Wicipedia

Arf niwclear: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Pori'r hanes yn rhyngweithiol
← Cymharer â'r fersiwn gyntCymharer â'r fersiwn dilynol →
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
GweledolCystrawen wici
Dim crynodeb golygu
Dim crynodeb golygu
Llinell 1:
[[Delwedd:Nagasakibomb.jpg|thumbnail|right|200px|Y [[cwmwl madarch]] wedi ffrwydrad niwclar]]
 
'''Arf niwclear''' yw dyfais ffrwydrol sy'n defnyddio [[adwaith niwclar]], un ai [[ymholltiad niwclar]] neu gyfuniad o ymholltiad niwclar ac [[ymasiad niwclar]]. Mae'r ddau fath o adwaith yn rhyddhau maint aruthrol o [[ynni]] o faint cymharol fychan o fater. Gall arf niwclear fod yn [[Taflegryn|daflegryn]], [[bom]], siel neu [[ffrwydryn tir]]. Ceir tairtri math gwahanol o ddyfais niwclear: [[bom atomig|dyfais atomig]], [[dyfais hydrogen]] a [[dyfais niwtron]].
 
 
Dim ond dau arf niwclar sydd wedi eu defnyddio mewn rhyfel erioed, gan yr [[Unol Daleithiau]] - a hynny tua diwedd yr [[Ail Ryfel Byd]]. Ar [[6 Awst]] [[1945]], gollyngwyd bom atomig ar ddinas [[Hiroshima]] yn [[Japan]], a thridiau'n ddiweddarch, gollyngwyd un arall ar ddinas [[Nagasaki]]. Rhwng y ddau, lladdwyd tua 120,000 yn y tymor byr, gyda mwy yn marw yn y tymor hir o effeithiau [[ymbelydredd]], [[cansar]] gan fwyaf.
 
Ers hynny, mae dros ddwydwy fil o arfau niwclar wedi eu ffrwydro mewn profion. [[Rhestr o wledydd sydd ag arfau niwclear|Y gwledydd y gwyddir i sicrwydd fod ganddynt arfau niwclar]] yw'r Unol Daleithiau, [[Rwsia]], [[China]], [[y Deyrnas Unedig]], [[Ffrainc]], [[India]], [[Pakistan]] a [[Gogledd Korea]]. Credir fod gan [[Israel]] arfau niwclar, ond nid yw llywodraeth Israel wedi cadarnhau hyn. Ar hyn o bryd,cyhuddir [[Iran]] gan yr Unol Daleithiau o fod yn y broses o ddatblygu arfau niwclar, ond gwedir hyn gan lywodraeth Iran.
 
Mae arfau niwclear diweddar yn cynnwys y [[Taflegryn Cruise|daflegryn Cruise]]. Arweiniodd cynlluniau [[UDA]] i osod Cruise ar safleoedd ym [[Prydain|Mhrydain]] a'r [[Almaen]] at argyfwng gwleidyddol ar ddechrau'r [[1980au]]. Cynhalid llu o brotestiadau mawr dros heddwch, er enghraifft yn [[Greenham Common]] yn ne [[Lloegr]] a ger [[Mur Berlin]] yn [[yr Almaen]].
Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/wiki/Arf_niwclear"