Plwton (planed gorrach): Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Vagobot (sgwrs | cyfraniadau)
B r2.7.2) (robot yn ychwanegu: or:ପ୍ଲୁଟୋ
Dim crynodeb golygu
Llinell 1:
[[Planed gorrach]], yn ôl penderfyniad yr [[Undeb Seryddol Rhyngwladol]] (IAU) ar [[24 Awst]] [[2006]] yw '''Plwton''' (neu Plwto). Cyn hynny roedd Plwton yn cael ei chyfrif fel y lleiaf o'r [[Planed|planedau]]. Fe'i enwir ar ôl y [[Plwton (duw)|duw clasurol]]. Mae'n rhyw dri chwarter maint y [[lleuad]]. Darganfuwyd Plwton gan y seryddwr Americanaidd [[Clyde Tombaugh]] yn [[1930]]. Mae gan PlwtonBlwton dair [[lloeren]]: [[Charon (lloeren)|Charon]] (darganfuwyd yn [[1978]]), [[Nix (lloeren)|Nix]], a [[Hydra (lloeren)|Hydra]] (darganfuwyd yn [[2005]]). Mae Plwton yn llai na saith o loerau [[Cysawd yr Haul]]: Y [[Lleuad]], [[Io]], [[Ewropa (lloeren)|Ewropa]], [[Ganymede (lloeren)|Ganymede]], [[Calisto (lloeren)|Calisto]], [[Titan (lloeren)|Titan]] a [[Triton (lloeren)|Thriton]].
Cylchdro: 5,913,520,000 km (39.5 [[Unedau Seryddol]]) o'r [[Haul]] (fel rheol)
 
Cylchdro:Mae ganddo gylchdro o 5,913,520,000 km (39.5 [[Unedau Seryddol]]) o'r [[Haul]] (fel rheol), yn mesur 2274 km yn nhryfesur, ac yn pwyso 1.27e22 kg.
 
Mae cylchdro Plwton yn dra-echreiddig. Weithiau mae'n nes i'r Haul na [[Neifion (planed)|Neifion]] (fel oedd e o Ionawr [[1979]] hyd Chwefror [[1999]]). Mae Plwton yn chwyldroi yn y cyfeiriad cyferbyniol i'r rhan fwyaf o'r planedau eraill. Mae tymheredd arwyneb Plwton yn amrywio rhwng -235 a -210 C. Mae ei chyfansoddiad yn ddirgel, ond mae ei chynhwysedd (rhyw 2gm/cm3) yn awgrymu ei bod yn gymysgedd o 70% craig a 30% iâ dŵr, yn debyg i [[Triton (lloeren)|Driton]].
 
Gan fod cylchdro Plwton mor ryfeddrhyfedd, y mae Plwton weithiau yn ddigon agos at yr Haul i droi rhewogydd ei harwyneb yn nwy a chreu awyrgylch sylweddol wedi ei gyfansoddi bron yn gyfangwblgyfan gwbl gan nitrogen a chanddo wyntoedd a chymylau. Serch hynny, gan ei bod yn gorblanedgor-blaned nid oes ganddi ddigon o ddwyster i rwymo awyrgylch am gyfnod hir. Felly mae awyrgylch Plwton yn cael ei greu a'i ddileu yn fuan ar yr un pryd.
Tryfesur: 2274 km
 
Cynhwysedd: 1.27e22 kg
 
Duw yr is-fyd ydy Plwton ym mytholeg y Rhufeiniaid.
 
Cafodd y blaned ei darganfod ym 1930 gan [[Clyde W.Tombaugh]] yn yr [[Arsyllfa Lowell]] yn [[Arizona]].
 
Mae cylchdro Plwton yn dra-echreiddig. Weithiau mae'n nes i'r Haul na [[Neifion (planed)|Neifion]] (fel oedd e o Ionawr [[1979]] hyd Chwefror [[1999]]). Mae Plwton yn chwyldroi yn y cyfeiriad cyferbyniol i'r rhan fwyaf o'r planedau eraill. Mae tymheredd arwyneb Plwton yn amrywio rhwng -235 a -210 C. Mae ei chyfansoddiad yn ddirgel, ond mae ei chynhwysedd (rhyw 2gm/cm3) yn awgrymu ei bod yn gymysgedd o 70% craig a 30% iâ dŵr, yn debyg i [[Triton (lloeren)|Driton]].
Gan fod cylchdro Plwton mor ryfedd, y mae Plwton weithiau yn ddigon agos at yr Haul i droi rhewogydd ei harwyneb yn nwy a chreu awyrgylch sylweddol wedi ei gyfansoddi bron yn gyfangwbl gan nitrogen a chanddo wyntoedd a chymylau. Serch hynny, gan ei bod yn gorblaned nid oes ganddi ddigon o ddwyster i rwymo awyrgylch am gyfnod hir. Felly mae awyrgylch Plwton yn cael ei greu a'i ddileu yn fuan ar yr un pryd.
 
[[Categori:Plwton|*]]