Cawnas: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
ychwanegu gwybodaeth am y sôn cyntaf Cawnas, ac mae rhai yn fwy hanes |
pennu un neu ddau o gilfachau thechnegol crwydr |
||
Llinell 6:
Dinas ail-ddinas fwyaf yn [[Lithwania]] yn '''Cawnas''' (amlwg /ˈkaʊnəs/; [[Lithwaneg]]: ''Kaunas'' {{IPA-all|kɐʊˑn̪ɐs̪||Kaunas.ogg}}; [[Pwyleg]]: ''Kowno''), sydd wedi ei leoli yng nghanol y wlad ac sydd yn hanesyddol yn ganolfan flaenllaw ar fywyd economaidd, academaidd, a diwylliannol Lithwaneg. Mae'r ddinas yn tua hanner ffordd rhwng [[Vilnius]], y brifddinas, a [[Memel]], prif ddinas porthladd ar gyfer Lithwania.
Cawnas ei grybwyll gyntaf yn 1361. Enw'r ddinas yn y [[Lithwaneg]] tarddiad ac yn fwyaf tebygol yn deillio o [[enw personol]].<ref>{{dyf llyfr | olaf = Zinkevičius | cyntaf = Zigmas | lincawdur = Zigmas Zinkevičius |teitl = Senosios Lietuvos valstybės vardynas | cyhoeddwr = [[Mokslo ir enciklopedijų leidybos institutas]] | blwyddyn = 2007 | lleoliad = Vilnius | page = 42 | url = | doi = | id = | isbn = 5-420-01606-0}}</ref>
Mae hen chwedl yn honni bod Cawnas a sefydlwyd gan y [[Rhufeiniaid]] yn [[hanes hynafol|yr hen amser]] Cawnas oedd y ddinas fwyaf a chanol o "powiat" yn [[Rhanbarth Tracai]] y [[Grand Dugiaeth Lithwania]] ers 1413. Yn ystod yr alwedigaeth o Lithwania gan yr [[Ymerodraeth Rwsia]] yr oedd y cyfalaf y [[Gofernorate Cawnas]] 1843-1915. Daeth yr unig brifddinas dros dro yn Ewrop yn ystod y cyfnod rhwng y rhyfeloedd o 1918-1939, yn [[Vilnius]], prifddinas hanesyddol Lithwania (ac unwaith eto y cyfalaf ers 1940 a thrwy adfer annibyniaeth Lithwaneg yn 1991 hyd heddiw), oedd dan reolaeth [[Gwlad Pwyl|Pwyliaid]] a rheoli ar gyfer llawer o'r cyfnod hwn.
|