Ngô Đình Diệm: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

[[Delwedd:Ngo Dinh Diem - Thumbnail - ARC 542189.gif|bawd|Ngô Đình Diệm]]

Arlywydd cyntaf [[De Fietnam]] oedd '''Ngô Đình Diệm''' ({{sain|1=NgoDinhDiem.ogg|2=ynganiad}}) (3 Ionawr 1901 – 2 Tachwedd 1963). Wedi i [[Ffrainc]] encilio o Indo-Tsieina o ganlyniad i [[Cynhadledd Genefa (1954)|Gytundeb Genefa]] ym 1954, arweiniodd Diệm yr ymdrech dros greu [[Gweriniaeth Fietnam]]. Enillodd cryn cefnogaeth gan [[yr Unol Daleithiau]] oherwydd ei [[gwrth-gomiwnyddiaeth|wrth-gomiwnyddiaeth]] gryf, ac ym 1955 enillodd buddugoliaeth mewn refferendwm a ystyrid wedi'i dwyllo. Datganodd ei hunan yn arlywydd cyntaf y Weriniaeth, a dangosodd sgil gwleidyddol sylweddol wrth atgyfnerthu'i rym, ac yr oedd ei lywodraeth yn awdurdodaidd, elitaidd, nepotistaidd, a llwgr. Yr oedd Diệm yn [[Yr Eglwys Gatholig|Babydd]] a gweithredodd polisïau oedd yn poeni ac yn gormesu y brodorion [[Degar]] a mwyafrif [[Bwdhaeth|Bwdhaidd]] y wlad. Ynghanol [[yr argyfwng Bwdhaidd|protestiadau crefyddol]] a dderbynodd sylw rhyngwladol, collodd Diệm ei gefnogaeth gan yr Unol Daleithiau a chafodd ei fradlofruddio gan Nguyen Van Nhung, gweinydd y Cadfridog [[Duong Van Minh]] o'r [[Byddin Gweriniaeth Fietnam|ARVN]] ar 2 Tachwedd 1963, yn ystod [[coup d'état De Fietnam, 1963|coup d'état]] a ddymchwelodd ei lywodraeth.

 

{{DEFAULTSORT:Ngo Dinh Diem}}

[[Categori:Marwolaethau 1963]]

[[Categori:Pabyddion Fietnamaidd]]