Seiri Rhyddion: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

[[Brawdoliaeth]] a ddechreuoddddechreuwyd o bosib rhwng diwedd y [[16eg ganrif]] a dechrau'r [[17eg ganrif]] ydy'r '''Seiri Rhyddion''' (a elwir y mudiad hefyd yn '''Fasoniaeth'''<ref>O'r Saesneg ''Masonry''/''Freemasonry'', o ''mason'' sef [[saer maen]].</ref> a'i aelodau yn '''Ffedogwyr''').<ref>Daw'r enw "Ffedogwr" o'r [[ffedog]] y mae'r Saer Rhydd yn ei wisgo.</ref> Mae tarddiad y mudiad yn niwlog ond bellach ceir fersiynau gwahanol o Fasoniaeth ledled y byd. Amcangyfrifir fod gan y mudiad tua chwe miliwn o aelodau, gyda thua 150,000 ohonynt yn [[yr Alban]] ac [[Iwerddon]], a thros chwarter miliwn o dan reolaeth [[Cyfrinfa Unedig Lloegr]]<ref>

Rhennir gweinyddiaeth y frawdoliaeth yn [[Prif Gyfrinfa|Brif Gyfrinfeydd]], gyda phob un ohonynt yn gyfrifol am eu ardal eu hunain, sy'n cynnwys îsis-Gyfrinfeydd. Mae'r amryw Prif Gyfrinfwydd yn cydnabod ei gilydd neu beidio yn seiliedig ar [[Tirnod Maswnaidd|dirnodau]] (mae Cyfrinfeydd Mawrion sy'n rhannu tirnodau cyffredin â'i gilydd yn ystyried ei gilydd yn [[Awdurdodaethau'r Cyfrinfeydd Mawrion Cyson|Gyfrinfeydd Mawrion Cyson]], a'r rhai nad ydynt yn gyson yn "anghyson" neu'n "ddirgel"). Mae [[Cyrff y Seiri Rhyddion|canghennau hefyd yn bodoli]] sy'n rhan o brif ffrwd y Seiri Rhyddion, ond maent yn annibynnol o ran llywodraethu.

Defnyddia sgwennwyr rhyddiaeth y [[trosiad]] o offer a theclynnau [[saer maen|seiri maen]], gydag adeiladu [[Teml y Brenin Solomon]] yn gefnlen alegorïaidd iddo ers blynyddoedd. Y bwriad yw i gyfleu'r hyn y mae Seiri Rhyddion a beirniaid o'r system wedi disgrifio fel "system foesol dan orchudd alegori ac wedi ei'i darlunio gan symbolau".<ref>{{cite encyclopedia