Nwy naturiol: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
SieBot (sgwrs | cyfraniadau)
gramadeg a linciau
Llinell 1:
[[Delwedd:Gaskessel gr.jpg|200px|de|bawd|Tanc storio i nwy naturiol]]
[[Tanwydd ffosil]] yw '''nwy naturiol'''. Mae'n cynnwys cymysgedd o nwyon[[nwy]]on, ond [[methan]] yw'r pennaf. MAe'r nwy yn casglu o dan y ddaear mewn creigiau athraidd( (e.e. [[tywodfaen]]), fel arfer mewn meysydd [[olew (petroliwm)|olew]]. Caiff y nwy ei storio fel '''nwy naturiol cywasgedig''' (CNG) neu '''nwy naturiol hylifedig''' (LNG).
 
==Ffurfiant==
Fel olew a [[glo]], ffurfir y nwy o [[pydred anaerobig|bydredd anaerobig]] gwastraffoedd organig dros filiynnau o flynyddoedd. Yn wahanol i glolo, ffynhonell y deunydd organig yw [[micro-organebauorganeb]]au morol fel [[planktonplancton]], ac mae pob maes nwy wedi bod o dan moroedd twym pan casglodd y deunydd organig. Gan fod nwy naturiol ac olew yn medru llifo, maent yn ymgasglu mewn creigiau athraidd fel tywodfaen. Pan mae haen o dywodfaen yn cael ei gorchuddio gan haen o graig [[anathraidd]] fel [[sial]], gall olwolew a nwy caelgael eu dal mewn man lle mae'r haenau yn cael eu plygu gan newidiadau daearegol[[daeareg]]ol.
 
==Priodweddau'r nwy==
Mae nwy naturiol yn nwy di-liw a di-arogl. Er mwyn osgoi ffrwydradau os mae'r nwy yn dianc, ychwanegir cyfansoddyn [[sylffwr]] er mwyn achosi arogl cryf. Mae'r nwyon yn fflamadwy iawn ac yn gallu creu cymysgeddau ffrwydradol gydag [[ocsigen]] neu [[aer]].
 
Cludir nwy mewn [[llong]] fel [[tancer nwy]] neu trwydrwy [[peipen cludo nwy|beipen cludo nwy]].
 
Llosgir nwy naturol am ei ynny[[ynni]], er enghraifft mewn injan [[bws|bysiau]] a nifer o [[car|geirmoduron]] eraill ac i gynhyrchu [[trydan]].
 
==Ystadegau==
 
Yn ystod [[2003]], treuliwyd 2.470 biliwn m³ nwy naturiol ledled y byd (tua 25% yr ynni a treuliwyd yn ystod y blwyddenflwyddyn hon). Yn ystod yr un blwyddenflwyddyn, cynhyrchwyd y rhan mwyaffwyaf o nwy naturiol yn [[Rwsia]] (23%), yr [[Unol Daleithiau America]] (20%), [[Canada]] (7%) a'r [[Deyrnas Unedig]] (4%).
 
Ym 2003 fuodd hi'n debyg fod tua 154.000 biliwn m³ o nwy naturol yn dal i fod o dan daeaer ledled y byd:
* [[Ewrop]] a'r gwledydd [[y Gymanwlad Gwladwriaethau Annibynnol]]: 60.360 biliwn m³
* [[Asia]] ac [[Awstralia]]: 12.470 biliwn m³
* [[Affrica]]: 11.710 biliwn m³
* [[y Dwyrain Canol]]: 55.430 biliwn m³
* [[Gogledd America]]: 7.160 biliwn m³
* [[De America]]: 7.000 biliwn m³