Auckland: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
B tynnu nodyn eginyn |
manion iaith |
||
Llinell 98:
|footnotes =
}}
Dinas fwyaf [[Seland Newydd]] yw '''Auckland''' ([[Maori (iaith)|Maori]]: ''Tāmaki-makau-rau'').
==Lleoliad==
[[Delwedd:Rangitoto gyda nos 2.jpg|bawd|600px|chwith|Ynys Rangitoto gyda'r nos]]
==Hanes==▼
▲==Hanes==
Daeth y Maori i Auckland tua 650 mlynedd yn ôl, ac yn aml, sefydlwyd caerau gan y Maori ar ben yr hen losgfynyddoedd, megis Mynydd Eden ac One Tree Hill. Un o'r enwau Maori yr ardal yw ''Tamaki herenga waka', sy'n golygu 'gorffwysfan llawer o gychod'; harbwr diogel ar eu cyfer nhw.
Ym 1642, darganfuwyd [[Seland Newydd]] gan [[Abel Tasman]] ac ym 1769, cyrhaeddodd [[James Cook]] i fapio'r arfordir. Erbyn 1840 roedd Prydeinwyr wedi cyrraedd; llofnodwyd [[Cytundeb Waitangi]] rhyngddynt a'r Maori ar 6ed Chwefror, 1840. Dewisodd William Hobson, rhaglaw cyntaf [[Seland Newydd]] Auckland fel prifddinas Dewisodd Hobson yr enw Auckland, enw ei
Prif ardal fasnachol y dref wreiddiol oedd yn Commercial Bay, rhwng Point Britomart a'r esgair lle mae Heol Swanson heddiw. Gerllaw, i'r gorllewin, oedd Official Bay, lle
Erbyn yr 1890s, clywyd llawer o ieithoedd
▲Prif ardal fasnachol y dref wreiddiol oedd yn Commercial Bay, rhwng Point Britomart a'r esgair lle mae Heol Swanson heddiw. Gerllaw, i'r gorllewin, oedd Official Bay, lle oedd swyddogion y llywodraeth yn byw. Mechanics Bay oedd yr un nesaf i'r gorllewin, oherwydd gwaith ei drigolion.
▲Erbyn yr 1890s, clywyd llawer o ieithoedd yn y strydoedd llawn bobl o [[Ewrop]], [[Tseina]] ac [[India]], heb sôn am bobl Maori sydd wedi cyrraedd o ardaloedd gwledig.
==Heddiw==
[[Delwedd:Auckland City From The East Above.jpg|250px|bawd|chwith|Dinas Auckland o'r dwyrain.]]
Erbyn heddiw,
==Cludiant==
Mae gan Auckland rwydwaith o reilffyrdd a bysiau ar gyfer cludiant lleol. Trydanir y rheilffyrdd lleol ar hyn o bryd.
Mae Sealink yn cynnig
▲Mae gan Auckland rwydwaith o reilffyrdd a bysiau ar gyfer cludiant lleol. Trydanir y rheilffyrdd lleol hyn o bryd. Mae ond un trên bellter hir yn gadael Auckland, yr '''Overlander''', sydd yn mynd i Wellington. Ffocws cludiant cyhoeddus y ddinas – bysiau a rheilffyrdd - yw [[Canolfan Cludiant Britomart]].
▲Mae Sealink yn cynnig ferri i [[Ynys Waiheke]] ac [[Ynys Great Barrier]], yr ynysoedd mwyaf yn [[Gwlff Hauraki|Ngwlff Hauraki]]. Mae cwmni Fullers hefyd yn cynnig ferri – yn gadael cei o flaen Canolfan Britomart - i Ynysoedd Waiheke a Great Barrier, ac yn mynd dros yr harbwr i [[Devonport]], ac i Ynys Rangitoto ac Ynys Motutapu.
==Atyniadau==
*Auckland Domain: Parc mawr ynghanol y ddinas, sy'n cynnwys Y Winter Gardens ac Amgueddfa Auckland.▼
▲Auckland Domain: Parc mawr ynghanol y ddinas, sy'n cynnwys Y Winter Gardens ac Amgueddfa Auckland.
*
▲* Neuadd y Dref: Adeiladwyd ym 1911, yn cynnwys neuadd gyngerdd bwysig.
*
▲* Parc Eden: prif stadiwm chwaraeon y ddinas.
▲* Pentref Parnell:yn agos i'r Domain, yn cynnwys tai, eglwys a mynwent yn dyddio o sefydliad y dref wreiddiol.
▲* Pont Harbwr: yn cysylltu canol Auckland efo gogledd y ddinas dros y bae.
▲* Harbwr Viaduct: yn cynnwys harbwr, tai bwyta, dwy amgueddfa forol, gwestai a chanolfan ddigwyddiadau.
=='City of Sails'==
Hawlir bod gan Auckland mwy o gychod y pen nac unrhyw ddinas arall yn y byd.
==Cyfeiriadau==
* [http://www.aucklandnz.com/ Gwefan swyddogol ar gyfer twristiaid]
* [http://www.auckland.nz.com/ Gwefan arall ar gyfer twristiaid]
* [http://www.aucklandcouncil.govt.nz/SiteCollectionDocuments/aboutcouncil/planspoliciespublications/technicalpublications/mrq20110303.pdf/ Gwybodaeth Technegol gan Gyngor Auckland]
* [http://www.
▲* [http://www.fullers.co.nz/ Gwefan cwmni ferri Fullers]
== Gweler Hefyd ==
| |||