Cystadleuaeth aml-chwaraeon i athletwyr y [[Gymanwlad]] ydi '''Gemau'r Gymanwlad''' ('a elwid cynt yn ''Gemau Ymerodraeth Prydain''' (1930-1950), '''Gemau Ymerodraeth Prydain a'r Gymanwlad''' (1954-1966),'ac yn ''Gemau'r Gymanwlad Brydeinig''' (1970-1974)<ref>{{cite web |url=http://www.thecgf.com/games/story.asp |title=The Story of the Commonwealth Games |published= thecgf.com}}</ref>). CynhelirCynhaliwyd y Gemau cyntaf yn [[Hamilton]], [[Ontario]], [[Canada]] ym [[Gemau Ymerodraeth Prydain 1930|1930]] ac ynaa pobphob pedair blynedd ers hynny (heb law am 1942 a 1946 pan ohiriwyd y Gemau oherwydd yr [[Ail Ryfel Byd]]). Caiff y Gemau eu disgrifio fel y trydydd cystadleuaeth aml-chwaraeon fwyaf yn y byd ar ôl y [[Gemau Olympaidd]] a [[Gemau Asia]].
[[Ffederasiwn Gemau'r Gymanwlad]] sydd ynsy'n gyfrifol am drefniadau'r Gemau ac mae 18 dinas mewn saith gwlad wedi cynnal y Gemau.
Yn ogystal a nifer o chwaraeon [[Gemau Olympaidd|Olympaidd]], mae'r gemau'n cynnwys chwaraeon sy'n fwy poblogaidd yng Ngwledydd y Gymanwlad, fel [[bowlio lawnt]], [[pêl-rwyd]] a [[rygbi saith bob ochr]].
