Wicipedia

Chwyldro Hwngari (1956): Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Pori'r hanes yn rhyngweithiol
← Cymharer â'r fersiwn gyntCymharer â'r fersiwn dilynol →
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
GweledolCystrawen wici
CommonsDelinker (sgwrs | cyfraniadau)
13,939 golygiad
B Yn dileu "1956_hungarians_stalin_head.jpg". Cafodd ei dileu oddi ar Gomin gan Fastily achos: Per commons:Commons:Deletion requests/File:1956 hungarians stalin head.jpg.
tacluso
Llinell 1:
 
Gwrthryfel yn erbyn llywodraeth [[Gweriniaeth Pobl Hwngari]] oedd '''Chwyldro Hwngari, 1956''' a barhaodd o 23 Hydref hyd 10 Tachwedd 1956. Cychwynnodd fel gwrthdystiad gan filoedd o fyfyrwyr a deithioddorymdeithiodd trwy ganol [[Budapest]] i adeilad y Senedd. Ceisiodd carfan o'r fyfyrwyrmyfyrwyr ddarlledu eu gorchmyniongofynion o tu fewn i'r adeilad radio, ond cafoncawsant nhwei eurhwystro a'u dal. Pan galwoddfynnodd y torfeydd y tu allan i'r myfyrwyr gael eu rhyddhau, dechreuodd Heddlu Diogelwch y Wladwriaeth (ÁVH) saethu ar y torfeydd tu allan o tu fewn i'r adeilad. Ymledodd y newyddion acyn echdoroddgyflym gan esgor ar anhrefn a thrais trwy'r brifddinas.
 
Ymledodd y gwrthryfel yn gyflym ar draws Hwngari, a chwympodd y llywodraeth. TrefnoddTrefnwyd miloedd oy bobl yn [[milisia|filisiâu]], agan brwydrantfrwydo yn erbyn yr ÁVH a [[Byddin yr Undeb Sofietaidd|lluoedd Sofietaidd]]. Daeth llywodraeth newydd i rym a ddatganodd ei bwriad i encilio o [[Cytundeb Warsaw|Gytundeb Warsaw]] ac ail-sefydlu etholiadau rhydd. Erbyn diwedd mis Hydref daeth y brwydro i ben bron.
 
Wedi iddynt ddatgan parodrwydd i drafod enciliad gan luoedd Sofietaidd, newidiodd y Politburo ei feddwl a dechreuodd dinistrio'r chwyldro. Ar 4 Tachwedd, goresgynwyd Budapest ac ardaloedd eraill o'r wlad gan yr Undeb Sofietaidd. Parhaodd gwrthsafiad Hwngaraidd hyd 10 Tachwedd. Bu farw dros 2,500 o Hwngariaid a 700 o luoedd Sofietaidd yn y gwrthdaro, a bu ffoi 200,000 o Hwngariaid fel ffoaduriaid.
Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/wiki/Chwyldro_Hwngari_(1956)"