Trahaearn ap Caradog: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
CATEGORIAU !!!
tacluso / ehangu
Llinell 1:
:''Gweler hefyd [[Trahaearn]]''.
Roedd '''Trahaearn ap Caradog''' (bu farw [[1081]]) yn dywysog [[Teyrnas Gwynedd|Gwynedd]] o [[1075]] hyd 1081.
 
Roedd '''Trahaearn ap Caradog''' (bu farw [[1081]]) yn dywysog [[Teyrnas Gwynedd|Gwynedd]] o [[1075]] hyd 1081. Arglwydd [[Arwystli]], ar y ffin rhwng Gwynedd a [[teyrnas Powys|Powys]], oedd Trahaearn a'r [[cantref]] hwnnw oedd ei gadarnle. Ymledodd ei awdurdod yn raddol dros rannau mawr o ogledd Cymru ac roedd ganddo uchelgeisiau yn y de yn ogystal.
Ar farwolaeth [[Bleddyn ap Cynfyn]] yn 1075, mae'n ymddangos nad oedd yr un o'i feibion yn ddigon hen i hawlio'r deyrnas, a chipiodd cefnder Bleddyn, Trahaearn ap Caradog, y goron. Yr un flwyddyn glaniodd [[Gruffydd ap Cynan]] ar [[Ynys Môn]] gyda byddin o [[Iwerddon]], a chyda chymorth y Norman Robert o Ruddlan gorchfygodd Trahaearn ac enillodd feddiant ar Wynedd. Fodd bynnag bu trafferthion rhwng milwyr Gwyddelig Gruffydd a'r Cymry lleol yn Llyn, a rhoddodd hyn gyfle i Drahaearn wrth-ymosod, gan orchfygu Gruffydd ym mrwydr Bron yr Erw yn 1075 a'i orfodi i ffoi i Iwerddon.
 
Ar farwolaeth [[Bleddyn ap Cynfyn]] yn 1075, mae'n ymddangos nad oedd yr un o'i feibion yn ddigon hen i hawlio'r deyrnas, a chipiodd cefnder Bleddyn, Trahaearn ap Caradog, y goron. Yr un flwyddyn glaniodd [[GruffyddGruffudd ap Cynan]] ar [[Ynys Môn]] gyda byddin o [[Iwerddon]], a chyda chymorth y Normanbarwn [[Normaniaid|Normanaidd]] [[Robert o Ruddlan]] gorchfygodd TrahaearnDrahaearn ac enillodd feddiant ar Wynedd. Fodd bynnag bu trafferthion rhwng milwyr Gwyddelig GruffyddGruffudd a'r Cymry lleol yn Llyn[[Llŷn]], a rhoddodd hyn gyfle i Drahaearn wrth-ymosod, gan orchfygu GruffyddGruffudd ym [[Brwydr Bron yr Erw|mrwydr Bron yr Erw]] yn 1075yr un flwyddyn a'i orfodi i ffoi i Iwerddon.
Teyrnasodd Trahaearn ar Wynedd tan [[1081]], pan ddychwelodd Gruffydd ap Cynan a gwneud cynghrair gyda [[Rhys ap Tewdwr]] tywysog [[Deheubarth]], oedd yn ddiweddar wedi ei yrru allan o'i deyrnas gan Caradog ap Gruffydd o Forgannwg. Gwnaeth Trahaearn gynghrair â Caradog ap Gruffydd, ond ym Mrwydr Mynydd Carn, i'r gogledd o [[Tyddewi|Dyddewi]] yr un flwyddyn lladdwyd Trahaearn a Caradog. Enillodd Gruffydd ap Cynan orsedd Gwynedd a dychwelodd Rhys ap Tewdwr i'w safle fel tywysog Deheubarth.
 
Teyrnasodd Trahaearn ar Wynedd tan [[1081]], pan ddychwelodd GruffyddGruffudd ap Cynan a gwneud cynghrair gyda [[Rhys ap Tewdwr]] tywysog [[Deheubarth]], oedd yn ddiweddar wedi ei yrru allan o'i deyrnas gan [[Caradog ap GruffyddGruffudd]] o [[Morgannwg|Forgannwg]]. Gwnaeth Trahaearn gynghrair â CaradogCharadog ap Gruffydd, ond ym [[Brwydr Mynydd Carn|Mrwydr Mynydd Carn]], i'r gogledd o [[Tyddewi|Dyddewi]], yr un flwyddyn lladdwyd Trahaearn a CaradogCharadog. Enillodd GruffyddGruffudd ap Cynan orsedd Gwynedd unwaith yn rhagor a dychwelodd Rhys ap Tewdwr i'w safle fel tywysog Deheubarth.