Gair benthyg: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
9cfilorux (sgwrs | cyfraniadau)
Dynogymru (sgwrs | cyfraniadau)
Dim crynodeb golygu
Llinell 1:
Mae '''gair benthyg''' yn air[[gair]] o [[iaith]] rodd sy'n cael ei ddefnyddio yn iaith dderbyn.
{{iaith}}
Mae '''gair benthyg''' yn air o [[iaith]] rodd sy'n cael ei ddefnyddio yn iaith dderbyn.
 
== Broses o gair mynedu iaith arall ==
Llinell 6 ⟶ 5:
 
=== Gair allanol ===
Cyn daw gair o'r iaith arall, mae'r gair yn dechrau ei ddefnydd fel gair allanol, fel ''ffenestr'' (gair Lladin), a dydyn nhw ddim yn dod yn eiriaugeiriau mewnol tan gael eu glynu yn yr iaith leol.
 
=== Gair o brif faes ===
MaeDaethpwyd llawer o geiriau yn dod o un prif faes yr iaith.:
* '''Busnes''' - Mae llawer o eiriau busnes yn dod o Saesneg trwy's pwysigrwydd y byd o'r busnes o'r DU, yr UDA ac ati. Mae'n posib yn y dyfodol bydd mwy a mwy yn dod o'r ieithoedd Aisiaidd.
* '''Celf''' - Mae'r ffurflen unigryw o'r celf Gymraeg yn achos llawer o eiriau unigryw Cymraeg yn sefydlu'r celf Gymraeg,. ond trwyTrwy'r byd mae'r Ffrangeg ac Eidaleg yn fwyaf dylanwadol.
* '''Crefydd''' - Mae'r geiriau arbennig ymhob cref, ac maen nhw'n dod â'u geiriau arbennig i bob llwyddiant. Y rhan fwyaf yw geiriau Arabeg (Islam), geiriau Groeg (Cristnogaeth), geiriau Hebraeg (Iddewiaeth), geiriau Lladin (Catholigiaeth) a geiriau Sansgrit (Hindŵaeth).
* '''Dyfeisiadau''' - Mae llawer o ddyfeisiadau sy'n cael eu creu gan bobl o un wlad neu iaith, ac maen nhw'n rhoi enw i'r dyfais. Weithiau mae'r un gair yn cael ei ddefnyddio mewn ieithoedd eraill e.e. ''ambiwlans'', weithiau mae'r ystyr yn cael ei ddefnyddio e.e. ''cyfrifiadur'' (o "cyfrif")
* '''Gwyddoniaeth''' - Mae gwyddoniaeth yn defnyddio'r geiriau Lladin ledled y byd, ac mae e'n rhoi cymorth i brosiectau rhyngwladol sy'n cynnwys gwyddonwyr gorau.
 
=== Gair yn dod i ddefnydd gyffredinol ===
Pan bydd y gair yn colli ei gysylltiad tramor, wedyn bydd e'n dod yn airgair mewnol yn yr iaith gyffredinol.
 
=== Gwrthwynebiad y benthyg ===
Llinell 44 ⟶ 43:
Mae sawl proses yn achos amnewid geiriau safonol gan eiriau benthyg.
 
Os mae'n haws dweud y gair allanol na'r gair safonol mae'n bosib bydd e'n cael ei adnewid. Weithiau basai e'n fyrach dweud y gair e.e. ''lot'' yn lle ''llawer'', neu mor syml i'w ynganu e.e. ''wnclŵncl'' yn lle ''ewyrthewythr''.
 
Mae'r prif broses arall yn dodCymru llawer o fod yydy'r Cymry yn dod fwy rhugl yn Saesneg na Chymraeg. Mae llawer o bobl ifanc yn tyfu gyda'r Gymraeg a Saesneg, a llawer heddiw yn dysgu Cymraeg fel ail iaith,. fellyFelly mae'n hawdd iddyn nhw yn meddwl am y gair Saesneg, yn aml mewn maes technoleg lle nid yw'r gair Cymraeg yn cael ei ddefnyddio yn aml (yn arwain i ddefnydd [[Wenglish]]). Mae enghreifftiau yn cynnwys geiriau fel ''ffrind'' / ''cyfaill'' a ''helpu'' / ''cymorth'' er gwaetha bod e'n geiriau safonol yn Gymraeg yn barod.
 
Mae llawer o bobl yn gweld hyn fel gwanhau'r iaith, tra bod pobl eraill yn gweld hyn fel esblygiad naturiol yr iaith.