Comiwnyddiaeth: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Dim crynodeb golygu
cychwyn arni!
Llinell 1:
{{ideolegau}}
{{iaith}}
'''Comiwnyddiaeth''' yw dull [[llywodraeth]]u, yr athroniaeth sy'n ategu'r dull hwnnw neu fudiad sy'n ei ategu.
 
Mae '''Comiwnyddiaeth''' (o'r [[Lladin]] ''communis'' - cyffredin) yn ddull chwyldroadol a sosialaidd o [[llywodraeth|lywodraethu]]. Mae hefyd yn fudiad ac yn drefny gymdeithasol yn ogystal a bod yn eidioleg o gymdeithas ddiddosbarth a chydberchnogaeth, mewn trefn diarian. Fel dull llywodraethu, byddai byd comiwnyddol yn un heb [[gwladwriaeth|wladwriaeth]], heb berchnogaeth breifat a heb [[dosbarth cymdeithasol|ddosbarthau cymdeithasol]]. Mewn comiwnyddiaeth ddelfrydol, byddai perchnogaeth yn gymunedol ac eiddo'n gyffredin i bawb.
 
Dylanwadodd yr adain [[Marxist-Leninist]] o gomiwnyddiaeth yn fawr ar hanes yn yr 20fed ganrif, gyda gwrthdaro rhwng "y byd sosialaidd" gwladwriaethau sosialaidd, wedi'u rheoli gan bleidiau Comiwnyddol, a'r "byd gorllewinol" gya'u marchnad rydd. Canlyniad hyn oedd y [[rhyfel oer]] rhwng y [[Y Bloc Dwyreiniol]] a'r "Byd Rhydd".
 
 
==Marcsiaeth==
Llinell 12 ⟶ 14:
==Anarchiaeth Gymdeithasol==
Er y bu [[Anarchiaeth|anarchwyr]] yng nghytûn â Marcswyr{{dim ffynhonnell}} yn ôl yr amcan o gyrraedd cymdeithas heb ddosbarthiadau cymdeithasol, wladwriaeth nac eiddo preifat, maent yn anghytuno ar y dulliau o'i gyrraedd. Credant ei fod yn amhosib ymgorffori'r gweithwyr yng ngwladwriaeth, sef cyfnod Sosialaeth yn y derminoleg Marcsiaeth. Maent yn gweld y wladwriaeth fel amddiffynnwr eiddo preifat ac yn wrthrych hierarchaidd. I anarchydd, rhaid chwalu'r wladwriaeth er mwyn chwalu cyfalafiaeth lle i'r Marcsydd rhaid cymryd rheolaeth o'r wladwriaeth er mwyn chwalu cyfalafiaeth. Bu anarchwyr hefyd o ganlyniad yn wrthwynebol i bleidiau gwleidyddol, yn enwedig pleidiau canolig, hierarchaidd. Credant yn gadarn fod rhaid i'r gweithwyr, a'r gweithwyr 'oll, gweithredu'r chwyldro dros gomiwnyddiaeth, ac nid plaid yn honni ei fod yn eu cynrychioli.
 
==Y Blaid Gomiwnyddol yng Nghymru==
Sefydlwyd y Blaid Gominyddol yng ngwledydd Prydain yn 1920.{{Citation
| last1 = Davies
| first1 = John
| last2 =
| first2 =
| last3 =
| first3 =
| lastauthoramp =
| title = Gwyddoniadur Cymru
| publisher = Gwasg y Brifysgol
| place = Caerdydd, Cymru
| volume =
| edition =
| year = 2008
}}
Roedd syniadaeth Marcsaidd wedi bod yn cael eu trafod ledled y wlad ers y 1890au, gan chwarae rhan amlwg ym mrwydrau gwleidyddol a diwydiannol y 1920au a 30au. Etholwyd [[Arthur Horner]] yn Llywydd Ffederasiwn Glöwyr De Cymru yn 1936 a chynyddodd nifer yr aelodaeth yn enwedig yn ne Cymru.
 
== Dolenni allanol ==