Moel Fenlli: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
cyfesurynnau
tacluso
Llinell 10:
| uchder_tr =1676
| amlygrwydd_m =152.4
| lleoliad =rhwng [[Llandudno]]Bryniau a [[WrecsamClwyd]]
| map_topo =''Landranger'' 116;</br> ''Explorer'' 265
| grid_OS =SJ164600
Llinell 17:
}}
 
Mae '''Foel Fenlli''' yn [[mynydd|gopa]] mynydd ac yn fryngaer a geir ym [[Bryniau Clwyd|ym Mryniau Clwyd]] geryn [[Rhuthun]]Sir ar y daith o [[Llandudno|LandudnoDdinbych]] i, [[WrecsamCymru]]; {{gbmapping|SJ164600}}. Fe'i lleolir tua hanner ffordd rhwng [[Rhuthun]] a [[Llanferres]] uwchlaw Bwlch Pen Barras ar ochr ddwyreiniol [[Dyffryn Clwyd]].
 
== Dosbarthiad ==
Llinell 37:
}}
 
Moel Fenlli yw'r fwyaf deheuol o gadwyn o fryngaerau ar gopaon Bryniau Clwyd. Mae'n amgau tua 10[[ha]] o dir ar gopa bryn o'r un enw<ref>[http://www.coflein.gov.uk/cy/safle/96522/manylion/FOEL+FENLLI+HILLFORT/ Coflein]</ref> sy'n gwarchod Bwlch Pen Barras, mynedfa amlwg i Ddyffryn Clwyd o'r dwyrain. Ar gopa'r bryn ceir [[carnedd]] o [[Oes yr Efydd]].<ref>Ellis Davies, ''Prehistoric and Roman Remains of Denbighshire'' (1929).</ref>
 
Dyddia'r amddiffynwaith i gyfnod rhwng y ganrif gyntaf CC a'r bedwaredd ganrif OC, fwy neu lai y cyfnod y bu'r [[Rhufeiniaid]] yn Ynys Prydain. Lleolir y prif amddiffyniad ar ochrau gogleddol a dwyreiniol y gaer, uwchlaw'r bwlch. Ceir mynedfa gynnar yn y gornel orllewinol ac yn diweddarach yn y gornel de-ddwyreiniol. Ceir olion cytiau crwn tu mewn i'r gaer. Darganfuwyd darnau o briddlestri gwyn a choch, [[haearn]], saethau [[callestr]] a [[gwydr]] pan gloddiwyd y safle yn 1849. Yn 1816 cafwyd hyd i gelc o dros 1,500 o ddarnau pres [[Yr Ymerodraeth Rufeinig|Rufeinig]], yn dyddio o'r cyfnod [[307]]-[[360]] OC yn bennaf. Darganfyddwyd tua 60 o dai Celtaidd y tu fewn i'r gaer.<ref>[http://www.heatherandhillforts.co.uk/index.php? Gweler gwefan siroedd cyfagos]</ref>
 
==Tarddiad yr enw==
Mae'r enw'n ddiddorolawgrymiadol. Mae'n bosib y daw o enw'r [[cawr]] Cymreig [[Benlli Gawr]] y cyfeirir ato weithiau yng ngwaith beirdd yr Oesoedd Canol a gan [[Nennius]] yn yr ''[[Historia Brittonum]]''. Cyfeiria [[Cynddelw Brydydd Mawr]] (12fed ganrif) at Fenlli Gawr yn ei gerdd enwogfawl i osgordd y Tywysog [[Madog ap Maredudd]] o Bowys.
 
==Delweddau==
Llinell 49 ⟶ 52:
Delwedd:Moel Eithinen o Foel Fenlli.jpg|Yr olygfa i gyfeiriad y de: Moel Eithinen, Moel Gyw a Moel y Plâs, gyda mynyddoedd y Berwyn yn y cefndir.
</gallery>
 
==Tarddiad yr enw==
Mae'r enw'n ddiddorol. Mae'n bosib y daw o enw'r [[cawr]] Cymreig [[Benlli Gawr]] y cyfeirir ato weithiau yng ngwaith beirdd yr Oesoedd Canol a [[Nennius]] yn yr ''[[Historia Brittonum]]''. Cyfeiria [[Cynddelw Brydydd Mawr]] (12fed ganrif) at Fenlli Gawr yn ei gerdd enwog i osgordd [[Madog ap Maredudd]] o Bowys.
 
==Gweler hefyd==
*[[Rhestri copaon a sut y cânt eu dosbarthu]]
*[[Rhestr mynyddoedd Cymru]]
*[[Rhestr o gopaon Cymru]]
*[[Rhestr o gopaon dros 610m (2,000 troedfedd) yn yr Alban|Rhestr Mynyddoedd yr Alban dros 2,000']]
 
==Dolennau allanol==
*[http://www.clwbmynyddacymru.com/ Clwb Mynydda Cymru]
*[http://www.streetmap.co.uk/newmap.srf?x=316484&y=360077&z=3&sv=316484,360077&st=4&tl=~&bi=~&lu=N&ar=y Lleoliad ar wefan Streetmap]
*[http://getamap.ordnancesurvey.co.uk/getamap/frames.htm?mapAction=gaz&gazName=g&gazString=SJ164600 Lleoliad ar wefan Get-a-map]
 
==Gweler hefyd ==
Llinell 72 ⟶ 61:
==Cyfeiriadau==
{{Cyfeiriadau}}
 
*Ellis Davies, ''Prehistoric and Roman Remains of Denbighshire'' (1929)
==Dolennau allanol==
*[http://www.clwbmynyddacymru.com/ Clwb Mynydda Cymru]
*[http://www.streetmap.co.uk/newmap.srf?x=316484&y=360077&z=3&sv=316484,360077&st=4&tl=~&bi=~&lu=N&ar=y Lleoliad ar wefan Streetmap]
*[http://getamap.ordnancesurvey.co.uk/getamap/frames.htm?mapAction=gaz&gazName=g&gazString=SJ164600 Lleoliad ar wefan Get-a-map]
 
{{Bryngaerau Cymru}}
 
[[Categori:Bryngaerau CymruSir Ddinbych]]
[[Categori:Bryniau Clwyd]]
[[Categori:Dyffryn Clwyd]]
[[Categori:Mynyddoedd a bryniau Sir Ddinbych]]
[[Categori:Safleoedd archaeolegol Sir Ddinbych]]
[[Categori:Copaon Marilyn]]
[[Categori:Copaon Dewey]]