Petroliwm: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Addbot (sgwrs | cyfraniadau)
B Bot: Migrating 99 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q22656 (translate me)
man gywiriadau, replaced: ffynonell → ffynhonnell using AWB
Llinell 1:
[[Delwedd:Oil_well3419Oil well3419.jpeg|de|bawd|Ffynnon olew yng Nghanada]]
 
[[Tanwydd ffosil]] yw '''petroliwm''' neu '''olew crai''' sy'n cael ei echdynnu o'r ddaear mewn gwledydd ar draws y byd, ond yn enwedig yn y [[Dwyrain Canol]], [[Unol Daleithiau America]], [[Rwsia]] a [[Feneswela]]. Mae'n [[adnodd anadnewyddadwy]] a ddefnyddir i wneud petrol, plastig ayyb. Mae petroliwm yn hylif tew brown tywyll fel arfer, sy'n cynnwys cymysgedd cymhleth o [[hydrocarbon]]au fflamadwy. Caiff y petroliwm ei buro trwy broses o [[distyllu ffracsiynol|ddistyllu ffracsiynol]].
Llinell 19:
== Diwydiant ==
 
Caiff yr olew crai ei echdynnu o'r ddaear gan gwmniau olew trwy ddrilio i lawr drwy'r creigiau anathraidd. Mae'r gwasgedd sylweddol yn y gronfa olew yn achosi i'r olew ddod i'r wyneb. Fel arfer, cludir yr olew i [[purfa olew|burfeydd olew]] ar long arbennig a elwir yn [[tancer olew|dancer olew]] neu drwy [[pibell cludo olew|bibell cludo olew]]. Yn y purfeydd olew, caiff yr olew ei wahanu i'w rhannau trwy broses o [[ddistylliad ffracsiynnol]]. Mae'r broses hon yn gwahanu'r olew ar sail ei berwbwynt i arunigo nifer o ffracsiynnau gwahanol. Mae'r rhain yn cynnwys (yn nhrefn eu berwbwyntiau cynyddol) [[nwy petroliwm]], [[petrol]], [[nafftha]], [[cerosin]], [[diesel]], [[olew iro]], [[olew tanwydd]], [[bitwmen]] a chynhyrchion olew eraill. Caiff y ffranciynnau hyn eu defnyddio fel tanwyddau (petrol, cerosin, diesel) neu fel ffynonellauffynhonnellau o [[cemeg organig|gemegau organig]].
 
Mae'r mwyafrif o wledydd sydd yn cynhyrchu olew ar raddfa sylweddol yn aelodau o [[OPEC]] sydd yn ceisio dylanwadu ar [[pris petroliwm|bris olew crai]] rhyngwladol trwy reoli faint o olew caiff ei gynhyrchu drwy'r byd.
Llinell 156:
|
|}
 
{{Cyswllt erthygl ddethol|ar}}
 
[[Categori:Petroliwm| ]]
Llinell 161 ⟶ 163:
[[Categori:Olewau]]
[[Categori:Tanwyddau]]
 
{{Cyswllt erthygl ddethol|ar}}