Math o raniadwladwriaeth gweinyddolo syddfewn bron a hawliau[[gwladwriaeth]] rhanbartholfwy yw '''gweriniaeth ymreolaethol'''. Gall maint yr annibyniaethymreolaeth newid yn fawr, gyda rhai gweriniaethauamrywio'n ymdebygu i dalaith ac eraill yn ymdebygu i ranbarth oddi fewn i wladfawr. Crewyd nifer fawro ohonynweriniaethau nhwymreolaethol pan ddatgymalwyd yr [[Undeb Sofietaidd]], ond; lleolir y rhan fwyaf ohonyn nhw oddi fewn i [[Rwsia]]. ac maent yn seiliedig ar diriogaethau grwpiau ethnig brodorol y wlad honno.<references http://books.google.co.uk/books?id=2z0qzg9sZUoC&pg=PA25&lpg=PA25&dq=autonomous+republics+russia&source=bl&ots=h6BCyQJQBn&sig=ykftg4hzAp_Ye8mveHVSl79hnMo&hl=en&sa=X&ei=296sUf-SJuO80QXgh4DYDQ&ved=0CDUQ6AEwAjgK#v=onepage&q&f=false />
