddin|Nghaerfyrddin]]; ar ôl [[diddymu'r mynachlogydd]] cafodd ei symud i Eglwys Sant Pedr lle mae i'w weld heddiw. Dienyddwyd ef ar sail tystiolaeth digon tila ac aeth ei diroedd ([[Brycheiniog]] a [[Casnewydd|Chasnewydd]]) i'w ŵyr [[Rhys ap Greuffudd]]. Rhoddwyd y rhan fwyaf o'i swyddi, fodd bynnag, i [[Walter Devereux]] sef Stiward Mari Tudur.
 
 
==Bywgraffiad==
Ysgrifenwyd hanes bywyd Syr Rhys ap Thomas gan eiun ddisgynyddo'i ddisgynyddion, [[Henry Rice]] yn y 1620au, dan y teitl ''A short view of the long life... of Rice ap Thomas''. Arosodd mewn llawysgrif hyd 1796 pan gafodd ei gyhoeddi yn ''[[The Cambrian Register]]'' dan olygyddiaeth [[William Owen Pughe]] wrth y teitl ''The Life of Sir Rhys ap Thomas''. Cafodd ei olygu yn llawn am y tro cyntaf a'i gyhoeddi yn 1993 gan yr hanesydd [[Ralph A. Griffiths]] yn ei gyfrol ''Sir Rhys ap Thomas and his Family'' (gweler isod). Mae'n dalGellir ei gymharu â ''[[The History of the Gwydir Family]]'' gan [[Syr John Wynn o Wydir]] fel un o'r ychydig enghreifftiau o lyfrau hanes teuluol cynnar yng Nghymru ac mae'n ffynhonnell bwysig i haneswyr yr Oesoedd Canol Diweddar.
 
==Llyfryddiaeth==