John Philip Sousa: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
B cat
ehangu
Llinell 1:
[[Delwedd:JohnPhilipSousa-Chickering.LOC.jpg|bawd|John Philip Sousa ym 1900; ffotograff gan [[Elmer Chickering]].]]
[[Cyfansoddwr]] ac [[arweinydd cerddorfa]] [[Americanwyr|Americanaidd]] oedd '''John Philip Sousa''' ({{IPAc-en|ˈ|s|uː|s|ə}};<ref>[http://www.merriam-webster.com/dictionary/sousa Merriam-Webster]. Hefyd yn aml: {{IPAc-en|ˈ|s|uː|z|ə}}.</ref> [[6 Tachwedd]] [[1854]]&nbsp;– [[6 Mawrth]] [[1932]]). Mae'n enwog am ei [[ymdeithgan]]au milwrol a gwladgarol, ganac gynnwysfe'i elwir yn aml ''yn "Frenin yr Ymdeithganau" ({{iaith-en|The WashingtonMarch Post''King}}).<ref>Bierley, ''ThePaul LibertyE. Bell'',John Philip Sousa: American Phenomenon''Semper Fidelis''(Miami, aWarner ''TheBros. StarsPublications, and2001 Stripes Forever''[1973]).</ref>
 
Roedd yn fab i Bortiwgead ac Almaenes a chafodd ei eni a'i fagu yn [[Washington, D.C.]] Dysgodd y [[fiolin]] a [[damcaniaeth cerddoriaeth]] pan oedd yn blentyn, ac yn ei arddegau dysgodd y [[trombôn]] a dechreuodd arwain a chyfansoddi. Ymunodd â [[Corfflu Môr-filwyr yr Unol Daleithiau|Chorfflu Môr-filwyr yr Unol Daleithiau]] ym 1868 fel prentis ym [[Band Môr-filwyr yr Unol Daleithiau|Mand y Môr-filwyr]], ac o 1880 hyd 1892 roedd yn arweinydd y seindorf hon.<ref name=Britannica/> Ffurfiodd fand ei hunan ym 1892 a theithiodd ar draws yr Unol Daleithiau ac Ewrop (1900–05) ac yn hwyrach y byd (1910–11) yn perfformio cerddoriaeth filwrol a symffonig.<ref>Warfield, Patrick. "Making the Band: The Formation of John Philip Sousa's Ensemble", ''American Music'', 24(1) Gwanwyn 2006, tt. 30–66.</ref>
 
Cyfansoddodd 136 o ymdeithganau milwrol gan gynnwys "The Washington Post" (1889), "The Liberty Bell" (1893), a "The Stars and Stripes Forever" (1897), a "Semper Fidelis" (1888) sydd yn ymdeithgan swyddogol Corfflu'r Môr-filwyr. Cyfansoddodd 11 [[opereta|operetâu]] rhwng 1879 a 1915, gan gynnwys ''El Capitan'' (1896), ''The Bride Elect'' (1897), a ''The Free Lance'' (1906). Ysgrifennodd gasgliad o ganeuon o nifer o wledydd dan y teitl ''National, Patriotic and Typical Airs of All Lands'' (1890) ar gyfer [[Adran Llynges yr Unol Daleithiau|Adran y Llynges]]. Yn y 1890au datblygodd yr offeryn a elwir heddiw yn [[sousaffon]].<ref name=Britannica>{{dyf gwe |iaith=en |url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/555511/John-Philip-Sousa |teitl=John Philip Sousa |gwaith=[[Encyclopædia Britannica]] |dyddiadcyrchiad=18 Awst 2013 }}</ref>
 
Ymunodd Sousa â [[Llynges yr Unol Daleithiau]] yn ystod [[y Rhyfel Byd Cyntaf]] a daeth yn bennaeth y ganolfan hyfforddi cerddorol yng Nghanolfan Lyngesol y Llynnoedd Mawr yn Illinois. Ym 1928 cyhoeddodd ei hunangofiant, ''Marching Along''.<ref name=Britannica/> Cyflwynodd ei gyfansoddiad "The Royal Welch Fusiliers" i'r [[Ffiwsilwyr Cymreig Brenhinol]] ym 1930 i nodi cysylltiad y gatrawd honno â Chorfflu Môr-filwyr yr Unol Daleithiau, perthynas a ffurfiwyd yn ystod [[Gwrthryfel y Bocswyr]] ym 1900.<ref>Griffin, P. D. ''Encyclopedia of Modern British Army Regiments'' (Thrupp, Sutton, 2006), t. 135.</ref> Bu farw Sousa yn 77 oed yn [[Reading, Pennsylvania]], o [[trawiad ar y galon|drawiad ar y galon]].<ref>{{dyf gwe |iaith=en |url=http://www.nytimes.com/learning/general/onthisday/bday/1106.html |teitl=John Philip Sousa, Band Leader, Dies in Hotel at Reading |gwaith=[[The New York Times]] |dyddiad=6 Mawrth 1932 |dyddiadcyrchiad=18 Awst 2013 }}</ref>
 
== Gweler hefyd ==
* [[Kenneth J. Alford]], cyfansoddwr Prydeinig a elwir hefyd yn "Frenin yr Ymdeithganau"
 
== Cyfeiriadau ==
{{cyfeiriadau}}
 
== Dolenni allanol ==
{{eginyn Americanwr}}
{{comin|:Category:John Philip Sousa|John Philip Sousa}}
{{eginyn cerddoriaeth}}
* {{eicon en}} [http://www.allmusic.com/artist/john-philip-sousa-mn0000964995 John Philip Sousa] ar wefan [[AllMusic]]
* {{eicon en}} [http://lcweb2.loc.gov/diglib/ihas/html/sousa/sousa-home.html John Philip Sousa] yn y ''Performing Arts Encyclopedia'' ar wefan [[Llyfrgell y Gyngres]]
 
{{DEFAULTSORT:Sousa, John Philip}}
Llinell 17 ⟶ 28:
[[Categori:Genedigaethau 1854]]
[[Categori:Marwolaethau 1932]]
[[Categori:MilwyrPobl Americanaiddfu farw o drawiad ar y galon]]
[[Categori:Perfformwyr vaudeville]]
[[Categori:Pobl o Washington, D.C.]]
[[Categori:Swyddogion Corfflu Môr-filwyr yr Unol Daleithiau]]
[[Categori:Swyddogion Llynges yr Unol Daleithiau]]