Robert John Rowlands (Meuryn): Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
newidiadau man using AWB |
tacluso, categoriau |
||
Llinell 1:
[[Bardd]], nofelydd, awdur plant a newyddiadurwr o Gymro oedd '''Robert John Rowlands''' ([[20 Mai]] [[1880]] – [[1967]]), a oedd yn adnabyddus fel awdur dan ei [[enw barddol]] '''Meuryn'''. Roedd yn arloeswr ym myd [[llenyddiaeth Gymraeg]] i blant.
==Bywgraffiad==
[[Delwedd:Meuryn Barcud Olaf.JPG|
Ganed R. J. Rowlands yn [[Abergwyngregin]], ger [[Bangor]], yn yr hen [[Sir Gaernarfon]] ([[Gwynedd]] heddiw) ar 20 Mai 1880 yn fab i William a Mary Rowlands. Cafodd ei addysg gynnar yn Ysgol Genedlaethol Aber. Dechreuodd ar ei yrfa fel newyddiadurwr yn [[1901]] dan [[Isaac Foulkes]] ar staff ''[[Y Cymro]]'' (yn [[Lerpwl]] y pryd hynny) cyn dychwelyd i Gymru a chael swydd golygydd ar ''[[Yr Herald Cymraeg]]'' yng [[Caernarfon|Nghaernarfon]] yn 1921. Arosodd yno am 33 o flynyddoedd hyd ei ymddeol yn [[1954]].<ref>Gwynn Jones, 'R. J. Rowlands (Meuryn)', ''Dewiniaid Difyr'' (1983).</ref>
Bu farw yn 1967. Yr oedd yn dad i'r ysgolhaig Eurys Ionor Rowlands.▼
Dan yr enw Meuryn daeth i sylw Cymry llengar fel nofelydd o 1902 ymlaen. Enillodd [[Cadair yr Eisteddfod Genedlaethol|Gadair]] yr [[Eisteddfod Genedlaethol]] yn 1921 gyda'i [[awdl]] 'Min y Môr'. Cyhoeddodd nifer o lyfrau i blant hŷn a chyfres o nofelau dirgelwch poblogaidd. Fel beirniad ar [[ymryson barddol|ymrysonau barddol]] y [[BBC]] daeth yn ffigwr cyfarwydd yn y diwylliant Cymraeg; daw'r gair 'meurynnu', sef beirniadu a barnu cerddi mewn ymryson, o'i enw barddol a chyfeirir at y beirniad ei hun fel 'y meuryn' yn ogystal.▼
==Gwaith llenyddol==
▲Dan yr enw Meuryn daeth i sylw Cymry llengar fel nofelydd o 1902 ymlaen. Enillodd [[Cadair yr Eisteddfod Genedlaethol|Gadair]] yr [[Eisteddfod Genedlaethol]] yn 1921 gyda'i [[awdl]] 'Min y Môr'. Cyhoeddodd nifer o lyfrau i blant hŷn a chyfres o nofelau dirgelwch poblogaidd. Fel beirniad ar [[ymryson barddol|ymrysonau barddol]] y [[BBC]] daeth yn ffigwr cyfarwydd yn y diwylliant Cymraeg; daw'r gair 'meurynnu', sef beirniadu a barnu cerddi mewn ymryson, o'i enw barddol a chyfeirir at y beirniad ei hun fel 'y meuryn' yn ogystal.<ref>Gwynn Jones, 'R. J. Rowlands (Meuryn)', ''Dewiniaid Difyr'' (1983).</ref>
Fe'i cofir yn bennaf am ei lyfrau plant a'i nofelau dirgelwch. Gwelir tair thema amlwg yn ei waith, sef antur, natur a dirgelwch. Lleolir rhai o'i lyfrau gorau yng nghefn gwlad Cymru a rhydd ei nofelau dirgelwch a ditectif ddarlun difyr o gymdeithas y Gogledd Cymru wledig ganol yr 20fed ganrif. Roedd wrth ei fod ym myd natur ac yn arbennig bryniau a chymoedd y [[Carneddau]] yn [[Eryri]]. Yn ei deyrnged iddo meddai ei gyfaill a chyd-newyddiadurwr [[E. Morgan Humphreys]],
:Ymhyfrydai ym myd natur, ac yr oedd yn adnabod pob aderyn a oedd yn ehedeg yn awyr bro ei febyd, Aber ger Bangor. Yr oedd wedi darllen llawer hefyd am bob math o greaduriaid estronol - nid rhyfedd i Feuryn ddod yn adnabyddus fel awdur cyfrolau o storïau am wylltfilod yn ddiweddarach.<ref>''Yr Herald Gymraeg'', 29 Mawrth, 1954. Dyfynnir yn ''Dewiniaid Difyr''.</ref>▼
▲:Ymhyfrydai ym myd natur, ac yr oedd yn adnabod pob aderyn a oedd yn ehedeg yn awyr bro ei febyd, Aber ger Bangor. Yr oedd wedi darllen llawer hefyd am bob math o greaduriaid estronol - nid rhyfedd i Feuryn ddod yn adnabyddus fel awdur cyfrolau o storïau am wylltfilod yn ddiweddarach.<ref>''Yr Herald Gymraeg'', 29 Mawrth, 1954. Dyfynnir yn ''Dewiniaid Difyr''.</ref>
▲Yr oedd yn dad i'r ysgolhaig Eurys Ionor Rowlands.
==Llyfryddiaeth==
===Gweithiau Meuryn===
*''Dyrysu Dau Fywyd'' (Caernarfon, 1902). Nofela.
*''Y Trysor Pennaf'' (Caernarfon, 1903)
Llinell 27 ⟶ 31:
*''Ellyllon y Coed'' ([[Gwasg Aberystwyth]], Aberystwyth, 1949)
*''Ar Goll'' ([[Gwasg Aberystwyth]], Aberystwyth, 1957)
===Astudiaeth===
*Gwynn Jones, 'R. J. Rowlands (Meuryn)' yn, Mairwen a Gwynn Jones, ''Dewiniaid Difyr'' ([[Gwasg Gomer]], 1983).▼
==Cyfeiriadau==
{{cyfeiriadau}}
▲*Gwynn Jones, 'R. J. Rowlands (Meuryn)' yn, Mairwen a Gwynn Jones, ''Dewiniaid Difyr'' ([[Gwasg Gomer]], 1983)
{{DEFAULTSORT:Rowlands, Robert John (Meuryn)}}
[[Categori:Genedigaethau 1880]]▼
[[Categori:Marwolaethau 1967]]▼
[[Categori:Nofelwyr Cymraeg]]▼
[[Categori:Beirdd Cymraeg]]
▲[[Categori:Genedigaethau 1880]]
[[Categori:Golygyddion Cymreig]]
[[Categori:Llenorion Cymreig yr 20fed ganrif]]
[[Categori:Llenorion plant Cymraeg]]
▲[[Categori:Marwolaethau 1967]]
[[Categori:Newyddiadurwyr Cymreig]]
[[Categori:
[[Categori:Pobl o Wynedd]]
| |||