20fed ganrif yng Nghymru: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

 

==Iaith a diwylliant==

Yn [[1911]] roedd gan Gymru boblogaeth o 2,400,000 gyda bron i 1,000,000 yn siarad [[Cymraeg]]. Dyma'r nifer fwyaf erioed ond eisoes roedd y Cymry Cymraeg yn lleiafrif. Ond lladdwyd nifer o Cymry ifainc yn y [[Rhyfel Byd Cyntaf]], llawer ohonyn nhw'n siaradwyr Cymraeg. Cafodd [[Dirwasgiad Mawr]] y [[1930au]] ei effaith hefyd a chredir fod tua 450,000 o bobl wedi ymfudo o'r wlad rhwng [[1921]] a [[1939]].

 

* [[1913]] - [[Tanchwa Senghennydd]] yn lladd 439 o lowyr; cyhoeddi ''Welsh Grammar'' [[John Morris-Jones]].

* [[1914]]-[[1918|18]] - Nifer fawr o Gymry ifainc yn colli eu bywydau - "y Genhedlaeth Goll" - yn y [[Rhyfel Byd Cyntaf]].

* [[1920]] - [[Datgysylltu'r Eglwys Anglicanaidd yng Nghymru]]; [[Prifysgol Cymru, Abertawe|Coleg Prifysgol Cymru Abertawe]] yn agor.

* [[1922]] - Y [[Y Blaid Lafur (DU)|Blaid Lafur]] yn cipio hanner y seddi seneddol yn y wlad; sefydlu [[Urdd Gobaith Cymru]].

* [[1979]] - [[Refferendwm]] yn gwrthod Cynulliad.

* [[1982]] - Agor [[S4C]]; [[Rhyfel y Falklands]].

* [[1984]]-[[1985]] - [[Streic y Glowyr (1984–5)|Streic y Glowyr]]

* [[1999]] - Sefydlu [[Cynulliad Cenedlaethol Cymru]] a [[Stadiwm y Mileniwm]].

 

{{Cymru}}

 

[[Categori:20fed ganrif yng Nghymru]]

[[Categori:Canrifoedd yng Nghymru|19eg]]