Bwdhaeth: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Dim crynodeb golygu
Llinell 1:
[[Image:Standing Bodhisattva Gandhara Musee Guimet.jpg|thumb|Siddhartha Gautama, Y Bwdha.]]
 
Crefydd ddi-dduw yw '''Bwdhaeth''' neu '''BwdïaethFwdïaeth'''. Gellir ei ystyriedhystyried hefyd yn [[athroniaeth]] gymhwysol neu'n ffurf oar [[seicoleg]]. Canolbwynt Bwdhaeth yw'r hyn a ddysgodd [[Siddhartha Gotama|Gotama Buddha]], aca annwydaned yn Kapilavastu (sydd yn [[Nepal]] erbyn hyn), gyda'rac a enwenwyd Siddhattha Gotama oddeutu'r 5ed ganrif cyn Crist. Lledaenodd Bwdhaeth trwydrwy is-gyfandir India yn y pum canrif nesaf, ac i ardaloedd ehangach o [[Asia]] wedi hynny.
 
Erbyn heddiw, rhennir Bwdhaeth yn dri phrif draddodiad: [[Theravada|Theravāda]], [[Mahayana|Mahāyāna]], a [[Vajrayana|Vajrayāna]]. Mae'n parhau i atynnuddenu dilynwyr ledled y byd, ac yn ôl [http://www.adherents.com], mae oddeutu 350 miliwn o Fwdhyddion (fodd bynnag, mae'r amcangyfrifon a geir mewn sawl wlad yn ansicr). EfHyhi yw'r pumed grefydd fwyaf yn y byd yn ôl niferoedd, ar ôl [[Cristnogaeth]], [[Islam]], [[Hindŵaeth]], a [[Crefyddau Tsieniaidd|chrefydd traddodiadol Tsieineaidd]]. Mae'r urdd mynaich Sangha ymysg y sefydliadau hynaf ar y ddaear.
 
==Athrawiaethau==
===Y Pedwar Gwiredd Doeth===
Dysgodd y Bwdha fod yna ddioddefdioddefaint mewn bywyd, a achosir gan chwenychu, ac y gellir ei darfodddileu trwy ddilyn y Llwybr Wythblyg Doeth (gw. isod):
 
# '''DioddefDioddefaint:''' DioddefDioddefaint yw genedigaeth, dioddefdioddefaint yw heneiddio, dioddefdioddefaint yw afiechyd, dioddefdioddefaint yw marwolaeth; dioddefdioddefaint yw uno â'r hyn sy'n annymunol; dioddefdioddefaint yw gwahanu o'r hyn sy'n ddymunol; dioddefdioddefaint yw peidio â chael yr hyn a ddymunir; yn gryno, dioddefdioddefaint yw'r pump cyfansawdd sy'n wrthrych ymafael.
# '''Tarddiad dioddefdioddefaint:''' Y chwenychu sy'n arwain at ailenedigaeth.
# '''Darfod dioddefdioddefaint:''' Darfod chwenychu.
# '''Y ffordd sy'n arwain at ddarfod dioddefdioddefaint:''' Y Llwybr Wythblyg Doeth;
 
===Nirfana===