Matholwch: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
man gywiriadau, replaced: Ffynonell → ffynhonnell (2) using AWB |
Cywiro Ffynonellau, replaced: ffynhonnellau → ffynonellau (2) using AWB |
||
Llinell 8:
 tair blynedd heibio. Yna daw Bendigeidfran, sy'n [[cawr|gawr]], dros y môr o Gymru i Iwerddon gyda'i ryfelwyr i ddial sarhad Branwen. Mae Matholwch yn ceisio cymodi ac yn cynnig ymddeol a gosod Gwern, nai Bendigeidfran, yn ei le. Gwrthod y mae Bendigeidfran ond mae Branwen yn ei berswadio er mwyn cael heddwch. Ond unwaith yn rhagor mai Efnisien yn difetha popeth trwy ladd Gwern a cheir ymladdfa mawr rhwng y [[Gwyddelod]] a'r Cymry. Dim ond saith o ryfelwyr sy'n dianc, gyda Branwen a phen Bendigeidfran, yn ôl i Gymru. Ni cheir sôn am dynged Matholwch.
==
Mae un o [[Trioedd Ynys Prydain|Drioedd Ynys Prydain]] yn cyfeirio at Fatholwch fel 'Matholwch Wyddel' ac yn disgrifio y dyrnod (palfod) a roes i Franwen fel un o 'Dair Gwyth ("niweidiol") Balfod Ynys Prydain'.
Llinell 18:
Mae rhai ysgolheigion, e.e. [[Proinsias Mac Cana]], wedi ceisio uniaethu Matholwch â'r brenin Gwyddelig Milscothach a enwir yn y chwedl ''[[Togail Bruidne Da Derga]]'', sy'n cynnwys pennod sy'n debyg iawn i ran o'r Ail Gainc.
==
*Rachel Bromwich (gol.), ''Trioedd Ynys Prydain'' (Caerdydd, 1961; argraffiad newydd 1991)
*Proinsias Mac Cana, ''Branwen'' (Caerdydd, 1958)
| |||