Spartacus: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Erthygl newydd Rhestr 1
Tagiau: Gwrthdröwyd
Dadwneud y golygiad 11211589 gan Bot Sian EJ (Sgwrs | cyfraniadau)
Tagiau: Dadwneud
 
Llinell 5:
| dateformat = dmy
}}
 
Arweinydd byddin o [[caethwasanaeth|gaethweision]] yn erbyn [[Gweriniaeth Rhufain|Rhufain]] oedd '''Spartacus''' (bu farw [[71 CC]]).
 
Nid oes sicrwydd am hanes cynnar Spartacus; dywed rhai haneswyr ei fod wedi ei gymeryd yn garcharor wrth ymladd yn erbyn Rhufain, eraill ei fod wedi bod yn filwr ym myddin Rhufain, wedi dianc ac yna wedi cael ei ddal. Dywedir ei fod yn frodor o [[Thrace]]. Yn [[73 CC]] roedd mewn ysgol hyfforddi [[gladiator]] yn perthyn i [[Lentulus Batiatus]] gerllaw [[Napoli]]. Y flwyddyn honno, llwyddodd i ddianc gyda 70 neu 80 arall. Ffoesant i [[Mynydd Vesuvius|Fynydd Vesuvius]], ac yn raddol tyfodd ei fyddin nes cynnwys tua 70,000 o gaethweision wedi dianc.
 
Llwyddodd y fyddin o gaethweision i orchfygu dwy [[Lleng Rufeinig|leng Rufeinig]] a yrrwyd yn eu herbyn. Yng ngwanwyn [[72 CC]] symudodd y fyddin tua'r gogledd, gan orchfygu tair lleng Rhufeinig arall. Ymddengys mai cynllun gwreiddiol Spartacus oedd croesi'r [[Alpau]] i adael yr Eidal, ond yn y diwedd troi yn ôl tua'r de wnaeth y rhan fwyaf o'r fyddin. Gorchfygasant ddwy leng arall dan [[Marcus Licinius Crassus]].
 
Wedi cyrraedd de'r Eidal, gwnaeth Spartacus gytundeb a [[Môr-ladrad|môrladron]] o [[Cilicia]] i fynd a'i fyddin i [[Sicilia]] yn eu llongau, ond ni chadwodd y môrladron at y cytundeb. Erbyn hyn roedd gan Crassus wyth lleng, a cheisiodd gornelu byddin Spartacus yn ne yr Eidal. Gallodd Spartacus ymladd ei ffordd trwy linellau Crassus a symud i gyfeiriad Brundisium ([[Brindisi]] heddiw). Llwyddodd Crassus i'w ddal, a lladdwyd Spartacus yn y frwydr.
 
Gorchfygwyd y caethweision yn llwyr, a croeshoeliodd Crassus tua 6,000 ohonynt ar hyd y ''[[Via Appia]]'' rhwng [[Capua]] a [[Rhufain]].
 
Mae Spartacus wedi bod yn arwr nifer o nofelau a ffilmiau; yn arbennig y ffilm enwog ''Spartacus'' a wnaed gan [[Stanley Kubrick]] yn [[1960]], pan gymerwyd rhan Spartacus gan [[Kirk Douglas]], gyda [[Laurence Olivier]] fel Crassus.
 
[[Categori:Marwolaethau 71 CC]]
[[Categori:Gweriniaeth Rhufain]]
[[Categori:Gwrthryfelwyr]]{{Teitl italig}}
{{Pethau| suppressfields= | fetchwikidata = ALL }}
Ffilm ddrama llawn cyffro gan y [[cyfarwyddwr ffilm|cyfarwyddwr]] [[Stanley Kubrick]] yw '''''Spartacus''''' a gyhoeddwyd yn 1960. Teitl gwreiddiol y ffilm oedd '''''Spartacus''''' ac fe'i cynhyrchwyd gan Kirk Douglas a Edward Lewis yn Unol Daleithiau America; roedd sawl cwmni cynhyrchu, gan gynnwys: [[Universal Pictures]], Bryna Productions. Lleolwyd y stori yn [[yr Eidal]] a chafodd ei ffilmio yn [[Sbaen]] a [[Madrid]]. Sgwennwyd y sgript yn wreiddiol yn [[Saesneg]] a hynny gan Calder Willingham a chyfansoddwyd y gerddoriaeth gan Alex North. Mae'n ffilm a ddosbarthwyd drwy [[fideo ar alw]].
[[Delwedd:Spartacus (1960) - Trailer.webm|bawd|chwith|110px|Fideo o’r ffilm]]Y prif actorion yn y ffilm hon yw Bill Raisch, Robert J. Wilke, Laurence Olivier, Charles Laughton, Peter Ustinov, Kirk Douglas, Jean Simmons, John Gavin, Tony Curtis, Herbert Lom, Nina Foch, George Kennedy, Richard Farnsworth, Vinton Hayworth, Brad Harris, Charles McGraw, Nick Dennis, John Ireland, Ted de Corsia, Roy Engel, Woody Strode, Aron Kincaid, Arthur Batanides, Gordon Mitchell, Robert Fuller, Bob Herron, Tom Steele, Buddy Van Horn, Carey Loftin, Eddie Parker, John Dall, Peter Brocco, Harold J. Stone, John Hoyt, Robert Hoy, Wally Rose, Jack Perkins, Bob Morgan, Carleton Young, Chuck Courtney, Chuck Roberson, Frederick Worlock, Harold Goodwin, John Stephenson, Paul Baxley, Vic Perrin, James Griffith, Al Carmichael, Betty Harford, Boyd Morgan, Hallene Hill, Chuck Hayward, Cliff Lyons, Joe Gold, Dale Van Sickel, Dayton Lummis, Dick Crockett, George Robotham, Gil Perkins, Harold Kruger, Irvin Koszewski, Jack Williams, Johnny Duncan, Ken Terrell, Larry Thor, Leonard Penn, Paul Lambert, Rudy Bukich, Sol Gorss, Terence De Marney, Joanna Barnes, Yulian Vergov, Charles Horvath, Bill Catching, Will J. White, Paul E. Burns, Russell M. Saunders, Tap Canutt ac Anthony Jochim. Mae'r ffilm ''Spartacus (ffilm o 1960)'' yn 198 munud o hyd a chafodd ei ffilmio mewn lliw. {{Hawlfraint ffilmiau}}{{Cyfs ffilmiau}}
 
Fel y nodwyd, cyhoeddwyd y ffilm yn 1960. Ffilm fwyaf poblogaidd y flwyddyn honno oedd ''[[Psycho (ffilm 1960)|Psycho]]'' sy’n ffilm llawn arswyd a dirgelwch gan feistr y ''genre'' yma, [[Alfred Hitchcock]]. Hyd at 2022 roedd o leiaf 66,300 o ffilmiau Saesneg wedi gweld golau dydd.
[[Clifford Stine]] oedd [[sinematograffydd]] ('cyfarwyddwr ffotograffi') y ffilm hon a chafodd ei golygu gan Irving Lerner a Robert Lawrence sydd ymhlith y golygyddion lleiaf toreithiog. Mae'r ffilm hon wedi’i seilio ar waith cynharach, ''Spartacus'', sef gwaith ysgrifenedig gan yr [[awdur]] Howard Fast a gyhoeddwyd yn 1951.
==Cyfarwyddwr==
[[Delwedd:Kubrick%20on%20the%20set%20of%20Barry%20Lyndon%20%281975%20publicity%20photo%29.jpg|bawd|chwith|110px]]
Ganwyd y cyfarwyddwr ffilm Stanley Kubrick ar 26 Gorffenaf 1928 yn y Bronx a bu farw yn Childwickbury Manor ar 15 Mai 2020. Roedd yn fwyaf cynhyrchiol yn 1951 ond ni ellir dweud fod y gwaith wedi cyrraedd enwogrwydd byd-eang. Derbyniodd ei addysg yng Ngholeg Dinas Efrog Newydd.
<!-- Mae'r cod canlynol yn poblogeiddio rhestr o WOBRAU mae'r prif gyfarwyddwr ffilm wedi eu hennill. Y testun sy'n dechrau gyda 'Q' yw'r Qid ar Wicidata: cod unigryw am yr actor yma. --><br />Ymhlith y gwobrau mae wedi'u hennill y mae:<br /> <ul>{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|Q2001|P166|format=<li>%p[%r][<ul><li>%q</li></ul>]</li>}}</ul>
{{clirio}}
==Derbyniad==
{{Marciau}}
{{Gwobrau ffilm ayb}}
{{Ffilmiau a enwebwyd}}
{{Incwm ffilmiau}}
{{clirio}}
 
==Gweler hefyd==
Cyhoeddodd Stanley Kubrick nifer o ffilmiau gan gynnwys y canlynol:
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?itemLabel (GROUP_CONCAT(DISTINCT ?genre_label; SEPARATOR = " ") AS ?genres)
(MIN(?publicationDate) AS ?firstPublication)
WHERE
{
?item wdt:P57 wd:Q2001. # P57 = film director
OPTIONAL {
?item wdt:P136 ?genre.
?genre rdfs:label ?genre_label.
FILTER((LANG(?genre_label)) = "en")
}
OPTIONAL { ?item wdt:P577 ?publicationDate. }
SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "en". }
}
GROUP BY ?item ?itemLabel
LIMIT 10
|sort=label
|columns=label:Ffilm,P18:Delwedd,P495:Gwlad,P364:Iaith wreiddiol,?firstPublication:dyddiad
|thumb=100
|links=
}}
{{Wikidata list end}}
 
==Cyfeiriadau==
{{cyfeiriadau}}
 
{{Rheoli awdurdod}}
{{DEFAULTSORT:Spartacus}}
[[Categori:Ffilmiau gan gyfarwyddwyr ffilm gwrywaidd Saesneg]]
[[Categori:Ffilmiau lliw]]
[[Categori:Ffilmiau lliw o Unol Daleithiau America]]
[[Categori:Dramâu o Unol Daleithiau America]]
[[Categori:Ffilmiau Saesneg]]
[[Categori:Ffilmiau o Unol Daleithiau America]]
[[Categori:Dramâu]]
[[Categori:Ffilmiau gwyddonias]]
[[Categori:Ffilmiau gwyddonias o Unol Daleithiau America]]
[[Categori:Ffilmiau 1960]]
[[Categori:Ffilmiau a gynhyrchwyd gan Universal Pictures]]
[[Categori:Ffilmiau gyda dros 10 o actorion lleisiol]]
[[Categori:Ffilmiau a ddosbarthwyd drwy fideo ar alwad]]
[[Categori:Ffilmiau sydd a'u stori wedi'i lleoli yn yr Eidal]]