Powys Fadog: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Porius1 (sgwrs | cyfraniadau)
BDim crynodeb golygu
Porius1 (sgwrs | cyfraniadau)
BDim crynodeb golygu
Llinell 1:
'''Powys Fadog''' neu ''Powys Maelor'' oedd y rhan ogleddol o [[Teyrnas Powys|Deyrnas Powys]]. Yn dilyn marwolaeth tywysog Powys, [[Madog ap Maredudd]], yn [[1160]], a marwolaeth ei fan Llywelyn ap Madog yn fuan wedyn, rhannwyd y deyrnas. Cafodd nai Madog, [[Owain Cyfeiliog]], y rhan fwyaf o'r de, a gafodd yr enw [[Powys Wenwynwyn]] yn nes ymlaen, a chafodd mab Madog, [[GruffyddGruffudd Maelor I]] y rhan ogleddol. Cafodd y deyrnas yr enw Powys Fadog yn ystod teyrnasiad ei fab, [[Madog ap Gruffydd Maelor]].
 
Derbyniodd GruffyddGruffudd Maelor I [[cantref|gantrefi]] [[Maelor]] ac [[Iâl]] fel ei gyfran, ac yn ddiweddarach gallodd ychwanegu [[Nanheudwy]], [[Cynllaith]], [[Glyndyfrdwy]] a [[Mochnant]]. Pan orchfygwyd [[Teyrnas Gwynedd|Gwynedd]] gan [[Edward I, brenin Lloegr|Edward I]] yn 1283, ymgorfforwyd Powys Fadog yn [[Sir Ddinbych]] a [[Sir Fflint]]. Cafodd arglwydd Powys Fadog ar y pryd, [[GruffyddGruffudd Fychan I]], gadw rhai o'i diroedd, ond o hyn ymlaen yr oedd y llinach yn arglwyddi megis arglwyddi'r [[Mers]] yn hytrach na thywysogion.
 
 
== Tywysogion ac arglwyddi Powys Fadog ==
 
* 1160–1191 [[GruffyddGruffudd Maelor]]
 
* 1191– 1236 [[Madog ap GruffyddGruffudd Maelor]]
* 1236–1269 [[GruffyddGruffudd II ap Madog]], Arglwydd [[Castell Dinas Brân|Dinas Brân]]
 
* 1269–1277 [[Madog II ap GruffyddGruffudd]], Arglwydd Dinas Brân
 
* 1277–1289 [[GruffyddGruffudd Fychan I]] ap Gruffydd, Arglwydd Dinas Brân
 
* 1289–1304 [[Madog Crypl]], Arglwydd [[Glyndyfrdwy]] a [[Cynllaith|Chynllaith Owain]]
Llinell 20:
* 1304–c.1325 [[Madog Fychan]], Arglwydd [[Glyndyfrdwy]] a [[Cynllaith|Chynllaith Owain]]
 
* c.1325–1369 [[GruffyddGruffudd Fychan II]], Arglwydd [[Glyndyfrdwy]] a [[Cynllaith|Chynllaith Owain]]
 
* 1359–c.1416 [[Owain Glyndŵr]] (Owain ap GruffyddGruffudd), Arglwydd [[Glyndyfrdwy]] a [[Cynllaith|Chynllaith Owain]]
 
Yn dilyn gwrthryfel Owain Glyndŵr, collodd y teulu eu tiroedd. Nid oes cofnod o hynt mab Owain, Maredudd ab Owain Glyndŵr.