Artemis: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Legobot (sgwrs | cyfraniadau)
B Bot: Migrating 76 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q39503 (translate me)
ceisio gwneud synnwyr o'r testun!
Llinell 1:
{{Gwybodlen duwdod Groeg
| Delwedd = Diane de Versailles Leochares.jpg
| Pennawd = ''Diana of Versailles'', copi [[CelfYr yYmerodraeth RhufeinwyrRufeinig|Rhufeinig]] o [[Cerflun|gerflun]] [[Celf yn Hen Roeg|Groegaidd]]Roegaidd gan Leochares. (Amgueddfa'r Louvre)
| Enw = Artemis
| Duw/Duwies = '''Duwies yyr Helfa, y Fforestydd a'r Bryniau, y Lleuad'''
| Symbol = BwâuBwa a Saethau
| Rhieni = [[Zeus]] a [[Leto]]
| Siblingiaid = [[Apollo]]
Llinell 10:
}}
 
Un[[Duwies]] o'r[[Groeg duwdodauyr mwyaf parchu yn Hen RoegHenfyd|Roegaidd]] oedd '''Artemis''' ([[Groeg (iaith)|Groeg]]: (enwol) Ἄρτεμις, (genidol) Ἀρτέμιδος). Ym [[mytholeg Roeg]] glasurol, disgrifiwyddisgrifir Artemis fel arfer yn ferch [[Zeus]] a [[Leto]], a merch efeillesefaill [[Apollo]]. Hi oedd y dduwiesduwies Helenaidd y fforestydd a'r bryniau, geni plant, gwyryfdod, ffrwythlonder, yra helfahela, a darluniwyddarlunir hi fel arfer ynfel heliwr yn cario bwa a saethau.<ref name="Hammond">"Y ddaear yw'i sffêr briodol, a'r darnau heb eu trin yn enwedig, fforestydd a bryniau, lle bo bwystfilod gwyllt yn doreithiog<br />. . . ." Hammond a Scullard (golygwyr), ''The Oxford Classical Dictionary''. (Oxford: Clarendon Press, 1970) 126.</ref> Roedd y [[carw]] a'r [[Cypreswydd|gypreswydden]] yn sanctaidd iddi hefyd. Yng nghyfnodau Helenaidd diweddarach, roedd hi hefyd yn cymryd y rôl hynafol o [[Eileithyia]] a helpu mewncynorthwyo geni plant.
 
Daeth Artemis yni'w ganfyddadwyhuniaethu â [[Selene]] yn hwyrachnes ymlaen,<ref>Hammond, ''Oxford Classical Dictionary'', 970-971.</ref> a gyda [[Titan (mytholeg)|Thitan-wraig]]; a'rhi oedd yn dduwiesduwies Roegaidd y lleuad, weithiau a darluniwyddarlunir â lleuad gilgant uwchbenuwch ei phen. Roedd hi hefyd yn ganfyddadwycael ei huniaethu â'r dduwies RufeinaiddRufeinig [[Diana (mytholeg)|Diana]],<ref>Hammond, ''Oxford Classical Dictionary'', 337-338.</ref> â'r dduwies [[Mytholeg Etrwsgaidd|Etrwsgaidd]] [[Artume]], ac â'r dduwies RoegRoegaidd neu [[Caria|Gariaidd]] [[Hecate]].<ref>"Mae Artemis yn ganfyddadwy yn aml â duwiesau tramor sydd yn debyg iawn iddi." Hammond, ''Oxford Classical Dictionary'', 127.</ref>
 
== Llyfryddiaeth ==
* [[Walter Burkert|Burkert, Walter]], 1985. ''Greek Religion'' (Caergrawnt: Gwasg Prifysgol Harvard)
* [[Robert Graves|Graves, Robert]] (1955) 1960. ''The Greek Myths'' (Penguin)
* [[Karl Kerenyi|Kerenyi, Karl]], 1951. ''The Gods of the Greeks''
* [[Seppo Telenius|Telenius, Seppo]] (2005) 2006. ''Athena-Artemis'' (Helsinki: Kirja kerrallaan)
 
== Cyfeiriadau ==
{{cyfeiriadau}}
 
== Ffynonellau ==
* [[Walter Burkert|Burkert, Walter]], 1985. ''Greek Religion'' (Caergrawnt: Gwasg Prifysgol Harvard)
* [[Robert Graves|Graves, Robert]] (1955) 1960. ''The Greek Myths'' (Penguin)
* [[Karl Kerenyi|Kerenyi, Karl]], 1951. ''The Gods of the Greeks''
* [[Seppo Telenius|Telenius, Seppo]] (2005) 2006. ''Athena-Artemis'' (Helsinki: Kirja kerrallaan)
 
== Dolenni allanol ==
* {{eicon en}} [http://www.theoi.com/Olympios/Artemis.html Theoi Project, Artemis, information on Artemis from original Greek and Roman sources, images from classical art].
* {{eicon en}} [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus:text:1999.04.0063&query=label%3D%23290&word=Amarysia ''A Dictionary of Greek and Roman Antiquities'' (1890) (eds. G. E. Marindin, William Smith, LLD, William Wayte)]
 
{{comin|Artemis}}
* [http://www.theoi.com/Olympios/Artemis.html Theoi Project, Artemis, information on Artemis from original Greek and Roman sources, images from classical art].
* [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus:text:1999.04.0063&query=label%3D%23290&word=Amarysia A Dictionary of Greek and Roman Antiquities (1890) (eds. G. E. Marindin, William Smith, LLD, William Wayte)]
 
{{Mytholeg Roeg (Olympaidd)2}}
Llinell 32 ⟶ 33:
[[Categori:Mytholeg Roeg]]
[[Categori:Duwiesau]]
[[Categori:Pobl gefellGefeilliaid]]