Calendr Hebreaidd: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Dim crynodeb golygu
Clsn (sgwrs | cyfraniadau)
Dadwneud y golygiad 1168986 gan Xxglennxx (Sgwrs | cyfraniadau)
Llinell 1:
{{Angen cywiro iaith}}
[[Calendr lleuadsolar]] a ddefnyddir i nodi gwyliau crefyddol [[Iddewon|Iddew]]ig ydy'r '''calendr Hebreaidd''' (הלוח העברי ''ha'luach ha'ivri''), neu'r '''calendr Iddewig'''. Mae'n rhoi dyddiadau ar gyfer [[Gŵyl Iddewig|gwyliau Iddewig]] a'r [[Darllen y Torah|darlleniad cyhoeddus]] addas, dyddiadau i goffáu marwolaeth aelod y teulu, a darllediad [[Llyfr y Salmau|y Salmau]] dyddiol. Yn [[Israel]], calendr swyddogol ar gyfer materion sifil ydyw, ac mae'n darparu ffrâm amser ar gyfer amaethyddiaeth.
 
Y Calendr Iddewaidd, neu'r Calendr Hebraeg, a ddefnyddir gan yr [[Iddewon]] hyd heddiw i derfynu'w gwyliau crefyddol. Mae'r calendr yn dibynnu ar y lleiad i osod ei fisoedd, ond mae'n pwysig (oherwydd rhesymau crefyddol) fod y blwyddyn cyhyd â blwyddyn hr haul, felly mae'r calendr yn fwy gomhleth na'r un o Gregori. Mae mis lleuadol yn 29.53059 dydd yn hir, felly mae deuddeng mis lleuadol (354.36708 dydd) yn fyrrach na'r flwyddyn drofannol (365.2422 dydd). Y [[Beibl]] a orchmynodd bod gŵyl y Pasg yn digwydd yn y gwanwyn (Exodus 23:15, 34:18, Deut. 16:1), felly mae rhaid ychwanegu "misoedd naid" i sawl blynyddoedd er mywn fod blwyddyn crefyddol cyfartalog cyhyd (oddeutu) â lwyddyn yr haul. Pob naw mlynedd ar ddeg, mae saith mlynedd naid sy'n cynwys tri mis ar ddeg yn lle dau fis ar ddeg.
{{egin}}
 
=Enwau'r Misoedd=
 
Mae'r enwau y gelwir y misoedd ynddynt(?) heddiw o [[Fabilon]] yn wreiddiol. Dechreuodd yr Iddewon eu defnyddir yn ystod eu alltudiaeth yno yn y 6ed ganrif cyn Crist.
 
# ניסן (Nisan)
# אייר (Iyar)
# שיון (Sifan)
# טמוז (Tamws)
# אב (Af)
# אלול (Elwl)
# תשרי (Tishrei)
# מרחשון (Marcheshfan)
# כסלו (Cislef)
# טבת (Tefet)
# שבט (Shfat)
# אדר (Adar)
 
Mae Nisan yn ben i'r blwyddyn crefyddol, yn ôl y Beibl, Exod. 12:2, ond mae Tishrei yn ben i'r blwyddyn dinesig, y blynyddoedd sy'n cael eu rhifo. Mae 1 Tishrei yn ŵyl "[[Dydd Calan]]". Os yw'r blwyddyn yn "flwyddyn naid", mae mis Adar yn digwydd dwywaith: y mis yn ôl Shfat a gelwir "Adar Cyntaf", a hwn yw'r mis sy wedi'w ychwanegi, ac wedyn daw "Ail Adar", yr Adar "cywir" (y gwyliau sy'n digwydd yn Adar a ddigwydd yn Ail Adar mewn blwyddyn naid).
 
{{DEFAULTSORT:Calendr Hebreaidd}}