Bryn-mawr, Blaenau Gwent: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
B r2.7.1) (robot yn ychwanegu: et:Brynmawr |
Dim crynodeb golygu |
||
Llinell 18:
}}
:''Gweler hefyd [[Bryn Mawr, Pennsylvania]].''
[[File:Brynmawr station, with local train from Newport geograph-2574136-by-Ben-Brooksbank.jpg|thumb|right|Hyd 1957, roedd gorsaf drenau a agorwyd yn gan flwydd yn gynharach gan London and North Western Railway]]
[[Tref farchnad]] ym [[Blaenau Gwent|Mlaenau Gwent]], de [[Cymru]] ydy '''Brynmawr'''. Saif y dref, weithiau fe'i dyfynnir yn dref uchaf Cymru, rhyw 1,250 i 1,500 traed uwchlaw [[lefel y môr]] ar ben [[Cymoedd De Cymru]]. Tyfodd hi yn ystod cyrhaeddiad y gweithfeydd glo a diwydiannau haearn yn y 19eg ganrif gynnar.
Yn wreiddiol, roedd hi'n anheddiad pentrefol bach o'r enw Gwaen Helygen (''Cors Helygen'' mewn Cymraeg Cyfoes, neu "Marsh of the Willow" yn Saesneg) a oedd yn gorwedd yn y sir flaenorol o [[Sir Frycheiniog]]. Gydag ehangiad [[gwaith haearn]] [[Nant-y-glo]], roedd angen tai ar y gweithwyr, a throdd Frynmawr yn dref ffyniannus. Er gwaethaf y [[Mwyngloddio yng Nghymru|cloddio glo]] yn dirywio, mae amgueddfa mwyngloddio fawr ar bwys y dref ym [[Blaenafon|Mlaenafon]] o'r enw [[Amgueddfa Lofaol Cymru|Pwll Mawr]].
Heddiw, mae gan Frynmawr boblogaeth o fwy na 6,000 o bobl. Yn ôl [[Cyfrifiad y Deyrnas Unedig 2001|Cyfrifiad 2001]], mae 5.75% o'r grŵp oedran 16-65 yn gallu siarad [[Cymraeg]], ond y gyfran blant (3–15) sy'n gallu siarad y Gymraeg ydy 30.54%.<ref>http://www.statistics.gov.uk/downloads/census2001/Report_on_the_Welsh_language.pdf</ref> Roedd gan y dref yr unig ysgol gynradd Gymraeg o'r enw Ysgol Gymraeg Brynmawr gyda 310 o ddisgyblion tan 2010, pan symudwyd yr ysgol i'r [[Y Blaenau|Blaenau]] i ysgol sydd wedi'i hadeiladu'n bwrpasol, newydd sbon o'r enw Ysgol Gymraeg Bro Helyg.
==Gefeilldref==
| |||