Sbectrwm: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
9cfilorux (sgwrs | cyfraniadau)
B iaith
Gw2911 (sgwrs | cyfraniadau)
Dim crynodeb golygu
Llinell 1:
[[Delwedd:Spectre detail.png|250px|de|bawd|Sbectrwm gweladwy]]
 
Enw ar yr amrwyiaethamrywiaeth o [[lliw|liwiau]] sy'n bresennol mewn rhai ffynhonnellffynonellau [[golau]] ydy '''sbectrwm''' (lluosog: sbectra). Mae'r sbectrwm yn dod yn amlwg pan wahanir lliwiau (amleddau)'r golau gan ddyfais megis [[prism]]. Mae ''golau gwyn'' (megis golau'r haul) yn gymysgedd o bob lliw, felly mae ganddo sbectrwm ''di-fwlch'' neu ''gyfan''. Ond mae gan rai ffynonellau golau eraill, megis [[lamp sodiwm|lampau sodiwm]] neu [[LED]], sbectrwm rhannol sy'n cynnwys dim ond rhai amleddau o olau gyda bylchau rhyngddynt.
 
Mae ''sbectrwm allyriant'' rhai sylweddsylweddau yn cyfeirio at sbectrwm y golau ay fyddaibyddent o'nyn euei bwrwfwrw allan, yn arbennig pan gaiffgânt eieu boethipoethi, ac mae eieu ''sbectrwm amsugniad'' yn cyfeirio at y lliwiau sy'n gallu cael ei amsugno ganddoganddynt. Oherwydd bod sbectra wahanolgwahanol gan sylweddau gwahanol, ceirgellir darganfod pa sylweddau sy'n bresennol mewn sampl cemegol trwy edrych ar ei sbectrwm; mae hyn yn ddefnyddiol ar gyfer pethau pell, megis ynmewn seryddiaeth, na allent caelgael eu mesur yn uniongyrchol. ''Sbectrosgopeg'' ydy enw'r maes cyffredinol hwn o wyddoniaeth.
 
Yn ogystal â defnydd gwyddonol y gair, fe'i ddefnyddirdefnyddir yn drosiadol i gyfeiriaugyfeirio at rywbeth sy'n amrywio rhwng dau eithaf, megis "sbectrwm" barn gwleidyddol. Roedd hefyd cyfrifiadurgyfrifiadur cartref cynnar yng Ngwledydd Prydain a enwyd yn "ZX Spectrum", gyda logo o sbectrwm arno.
 
== Sbectrwm lliwiau ==
Llinell 41:
 
Mae'r sbectrwm gweladwy yn cynnwys chwech prif liw. Hefyd:
* mae'r gwrthrychau didraidd yn adlewyrchu bobpob lliw o'r golau sy'n edrych yn '''[[gwyn|wyn]]'''
* dydy'r gwrthrychau didraidd ddim yn adlewyrchu golau o unrhyw liw sy'n edrych yn '''[[du|ddu]]'''