|
Mae'r Gweilch yn un o'r pump rhanbarth gwreddiol yn hanes rygbi rhanbarthol Cymru. Yn 2003, penderfynodd Undeb Rygbi Cymru newid lefel uchaf rygbi Cymru o naw clwb i bump rhanbarth, yn dilyn llwyddiant system felly yn Iwerddon, Seland Newydd, Awstralia a De Africa. Roedd yn benderfyniad dadleuol ar y pryd, gyda llawer o gefnogwyr yn erbyn y newidiadau.
Ffurfiwyd Y Gweilch gan gyfuno tîmoedd Abertawe ac Castell-Nedd. Mae'r dau tîm yn perthyn 50% o'r rhanbarth. Yn swyddogol mae Y Gweilch yn cynrycholi ardaloedd Abertawe, Castell-Nedd, Port Talbot ac Aberavon. Yn Haf 2004, oherwydd ididdymiad rhanbarth y [[Rhyfelwyr Celtaidd]], cau fe ymynoddymunodd ardal Pen-Y-Bont i rhanbarth Y Gweilch.
Ar ôlWedi problemau yn ystod y tymor gyntaf oherwydd cyfuno dau clwb gyda gymaint o hanes, mae'ry Gweilch wedi creu yryw'r unig rhanbarth llwyddianus blea cyfunoddffurfiwyd o gyfuno dau timglwb ar ol i'r ddiddymiad y Rhyfelwyr Celtaidd cau ac igwerthiant Glyncyfrannau Ebwyclwb gwerthurugbi rhanGlyn nhwEbwy o'ryn [[Dreigiau CasnewyddGwent|Nreigiau Casnewydd-Gwent]] i [[Clwb Rygbi Casnewydd|glwb rygbi Casnewydd]]. Gyda'r sgwadgarfan mwyafgwreiddiol gwan masgwannaf o'r pumppum rhanbarth ar y ddechraudechreuol (yn enwedig gydao sail dyfnder talent y garfan) fe lwyddodd nhw i ennill lle yn yry Cwpan Heineken ar ol gorffen t tymor uwchben [[Gleision Caerdydd]] yn y Cynghrair Celtaidd.
Yn eieu ail tymor, gyda rhai chwaraewyr yn ymynoymuno oddiwrth y Rhyfelwyr Celtaidd, fe lwyddodd y Gweilch ennill y Cynghrair Celtaidd uwchben [[Rygbi Munster|Munster]]. Yn eieu trydydd tymor, oherwyddbu anafiadau'n ynffactor pwysig i esbonio taithmethiant y Llewodclwb i rhaigyrraedd oail rowndiau'ir brifCwpan chwaraewyrHeineken fea gyrhaeddoddCwpan yEingl-Gymreig, Gweilch dimac ondhefyd 7edeu safle ynterfynnol y Cynghrairtymor Celtaiddhwnnw acyn methoddy nhwgynghrair cyraeddCeltaidd, aillle rowndorffennon yrnhw Cwpanyn Heinekensaethfed neu'ryn Cwpany Eingl-Gymreigtabl.
Yn Ebrill 2006 fe ymynoddymunodd [[Justin Marshall]] (cyn-chwaraewr [[Seland Newydd]]) aâ'r Gweilch. Fe fydd yn chwarae ei gem gyntaf i'r rhanbarth yn ystod yr tymor 2006-07.
== Cartref ==
Yn ystod dau tymordymor cyntaf y Gweilch fe chwaraeodd y rhanbarth hanner ei gemau gartref ynar barc Sain Helen, [[Abertawe]] ac hanner ynar Yy Gnoll, [[Castell Nedd]]. Ar ôlEr i glwb rygbi [[Penybont|Benybont]] caelymuno ei ychwanegu iâ'r rhanbarth, yn aily dymortrydydd rygbi rhanbarthol yn Nghymrutymor, fenid benderfynwydyw'r irhanbarth bediowedi chwarae unrhyw gemau ar faes y Bragdy ym Mhenybont.
Fe adeiladoddAdeuladwyd stadiwm newydd ar gyfer trydydd tymor y Gweilch. Mae'r [[Stadiwm y Liberty]], [[Abertawe]] ynrhannu caelrhwng ei[[glwb defnyddio gyda Clwb PêlPel-Droeddroed Abertawe.]] Maea'r stadiwmGweilch ynac mae'n gallu dal 20,000 o cefnogwyrgefnogwyr. Ar diweddddiwedd tymor cyntaf y Gweilch yn y stadiwm, y torf uchaf oedd 15,183 yn erbyn [[Scarlets Llanelli]] yn y Cynghrairgynghrair Celtaidd.
== Pencampwriaethau ==
| 