Mae'r term yn tarddu o dref [[Spa, Gwlad Belg]], lle cafodd afiechydon a achoswyd gan ddiffyg [[haearn]] eu trin drwy yfed [[dŵr tarddell]] [[chalybeate]] (yn cynnwys haearn), ers y [[canoloesoedd]].<ref>[http://web.archive.org/web/20061018132515/https://www.bloodmed.com/home/hann2pdf/bjh_4529.pdf Historical Review] (neu [https://www.bloodmed.com/home/hann2pdf/bjh_4529.pdf fel pdf])</ref> Bu adfywiad o syniadau [[Rhufain Hynafol|Rhufeinig]] o ymolchi meddyginiaethol yn [[Lloegr]] yn ystod yr 16eg ganrif, mewn trefi megis [[BaddonCaerfaddon]], ac yn 1571 fe ddarganfyddodd [[William Slingsby]], a oedd wedi ymweld a'r dref yng Ngwlad Belg (a elwodd ef yn ''Spaw''), ffynnon chalybeate yn [[Swydd Efrog]]. Adeiladodd ffynnon amgaedig ar y safle a ddaeth yn dref [[Harrogate]] yn ddiweddarach, dyma oedd cyrchfan cyntaf Lloegr ar gyfer yfed dŵr meddyginiaethol, fe elwodd Dr [[Timothy Bright]] y gyrchfan yn ''The English Spaw'' yn 1596, gan ddechrau defnydd ''SbaSpa'' fel disgrifiad cyffredinol yn hytrach na enw lle. Roedd y term yn cyfeirio at gyrchfannoed dŵr yfed i gychwyn, ond daeth i olygu dŵr baddo yn raddol wrth i'r ''sbâu'' ddechrau cynnig meddyginiaeth allanol eraill.<ref name=srf>[http://www.thespasdirectory.com/discover_the_spa_research_fell.asp?i=24 Discover the Spa Research Fellowship]</ref> Defnyddiwyd y ffurf Gymraeg "sba" yn gyntaf yn yr ugeinfed ganrif.<ref>''[[Geiriadur Prifysgol Cymru]]'', [http://www.wales.ac.uk/geiriadur/pdf/GPC0018-09.pdf sba].</ref>
