452,433
golygiad
Lesbardd (sgwrs | cyfraniadau) No edit summary |
(newidiadau man using AWB) |
||
[[Image:
[[Rheilffordd]] gul yw '''Rheilffordd Cwm Rheidol''' (Saesneg: ''Vale of Rheidol Railway''), â chledrau lled 1 troedfedd a 11 3/4 modfedd iddo. Fe ddringa'r rheilffordd o [[Aberystwyth]] i [[Pontarfynach|Bontarfynach]] trwy [[Dyffryn Rheidol|Ddyffryn Rheidol]]. Fe ddefynyddir y rheilffordd yn bennaf gan dwristiaid, ond adeiladwyd yn wreiddiol i gludo plwm o'r mwyngloddiau.
[[Delwedd:Rheidol01.jpg|thumb|chwith|260px|Trên ar Reilffordd Dyffryn Rheidol]]
==Hanes==
Pasiwyd deddf i adeiladu'r rheilffordd ar 6 Awst 1897.Doedd hi ddim posibl codi arian mor gyflym a disgwyliwyd,<ref>[http://www.steamrailwaylines.co.uk/vale_of_rheidol_railway.htm Gwefan Steamrailwaylines]</ref> ond dechreuodd gwaith ym 1901. Prif beiriaddydd oedd [[Syr James Szlumper]]. Defnyddiwyd locomotif, '''Talybont''', ailenwyd '''Rheidol''', o [[Tramffordd Plynlimon a Hafan|Dramffordd Plynlimon a Hafan]]. Agorwyd y Rheilffordd ar 22 Rhagfyr, 1902, yn ddefnyddio dau locomotif 2-6-2T ag adeiladwyd gan [[Davies a Metcalfe]] a locomotif 2-4-0T ag adeiladwyd gan [[Bagnall]].<ref name="british-heritage-railways.co.uk">[http://www.british-heritage-railways.co.uk/vor.html Gwefan Rheilffyrdd Treftadaeth Prydeinig]</ref> Ail-agorwyd rhai o byllau plwm yr ardal, ac aeth y plwm ar y rheilffordd i Aberystwyth ac ymlaen ar longau. Cludwyd plwm o Bwll Plwm Rheidol gan raff dros Dyffryn Rheidol i'r Rheilffordd yn ymyl Rhiwfron.<ref
Ym 1912, ystyriwyd defnyddio pŵer trydan o [[Afon Rheidol]]. Ond daeth y rheilffordd yn rhan o [[Rheilffordd y Cambrian|Reilffordd y Cambrian]] yr un flwyddyn. Yn ystod y [[Rhyfel Byd Cyntaf]], caewyd y Pwll Plwm Rheidol ac roedd llai o wasanaethau i deithwyr. Ym 1923, daeth Rheilffordd y Cambrian yn rhan y [[Rheilffordd Great Western]]. Adeiladwyd gorsaf newydd drws nesaf i'r prif orsaf Great Western y dref.<ref
Daeth y rheilffordd yn rhan o [[Rheilffyrdd Prydeinig|Reilffyrdd Prydeinig]] ym 1948. Ym 1966, yn dilyn caead yr hen [[Rheilffordd Manceinion ac Aberdaugleddau|Reilffordd Manceinion ac Aberdaugleddau]] trosglwyddwyd terminws y lein Dyffryn Rheidol i'w hen blatfform yn y brif orsaf..<ref
Preifateiddiwyd ym 1989, ym mherchnogaeth ymddiriodolaeth elusennol.
==Cerbydau==
Mae'r rheilffordd yn defnyddio cerbydau adeiladwyd gan Rheilffordd Great Western yn Swindon rhwng 1923 a 1938. Lliwiau wedi amrywio dros y blynyddoedd, ond wedi bod yn frown ac hufen ers y 1980au.<ref>British Railway Locomotives & Coaching Stock, cyhoeddwyd gan Platform 5 rhwng 1984 a 1987.
{| class="wikitable"
== Dolen allanol ==
*{{Eicon en}} [http://www.rheidolrailway.co.uk/ Rheilffordd Dyffryn Rheidol]
{{eginyn Ceredigion}}▼
{{eginyn rheilffordd}}▼
[[Categori:Rheilffyrdd cledrau cul]]
[[Categori:Cludiant yng Ngheredigion]]
[[Categori:Rheilffyrdd Cymru|Dyffryn Rheidiol]]
▲{{eginyn Ceredigion}}
▲{{eginyn rheilffordd}}
[[en:Vale of Rheidol Railway]]
|