Ymbelydredd: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Addbot (sgwrs | cyfraniadau) B Bot: Migrating 56 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q18335 (translate me) |
man gywiriadau using AWB |
||
Llinell 1:
[[Delwedd:Alfa beta gamma radiation penetration no language.jpg|300px|bawd| A = papur; B = alwminiwm; C = plwm. </br>Cryfder y tri math o belydrau: Alffa, Beta a Gamma; dengys y diagram hwn mai'r gwanaf ydy Alffa a'r cryfa ydy Gamma.]]
'''Ymbelydredd''' (Saesneg: ''radiation'') yw'r broses pan fo [[egni]] yn teithio drwy'r gofod neu le gwag ac sydd, yn y diwedd, yn cael ei amsugno gan gorff neu ddefnydd arall. Mae'n digwydd, er enghraifft, mewn [[bom atomig]], mewn [[adweithydd niwclear]] ac mewn [[gwastraff niwclear]] wrth iddo [[Dadfeilio ymbelydrol|ddadfeilio]]. Ymbelydredd, hefyd, ydy'r term a roir i brosesau llai peryglus) megis [[Ymbelydredd electromagnetig
Mae'r broses o ddadfeilio yn digwydd yn gyfangwbwl ar hap; ni ellir rhagweld pa bryd y bydd unrhyw [[niwclews|niwclews ansefydlog]] yn dadfeilio ac yn rhoi allan belydriad. Mae pob niclews yn dadfeilio'n gwbwl ddigymell ac yn ei amser ei hun. Gellir defnyddio [[Synhwyrydd Geiger-Müller]] i'w "clywed" yn clician yn afreolaidd ac ar hap.
Llinell 12:
* Gronynnau Alffa ([[niwclys]]au [[heliwm]]), wedi ei ddynodi gan y lythyren Groegaidd <math>\alpha</math>
* Gronynnau Beta ([[electron]]au), wedi ei ddynodi gan y lythyren Groegaidd <math>\beta</math>
* [[Pelydr]]au Gamma ([[electoromagnetiaeth|tonnau electromagnetig]] o donfedd fer iawn), wedi ei ddynodi gan y lythyren Groegaidd <math>\gamma</math>.
Llinell 37:
*'''Cynhyrchu Egni Niwclear''' (gweler ''[[Ynni Niwclear]]'')
{{eginyn ffiseg}}▼
[[Categori:Ffiseg niwclear]]
[[Categori:Technoleg niwclear]]
[[Categori:Ynni niwclear]]
[[Categori:Elfennau cemegol
▲{{eginyn ffiseg}}
| |||