'''ISO 639-3:2007''', ''Codau am y gynrychiolaeth o'r enwau o ieithoedd — Rhan 3: Côd Alffa-3 côdar amgyfer sylw cyflawn o'r ieithoedd'', yw safon ryngwladol am [[Cod Iaith|god ieithoedd]] yng nghyfres [[ISO 639]]. Mae'r safon yn disgrifio codau tair‐lythyren ar gyfer adnabod ieithoedd. ▼{{Iaith-pennawd}}
Mae hi'n ehangu 'r codau [[ISO 639-2]] alffa-3 codau gyda'r amcan o roi sylw pobi bob [[iaith]] [[iaith naturiol|naturiol]] wybyddus. RoeddCyhoeddwyd y safon wedi cyhoeddi gan ISO ar 2007-02-05.<ref name="ISO status">{{cite web|url=http://www.iso.org/iso/en/CatalogueDetailPage.CatalogueDetail?CSNUMBER=39534&ICS1=1&ICS2=140&ICS3=20 |title=ISO 639-3 status and abstract |publisher=iso.org |date=2010-07-20 |accessdate=2012-06-14}}</ref> ▼
MaeBwriedir hidefnyddio' n fwriadwyd i fodr defnyddiwydsystem mewn ystod eang o geisiadausefyllfaoedd, penodolond yn benodol mewn systemau cyfrifiaduron ble lawermae oangen ieithoeddcefnogi angennifer ifawr fodo cyflogedigieithoedd. Mae hi'n rhoiceisio cynnwys cyfrifcymiant o ieithoedd mora gyflawnphosib, âgan phosibl, cynnwysgynnwys byw a darfodedig, hynafol ac adeiladu, pwysigmawr aca eilraddbach, ysgrifenedig ac anysgrifenedig.<ref name="ISO status" /> PaNid wedd bynnag, dydy hi ddimyw'n cynnwys [[Iaith Ailadeiladwyd|ieithoedd ailadeiladwyd]] fel [[Proto-Indo-Ewropeg]].<ref>{{cite web|url=http://www.sil.org/iso639-3/types.asp#A |title=Types of individual languages - Ancient languages |publisher=sil.org |date= |accessdate=2012-06-14}}</ref> ▼▲'''ISO 639-3:2007''', ''Codau am y gynrychiolaeth o'r enwau o ieithoedd — Rhan 3: Alffa-3 côd am sylw cyflawn o'r ieithoedd'', yw safon ryngwladol am [[Cod Iaith|god ieithoedd]] yng nghyfres[[ISO 639]]. Mae'r safon yn disgrifio codau tair‐lythyren ar gyfer adnabod ieithoedd.
▲Mae hi'n ehangu'r [[ISO 639-2]] alffa-3 codau gyda'r amcan sylw pob [[iaith]] [[iaith naturiol|naturiol]] wybyddus. Roedd y safon wedi cyhoeddi gan ISO ar 2007-02-05.<ref name="ISO status">{{cite web|url=http://www.iso.org/iso/en/CatalogueDetailPage.CatalogueDetail?CSNUMBER=39534&ICS1=1&ICS2=140&ICS3=20 |title=ISO 639-3 status and abstract |publisher=iso.org |date=2010-07-20 |accessdate=2012-06-14}}</ref>
Mae hi'n uwchset o [[ISO 639-1]] ac o'r ieithoedd unigol yn [[ISO 639-2]]. Roedd ISO 639-1 ac ISO 639-2 wedi canolbwyntio ar y prif ieithoedd, fwyafa amloedd wediyn cynrychioli yncyfran y corff cyfanhelaeth o 'r holl ynlenyddiaeth y byd. ErsGan bod ISO 639-2 hefyd yn cynnwys casgliadau iaith hefyd a dydy Rhan 3 ddim, dydynid yw ISO 639-3 ddimyn uwchset o ISO 639-2. LleBle mae codau B a T bododi yn ISO 639-2, mae ISO 639-3 yn defnyddio'r codau - T. ▼▲Mae hi'n fwriadwyd i fod defnyddiwyd mewn ystod eang o geisiadau, penodol systemau cyfrifiaduron ble lawer o ieithoedd angen i fod cyflogedig. Mae hi'n rhoi cyfrif o ieithoedd mor gyflawn â phosibl, cynnwys byw a darfodedig, hynafol ac adeiladu, pwysig ac eilradd, ysgrifenedig ac anysgrifenedig.<ref name="ISO status" /> Pa wedd bynnag, dydy hi ddim cynnwys [[Iaith Ailadeiladwyd|ieithoedd ailadeiladwyd]] fel [[Proto-Indo-Ewropeg]].<ref>{{cite web|url=http://www.sil.org/iso639-3/types.asp#A |title=Types of individual languages - Ancient languages |publisher=sil.org |date= |accessdate=2012-06-14}}</ref>
Esiampl:
▲Mae hi'n uwchset o [[ISO 639-1]] ac o'r ieithoedd unigol yn [[ISO 639-2]]. ISO 639-1 ac ISO 639-2 wedi canolbwyntio ar prif ieithoedd, fwyaf aml wedi cynrychioli yn y corff cyfan o'r yn y byd. Ers ISO 639-2 yn cynnwys casgliadau iaith hefyd a dydy Rhan 3 ddim, dydy ISO 639-3 ddim uwchset o ISO 639-2. Lle codau B a T bododi yn ISO 639-2, ISO 639-3 yn defnyddio'r codau-T.
Enghreifftiau:
{| class=wikitable
|-
!Iaith||639-1||639-2 (B/T)||639-3math<br/>math||639-3||côd <br/>côd639-3
|-
|[[Iaith Saesneg|Saesneg]]||en||eng||unigol ||eng
|[[Min Nan|Minnan]]||—||—||unigol||nan
|}
{{As of |2012|4}}, y safon yn cynnwys 7776 cofnodion.<ref>{{cite web|url=http://www.sil.org/iso639-3/download.asp |title=ISO 639-3 Code Set |publisher=Sil.org |date=2007-10-18 |accessdate=2012-06-14}}</ref> Mae'r rhestr o ieithoedd yw seiliedig ar lawer o ffynonellau cynnwys: yr ieithoedd unigol cynwysedig yn 639-2, ieithoedd cyfoes o'r [[Ethnologue]], amrywiaethau hanesyddol, ieithoedd hynafol ac [[iaith adeiladwyd|ieithoedd artiffisial ]] o [[Anthony Aristar]] at y [[Linguist List]] yn ogystal ag ieithoedd cymeradwyedig i mewn y blynyddol cyfnod sylw cyhoeddus.
Trawsnewid o ISO 639-1 i ISO 639-3 yn gallu bod wedi wneud defnyddio'r data i mewn i'r [[rhestr o ISO 639-1 codau]].
== Cod Space ==
Oherwydd y cod yw tair-lythyren alffabetig, un terfyn uwch o'r rhif o ieithoedd yn gallu bod can be darllunio yw 26 × 26 × 26 = 17576. Ond oherwydd ISO 639-2 deffinio codau arbennig (4), maint cedwir (520) a dim ond-B codau (23), nid allai 547 cod bod defnyddwyd yn rhan 3. Gan hynny terfyn uwch-is yw 17576 − 547 = 17030.
Mae'r terfyn uwch yn dod mwy isel os un tynnu'r iaith casgliadau wedi deffinio yn 639-2 ac yr unigolion eto bod deffiniwyd yn [[ISO 639-5]].
== Ieithoedd Macro ==
{{Main|ISO 639 ieithoedd macro}}
Mae 56 iaith yn ISO 639-2 sy'n cael eu hystyried, ar gyfer y dibenion o'r safon, i fod "ieithoedd macro" yn ISO 639-3.<ref>{{cite web|url=http://www.sil.org/iso639-3/scope.asp#M |title=Scope of denotation: Macrolanguages |publisher=sil.org |date= |accessdate=2012-06-14}}</ref>
Rhai o rain [[iaith macro|ieithoedd macro]] cael dim iaith unigol diffiniedig gan ISO 639-3 yn y set côd o ISO 639-2, e.g. 'ara' (Arabeg Gyffredinol). Eraill fel 'nor' (Norwegian), ein dau rhannau unigol ('nno' ([[Nynorsk]]), 'nob' ([[Bokmål]])) barod yn ISO 639-2.
Mae hwn yn means rhyw ieithoedd (e.e. 'arb', Arabic Safon) that were considered gan ISO 639-2 i fod dialects o un iaith ('ara') are now yn ISO 639-3 yn certain contexts considered to be individual languages themselves.
This is an attempt to deal with amrywiaethau that may be linguistically distinct o ei gilydd, ond are treated by their speakers as two forms of the same language, e.g. in cases of [[diglossia]].
Am enghraifft:
* http://www.sil.org/iso639-3/documentation.asp?id=ara (Arabic Gyffredin, 639-2)
* http://www.sil.org/iso639-3/documentation.asp?id=arb (Arabic Safon, 639-3)
gweld <ref>{{cite web|url=http://www.sil.org/iso639-3/macrolanguages.asp |title=Macrolanguage Mappings |publisher=sil.org |date= |accessdate=2012-06-14}}</ref> for the complete list.
== Ieithoedd Cyweithfa ==
{{See also|ISO 639-2#Collective language codes|ISO 639-5}}
"Elfen côd iaith collective is an identifier that represents grŵp o ieithoedd unigol that are not deemed to be one language in any usage context."<ref>{{cite web|url=http://www.sil.org/iso639-3/scope.asp#C |title=Scope of denotation: Collective languages |publisher=sil.org |date= |accessdate=2012-06-14}}</ref> These codes do not precisely represent a particular language or macrolanguage.
While ISO 639-2 includes three-letter identifiers for collective languages, these codes are excluded from ISO 639-3. Hence ISO 639-3 is not a superset of ISO 639-2.
[[ISO 639-5]] defines 3-letter collective codes for language families and groups.
== Defnydd o ISO 639-3 ==
* [[Ethnologue]], [[Linguist List]],
* [[IETF language tag]]
* [[Lexical Markup Framework]], manyleb ISO am adnabod o geiriadau darllendwy-peiriannau
* Awgrymu fel Iaith TLD (lcTLD)<ref>{{cite web|url=http://www.circleid.com/posts/languages_in_the_root_a_tld_launch_strategy_based_on_iso_639 |title=Languages in the Root: A TLD Launch Strategy Based on ISO 639 |publisher=Circleid.com |date=2004-10-05 |accessdate=2012-06-14}}</ref><ref>{{cite web|url=http://forum.icann.org/lists/gtld-strategy-draft/msg00005.html |title=ICANN Email Archives: [gtld-strategy-draft] |publisher=Forum.icann.org |date= |accessdate=2012-06-14}}</ref>
==Codau Cyffredinol==
{{anchor|Non-language codes}}{{anchor|Generic codes}}
Pedwar côd yn cael eu neilltuo am "ieithoedd" heb adnabod penodol:
{|class=wikitable
|-
|mis ||ieithoedd uncoded
|-
|mul ||ieithoedd multiple
|-
|und ||ieithoedd undetermined
|-
|zxx ||no linguistic content ''(e.g., animal calls<ref>
[http://www.ldc.upenn.edu/Catalog/catalogEntry.jsp?catalogId=LDC2004S12 Field Recordings of Vervet Monkey Calls]. Entry in the catalog of the [http://www.ldc.upenn.edu Linguistic Data Consortium |accessdate=2012-09-04].)</ref>)''
|}
In addition, codes qaa–qtz are 'reserved for local use', for example for extinct languages at [[Linguist List]].
==Gweld hefyd==
{{Troedyn ISO 639}}
{{ISO standards}}
== Cyfeiriadau ==
{{cyfeiriadau}}
== Dolenni Aalanol ==
{{reflist}}
== Dolennau Allanol ==
* '''[http://www.sil.org/iso639-3/ ISO 639-3 Awdurdod Cofrestru]'''
* [http://www.loc.gov/standards/iso639-2/faq.html FAQ] at yr [[Unol_Daleithiau America|Unol Daleithiau]] [[Llyfrgell y Gyngres]] gwefan
{{DEFAULTSORT:Iso 639-3}}
[[CategoryCategori:ISO 639]]
[[ar:أيزو 639-3]]
| 