Y Deyrnas Unedig: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Dim crynodeb golygu |
dadwneud |
||
Llinell 50:
nodiadau = <sup>1</sup> ond [[ISO 3166-1]] (.gb) oes GB |
}}
== Hanes ==
Llinell 56:
Daeth Lloegr yn deyrnas unedig yn y 10fed ganrif. Daeth Cymru, a fu dan reolaeth Seisnig ers [[Statud Rhuddlan]] ym [[1284]], yn rhan o [[Teyrnas Lloegr|Deyrnas Lloegr]] at bwrpasau deddfwriaethol trwy [[Deddf Uno 1536|Ddeddfau Uno 1536]]. Gyda [[Deddf Uno 1707]], cytunodd seneddau [[Lloegr]] a'r [[Yr Alban|Alban]] i uno eu teyrnasoedd fel [[Teyrnas Prydain Fawr]] (er iddynt rannu'r un brenin er [[1603]]). Ym [[Deddf Uno 1800|1800]], cyfunwyd Teyrnas Prydain Fawr â [[Teyrnas Iwerddon|Theyrnas]] [[Iwerddon]] (a fu dan reolaeth Seisnig uniongyrchol o [[1169]] hyd [[1603]]) i greu [[Teyrnas Unedig Prydain Fawr ac Iwerddon]]. Wedi cread y [[Gweriniaeth Iwerddon|Dalaith Rydd Wyddelig]] ym [[1922]], allan o 26 o siroedd Iwerddon, parhaodd 6 sir yn y gogledd yn rhan o'r Deyrnas Unedig, a chafodd y wladwriaeth honno ei hail-enwi yn Deyrnas Unedig Prydain Fawr a Gogledd Iwerddon ym [[1927]].
Chwaraeodd y Deyrnas Unedig,
Mae'r Deyrnas Unedig yn aelod o'r [[Y Gymanwlad|Gymanwlad]], [[Undeb Ewrop]] a [[Sefydliad Cytundeb Gogledd yr Iwerydd]] ([[NATO]]). Mae hefyd yn aelod parhaol o [[Cyngor Diogelwch y Cenhedloedd Unedig|Gyngor Diogelwch]] y [[Cenhedloedd Unedig]], gyda phŵer gwaharddiad.
Llinell 66:
Mae'r Deyrnas Unedig (neu'r Deyrnas Gyfunol i ddefnyddio fersiwn arall ar yr enw yn y Gymraeg) yn [[Brenhiniaeth gyfansoddiadol|frenhiniaeth gyfansoddiadol]]. Mae'r llywodraeth yn gweithredu yn enw'r Frenhines ac mae'n atebol i'r senedd a thrwy'r senedd i'r etholwyr. [[Llundain]] yw prifddinas y DU a Lloegr a dyna leoliad y llywodraeth a'r senedd. Y Frenhines [[Elizabeth II o'r Deyrnas Unedig|Elisabeth II]] yw pennaeth y wladwriaeth ac fe'i coronwyd ym [[1953]], wedi iddi esgyn i'r orsedd ym [[1952]]. Ar y cyfan y mae'n cyflawni dyletswyddau seremonïol, a'r [[Prif Weinidog]] sy'n rheoli'r wladwriaeth mewn gwirionedd.
== Gwledydd, Rhanbarthau, Siroedd, ac
[[Delwedd:Lleoliad-teyrnas-unedig.png|bawd|dde|225px|Y Deyrnas Unedig yn Ewrop]]
{{Prif|Israniadau'r Deyrnas Unedig}}
{{Map gwledydd DU}}
Mae'r Deyrnas Unedig yn cynnwys tair gwlad
* Yr Alban: [[Awdurdodau unedol yr Alban]]
|