Telyn: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
ZéroBot (sgwrs | cyfraniadau) B r2.7.1) (robot yn ychwanegu: war:Arpa |
ychwanegu dolen i Wiciadur using AWB |
||
Llinell 9:
Mae [[Gerallt Gymro]] yn disgrifio telynau [[Iwerddon]], [[Cymru]] a'r [[Alban]] fel rhai a oedd â thannau efydd. Mae'n defnyddio union yr un geiriau i ddisgrifio cerddoriaeth Iwerddon a Chymru. Yn ôl Gerallt roedd dau fath o delyn yn llysoedd Cymru a dichon mai telyn rawn ar gyfer perfformio a datgan barddoniaeth oedd y naill ac mai telyn tannau efydd i berfformio'r gerddoriaeth offerynnol oedd y llall.
Mae peth o gerddoriaeth y Canol Oesoedd wedi goroesi yn llawysgrif enwog [[Robert ap Huw]] a gopiwyd tua 1613. Mae'r llawysgrif yn cynnwys tua 30 o ddarnau ar gyfer y delyn sydd wedi eu dyddio i'r cyfnod 1340-1485. Mae'n cynnwys y trebl a'r bas a dyma'r llawysgrif hynaf o gerddoriaeth delyn yn y byd. Technegau'r delyn tannau efydd a amlygir yn llawysgrif Ap Huw drwyddi draw. Mae'n cynnwys nifer o ffurfiau cerddorol megis Gostegion, Caniadau a Phrofiadau ar [[Pedwar mesur ar hugain|bedwar mesur ar hugain]] [[cerdd dant]] (Corffiniwr, Mac y Mwn Hir, Tytyr Bach at ati). Mae'r gerddoriaeth wedi ei seilio ar strwythur dau ddosbarth o nodau syn ffurfio harmoni'r Cyweirdant a'r Tyniad ar sylfaen harmonig nid annhebyg i'r double tonic a glywir yng ngherddoriaeth [[
Mae nifer o feirdd cyfnod [[Beirdd yr Uchelwyr]] yn disgrifio'r delyn yn eu barddoniaeth. Mae'n ymddangos fod y delyn Gymreig yn y bymthegfed a'r unfed ganrif ar bymtheg â cholofn syth iddi gyda'r seinfwlch wedi ei naddu o un darn o gelynen neu ywen.
Llinell 17:
==Y delyn deires==
Ymhlith y telynorion cyfoes sy'n canu'r delyn deires mae [[Gwyndaf Roberts]] ([[Ar Lôg]]) a [[Carwyn Tywyn|Charwyn Tywyn]].
== Hen benillion ==
Llinell 43 ⟶ 42:
<!-- Rhyngiwici isod / Interwikis beneath here -->
[[Categori:Offerynnau tannau]]▼
[[Categori:Offerynnau cerdd Cymreig]]▼
{{Cyswllt erthygl ddethol|hu}}
{{Wiciadur|{{PAGENAME}}}}
▲[[Categori:Offerynnau tannau]]
▲[[Categori:Offerynnau cerdd Cymreig]]
[[als:Harfe]]
| |||