Yr Eifl: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
→‎Llyfryddiaeth: cats siroedd using AWB
Dim crynodeb golygu
Llinell 22:
Mynydd ar arfordir gogleddol [[Llŷn]], uwchben pentrefi [[Llanaelhaearn]] a [[Trefor|Threfor]], yw '''Yr Eifl'''. Llygriad o'r enw [[Cymraeg]] gwreiddiol yw'r enw [[Saesneg]] arno, ''The Rivals''. Mae'r olygfa o ben yr Eifl yn fendigedig gan fod y mynydd yn uwch nag unman arall yn Llŷn. Mae'n sefyll allan o bell hefyd ac yn arbennig o drawiadol o lannau de-orllewinol [[Ynys Môn]], e.e. o [[Ynys Llanddwyn]]; {{gbmapping|SH364447}}. Uchder cymharol, neu ”amlygrwydd” y copa, ydy 131 [[metr]]: dyma'r uchder mae'r copa'n codi uwchlaw'r mynydd agosaf.
 
==Disgrifiad==
Mae gan y mynydd dri chopa. Mae'r uchaf yn y canol (564m) â hen [[Carnedd|garnedd]] arno, y lleiaf i'r gogledd (444m), yntau gyda charnedd arno, dros Fwlch yr Eifl ac uwchben y môr, a'r trydydd (485m) i'r de-ddwyrain uwchben pentref hanesyddol [[Llanaelhaearn]]. Coronir yr olaf â [[bryngaer]] hynafol nodedig iawn a elwir [[Tre'r Ceiri]], sydd un o'r bryngaerau cynhanesyddol gorau yn [[Ewrop]].
 
Dan gysgod bygythiol Graig Ddu ar ei lethrau gorllewinol mae'r hen bentref chwarel [[Nant Gwrtheyrn]], sydd ers blynyddoedd bellach yn ganolfan iaith genedlaethol. Ceir chwarel arall ar lethrau gogleddol y copa isaf, sef Chwarel Trefor. [[Gwenithfaen]] yw'r garreg.
 
O gwmpas y mynydd, o'r gogledd i'r gorllewin, ceir pentrefi [[Trefor]], [[Llanaelhaearn]] a [[Llithfaen]].
Llinell 30 ⟶ 31:
==Y copa==
Dosberthir copaon Cymru, a gweddill gwledydd Prydain, yn [[Rhestri copaon a sut y cânt eu dosbarthu|rhestri arbennig]] yn ôl uchder ac yn ôl amlygrwydd y copa; mae'r copa hwn yn cael ei alw'n [[Marilyn (mynydd)]] a [[Dewey]]. Mae sawl cymdeithas yn mesur, gwiro a chasglu'r rhestri hyn a dônt ynghŷd ar wefan “Database of British and Irish hills”.<ref>[http://www.hills-database.co.uk/downloads.html “Database of British and Irish hills”]</ref> Uchder y copa o lefel y môr ydy 564[[metr|m]] (1850[[treodfedd|tr]]). Cafodd yr uchder ei fesur a'i gadarnhau ddiwethaf ar 28 Hydref 2001.
 
==Llyfryddiaeth==
*Ioan Mai Evans, ''Gwlad Llŷn'' (Llandybïe, 1968)
 
==Gweler hefyd==
Llinell 35 ⟶ 39:
*[[Rhestr o Gopaon Cymru]]
*[[Rhestr o gopaon dros 610m (2,000 troedfedd) yn yr Alban|Rhestr Mynyddoedd yr Alban dros 2,000']]
 
==Cyfeiriadau==
{{Cyfeiriadau}}
 
==Dolennau allanol==
Llinell 41 ⟶ 48:
*[http://getamap.ordnancesurvey.co.uk/getamap/frames.htm?mapAction=gaz&gazName=g&gazString=NH938052 Lleoliad ar wefan Get-a-map]
 
[[Categori:Copaon Marilyn]]
==Cyfeiriadau==
[[Categori:Copaon Dewey]]
{{Cyfeiriadau}}
[[Categori:Llanaelhaearn]]
 
==Llyfryddiaeth==
*Ioan Mai Evans, ''Gwlad Llŷn'' (Llandybïe, 1968)
 
[[Categori:Llŷn]]
[[Categori:Mynyddoedd a bryniau Gwynedd|Eifl, Yr]]
[[Categori:Safleoedd o Ddiddordeb Gwyddonol Arbennig yng Ngwynedd]]
[[Categori:Copaon Marilyn]]
[[Categori:Copaon Dewey]]