Mewn [[ffiseg cnewyllol]], mae '''gwrthfater''' yn ymestyniadddefnydd wedi'i wneud o wrthgnewyllynau[[wrthgnewyllyn]]au pansydd rydyma'r ynun deliomas gydaâ [[mater]] cyffredin, ond fod ganddynt wefr gwahanol a nodweddion gronynnau megis rhifau lepton a baryon. Ceir [[gwrth-hydrogen]] a [[gwrthheliwm]]. Mae cymysgu mater a gwrthfater yn difa'r ddau ond yn creu [[ynni]] enfawr a [[photon]]au. Nid yw gwyddoniaeth yn deall pam fod cymaint o fater a chyn lleied o wrthfater yn y bydysawd.
Yn [[1995]] cyhoeddodd [[CERN]] eu bod wedi creu naw [[atom]] o wrth-hydrogen o fewn arbrawf PS210. Yn 2002 cyhoeddodd yr arbrawf ATHENA, oedd wedi'i leoli mewn CERN, eu bod wedi creu gwrth-hydrogen 'oer'.<ref>{{cite journal
|author=M. Amoretti ''et al.''
|year=2002
Llinell 9:
|pmid=12368849
|bibcode = 2002Natur.419..456A
|pages=456–9 }}</ref> Cymerodd 8 mlynedd yn bellachpellach cyn i'r arbrawf ALPHA (sydd wedi'i ffurffio gan rhairai o aelodau'r cyn-arbrawf ATHENA) cyn llwyddolwyddo i dalddal atomau gwrth-hydrogen mewn trap niwtral magnetig am dros 1000 eiliad. <ref> {{dyf gwe| url=http://www.nature.com/nphys/journal/v7/n7/full/nphys2025.html |teitl=Confinement of antihydrogen for 1,000 seconds|iaith=Saesneg }} </ref>. Yn 2012 goleuodd ALPHA atomau o gwrth-hydrogen gyda ymbelydredd microdonol gan cynhyrfu trosiad cwantwm (newidiad sbin) mewn gwrth-hydrogen am y tro cyntaf<ref>{{dyf gwe| url=http://www.nature.com/nature/journal/v483/n7390/full/nature10942.html |teitl=Resonant quantum transitions in trapped antihydrogen atoms|iaith=Saesneg }}</ref>.
Yn ymarferol defyddir gwrthfater i greu delweddau yn y byd meddygol. Defnydd posibl arall yn y dyfodol pell yw creu [[tanwydd]]. Credir y byddai [[llong ofod]] sy'n cymeryd 11 mis fel arfer i gyrraedd y blaned [[Mawrth (planed)|Mawrth]], yn medru gwneud y daith mewn cyn lleied â 10 munud.
