Wicipedia

Castell Harlech: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Pori'r hanes yn rhyngweithiol
← Cymharer â'r fersiwn gyntCymharer â'r fersiwn dilynol →
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
GweledolCystrawen wici
Ham II (sgwrs | cyfraniadau)
8,551 golygiad
Ham II (sgwrs | cyfraniadau)
8,551 golygiad
B clean up, replaced: Graddfa I → Gradd I using AWB
Llinell 1:
[[Delwedd:Harlech Castle - Cadw photograph.jpg|bawd|320px|Castell Harlech]]
Saif '''Castell Harlech''' uwchben dref [[Harlech]] a [[Bae Tremadog]] yn ne [[Gwynedd]]. Mae'r castell heddiw yn nghofal [[Cadw]]. Gosodwyd y [[castell]] ar restr [[Safle Treftadaeth y Byd|Safleoedd Treftadaeth y Byd UNESCO]], fel un o gestyll a muriau trefol [[Edward I, obrenin LoegrLloegr]] yng Ngogledd Cymru, yn [[1986]].
[[Delwedd:SDJ Harlech Castle Gatehouse.jpg|bawd|de|300px|Y brif fynedfa i Gastell Harlech.]]
[[Delwedd:Harlech.1610.jpg|bawd|chwith|300px|Castell Harlech ym 1610 ar fap John Speed.]]
Llinell 6:
 
== Hanes ==
Adeiladwyd y castell gan [[Edward I o Loegr|Edward I]], brenin Lloegr, rhwng [[1283]] a [[1290]]. Cynlluniwyd y castell consentrig gan [[James o St George]]. Mae'r castell yn adeilad gref iawn uwchben craig fawr, ond gyda grisiau yn arwain at lan y môr. Fel hynny, roedd hi'n bosib anfon cychod dros y mor i'r castell yn ystod gwarchae, er enghraifft o [[Iwerddon]]. Defnyddiwyd y grisiau hyn i ddwyn nwyddau i'r castell mewn gwarchae yn ystod rhyfelgyrch [[Madog ap Llywelyn]] yn 1294–5.
 
Ar ôl gwarchae hir, cwympodd Castell Harlech i [[Owain Glyndŵr]] ym [[1404]], ond roedd y castell o dan reolaeth Saeson ([[Henri o Fynwy]]) drachefn ar ôl pedair blynedd arall. Bu farw [[Edmund Mortimer]], oedd mewn cynghrair a Glyndŵr, yn ystod y gwarchae.
Llinell 16:
:'Bendigeidfran fab Llŷr, a oedd frenin coronog ar yr ynys hon, ac ardderchog (meddianwr) o goron Llundain. A phrynhawngwaith ydd oedd yn Harlech yn [[Ardudwy]], yn llys iddo (ei lys yno). Ac yn eistedd ydd oeddynt ar garreg Harlech, uwch ben y weilgi (môr), a [[Manawydan fab Llŷr]] ei frawd gydag ef...'.
 
Gerllaw'r castell mae cerflun "Y Ddau Frenin" gan [[Ivor Roberts-Jones]], yn darlunio Bendigeidfran yn cario corff ei nai, Gwern.
 
== Gweler hefyd ==
Llinell 28:
[[Categori:Safleoedd Treftadaeth y Byd yng Nghymru]]
[[Categori:Pedair Cainc y Mabinogi]]
[[Categori:Adeiladau rhestredig GraddfaGradd I Gwynedd]]
Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/wiki/Castell_Harlech"