Pont y Borth: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Ham II (sgwrs | cyfraniadau)
B clean up, replaced: Graddfa I → Gradd I (2), Image: → Delwedd: (2), File: → Delwedd: using AWB
Llinell 1:
[[FileDelwedd:Menai Suspension Bridge Dec 09.JPG|bawd|dde|300px|Pont y Borth o Ynys Môn.]]
'''Pont y Borth''' yw’r bont barhaol gyntaf rhwng [[Ynys Môn]] a’r tir mawr, ac mae’n parhau i gludo’r [[A5]].
 
==Adeiladu’r Bont==
 
Cyn adeiladu’r bont, dim ond ar y dŵr y gellid teithio rhwng yr Ynys a’r tir mawr. ‘Roedd fferi [[Bangor]] i [[Porthaethwy|Borthaethwy]] y pennaf ohonynt, ac mae cofnod i [[Elisabeth I o Loegr]] osod yr hawl i un John Williams yn [[1594]].
 
‘Roedd Undeb [[Prydain Fawr]] gydag [[Iwerddon]] wedi creu galw am gryfhau’r cysylltiad ymarferol rhwng [[Llundain]] a [[Dulyn]]. Wedi sefydlu pwyllgor seneddol, comisiynwyd [[Thomas Telford]], nid yn unig i adeiladu’r bont hon, ond i wella safon y ffyrdd yr holl ffordd o [[Llundain|Lundain]] i [[Caergybi|Gaergybi]]. Gan mai ffyrdd tyrpeg yn nwylo preifat oedd yn y wlad bryd hynny, hwn oedd y tro cyntaf i arian cyhoeddus gyllido adeiladu ffyrdd ym Mhrydain ers oes y [[Ymerodraeth Rhufeinig|Rhufeiniaid]].
Llinell 10:
Gofynnwyd i Telford hefyd wella’r ffordd rhwng [[Bangor]] a [[Conwy|Chonwy]] ac i groesi’r [[Afon Conwy]] yno. Adeiladodd [[pont grog|bont grog]] hefyd yng Nghonwy i batrwm cyffelyb, ac agorwyd y ddwy bont yr un flwyddyn.
 
[[ImageDelwedd:Select Sketches - Menai Bridge 2.jpg|bawd|dde|300px|Plat o’r [[1840au]] yn darlunio’r Bont]]
[[Delwedd:Pont MenaiLB01.JPG|bawd|chwith|Y bont o Ynys Môn]]
 
Llinell 33:
Oherwydd cyfyngiadau’r [[Ail Ryfel Byd]], roedd rhaid cadw’r gwaith hwn yn gyfrinachol. A gwnaed hyn i gyd heb dorri llif y traffig ar y ffordd. Wrth gwblhau’r gwaith, fe’i rhyddhawyd hefyd o’r toll ar [[1 Ionawr]] [[1941]].
 
[[ImageDelwedd:Menai Bridge painting.jpg|bawd|dde|300px|Ailbeintio’r Bont, Awst 2005]]
 
Rhwng Chwefror a Rhagfyr [[2005]] gwnaed gwaith ail-beintio sylweddol. Roedd hi wedi ei pheintio yn rheolaidd wrth gwrs, ond y tro hwn, aethpwyd yn ôl at y metel ac ail-wampio y cyfan am y tro cyntaf ers gwaith Dorman Long ym [[1940]].
Llinell 69:
*[http://www.treftadaethmon.org/doc.asp?cat=1035&doc=1026 Treftadaeth Môn]
 
[[Categori:Adeiladau rhestredig GraddfaGradd I Gwynedd]]
[[Categori:Adeiladau rhestredig GraddfaGradd I Ynys Môn]]
[[Categori:Afon Menai]]
[[Categori:Pontydd Gwynedd|Borth]]