Cap Trefynwy: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Dim crynodeb golygu |
datblygu |
||
Llinell 1:
[[
[[Cap]] o [[gwlân|wlân]] yw '''Cap Trefynwy''' a arferid ei wisgo yn y 15ed hyd at y 18ed ganrif gan filwyr a llongwyr. Arferent, hefyd, gael eu hallforio. Ym mhentref [[Llangua]] ceir tŷ o'r un enw - ar y ffin rhwng [[Swydd Henffordd]] a [[ Swydd Amwythig]].
==Tarddiad y cap==
[[Delwedd:Gold monmouth cap from Inkwell.jpg|bawd|chwith|Cap Trefynwy]]
Arfeid creu gwlân o ansawdd uchel iawn i'r gogledd o Drefynwy, yn yr ardal a arferai fod yn yr hen Teyrnas Gymreig [[Erging]], yn ''Archenfield''. Roedd y gwlân yn cael ei greu o gnu defaid [[Ryeland]]. Gwnaed [[ffelt]] allan o'r gwlân ac roedd lleoliad Trefynwy'n ei wneud yn hawdd i'w allforio, gan ei bod yn agos at o aber [[Afon Hafren]]. Erbyn y 15ed ganrif roedd y diwydiant [[gweu]] yn yr ardal wedi'i sefydlu a dengys cofnodion y llys lleol fod "Capper" yn gyenw eithaf poblogaidd yn yr ardal.<ref name=carlson>[http://www.personal.utulsa.edu/~marc-carlson/jennifer/Monmouth.htm Jennifer L. Carlson: ''A Short History of the Monmouth Cap'']. Adalwyd 9 Ionawr 2012</ref>
Dynion oedd y [[gwehyddion]] fel arfer, ac roeddent yn perthyn i gymdeithas o wehyddwyr o'r gyda Chyngor yr Uwch-grefftwyr yn eu rheoli. Roedd y diwydiant yn ei anterth yn ardal y Clawdd Du (''Overmonnow'') a dyma'r ardal a oedd yn cael i galw'n "Cappers' town".<ref>[http://freepages.genealogy.rootsweb.ancestry.com/~familyalbum/kmon1.htm Kelly's Directory 1901: Monmouth]. Adalwyd 29 Chwefror 2012</ref>
==Llenyddiaeth==
Dywed [[Shakespeare]] yn ei ddrama ''[[Harri V, brenin Lloegr|Harri V]]'', a sgwennwyd tua 1599:<blockquote>Fluellen: "Your majesty says very true: if your majestie is remembered of it, the Welshmen did good service in a garden where [[cenhinen|leek]]s did grow, wearing leeks in their Monmouth caps; which, your majesty knows, to this hour is an honourable badge of the service; and I do believe your majesty takes no scorn to wear the leek upon [[Saint David's Day|Saint Davy's day]]."<ref name=dykfact>{{cite web|last=Shakespeare|first=William|title=[[s:The Life of Henry V|The Life of Henry V]]|publisher=Wikisource|accessdate=11 Ionawr 2012}}</ref> </blockquote>
==Cyfeiriadau==
{{cyfeiriadau}}
==Gweler hefyd==
*[[Tam o' Shanter]]
*[[Tuque]]
{{eginyn dillad}}
| |||