Cibwts: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

[[Cymuned fwriadol]] gyfunol [[Israel]]aidd yw '''cibwts''' (weithiau '''cibẃts'''; [[Hebraeg]]: קיבוץ; lluosog: '''cibwtsau''' neu '''cibwtsim''': קיבוצים, "casgliad" neu "ynghyd"). Er bod gwledydd eraill wedi mentro cymundodau tebyg, nid oes unrhyw'run ohonynt wedi chwarae rôl mor bwysig o fewn gwlad â chibwtsau Israel. DechreuoddSefydlwyd euy pwysigrwyddweledigaeth opan greadigaethsefydlwyd [[Israel|gwladwriaeth Israel]] yn y 1940au, a pharhaodd hyd heddiw.

Mae cibwtsau yn arbrawf Israelaidd unigryw, sydd yn cyfuno [[sosialaeth]] a [[Seioniaeth]] mewni'r ffurfhyn oa elwir yn [[Seioniaeth Lafur]], ac yn rhan o un o'r mudiadau cymunedol mwyaf erioed. Sefydlwyd y cibwtsau mewn cyfnod pan nad oedd ffermio annibynnol yn ymarferol. Wedi eu gorfodi gan anghenreidiau i droi at fywyd cymunedol, aac wedi eu hysbrydoli gan ideoleg [[Iddewiaeth|Iddewig]]/-sosialaidd eu hunain,; datblygodd aelodau'r cibwtsau dullddull cymunedol a phur o fyw, a wnaeth denuddenodd sylw'r holl fyd. Er parhaoddParhaodd cibwtsau am nifer o genedlaethau fel cymunedau [[iwtopia|iwtopaidd]], ond mae'r rhan fwyaf o gibwtsau heddiw yn depycachdebycach i'r trefi [[cyfalafiaeth|cyfalafaidd]] yr oedd y cibwtsau gwreiddiol yn ceisio bod yn dewisiadauddewisiadau amgen iddynt.

Mae cibwtsau wedi cyfrannu cyfran anghyfartal o arweinwyr milwrol, deallusion, a [[gwleidydd]]ion Israel.<ref>{{dyf gwe |iaith=en |url=http://www.texnews.com/1998/religion/kibbutz0509.html |teitl=In 50 years, kibbutz movement has undergone many changes |gwaith=[[Chicago Tribune]] |awdur=Peres, Judy |dyddiad=9 Mai 1998 |dyddiadcyrchiad=10 Rhagfyr 2012 }}</ref> Er nad yw poblogaeth y mudiad cibwts erioed wedi bod yn uwch na 7% o [[Demograffeg Israel|boblogaeth Israel]] gyfan, maent wedi gwneud mwy i ffurfio'r ddelwedd sydd gan Israeliaid o'u gwlad, a'r ddelwedd sydd gan dramorwyr o Israel, nag unrhyw sefydliad arall.