Manga: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
→‎Gwreiddiau Manga: Newid enwau gwledydd (dolenni) hyd at De Affrica using AWB
Anime geek (sgwrs | cyfraniadau)
cywiro
Llinell 1:
[[Delwedd:InuYashaVolume1.jpg|250px|bawd|Ail argraffiad Saesneg o'r llyfr '''Manga''' [[InuYasha]] (Cyf. 1)]]
 
'''Manga''' ([[Siapaneg]] 漫画) yw'r gair [[Japan|Siapaneg]] am gomics a digrifluniau. Y tu allan i [[Siapan]] mae'n golygu [[comic|comics]] Siapaneaidd yn neilltuol (yn Siapan mae digrifluniau gorllewinol yn "manga" hefyd). Mae'r farchnad manga wedi datblygu'n ddiwydiant anferth, sy'n werth tua $5 biliwn heddiw ([[2006]]) ar farchnad y byd.
 
Datblygodd Manga o gyfuniad o arddulliau ''[[ukiyo-e]]'' ac arddulliau darlunio tramor, a chymerodd ei ffurf bresennol yn fuan wedi diwedd [[yr Ail Ryfel Byd]]. Fel rheol mae'r lluniau i gyd mewn du a gwyn, ac eithrio'r clawr a'r tudalennau cyntaf; yr unig eithriad yw'r ffurf ''hybrid'' '''Animanga''', sy'n cyfuno elfennau o Fanga ac [[Anime]] ac yn lliwgar iawn.
Llinell 18:
Fodd bynnag, mae'r traddodiad i'w olrhain ymhellach yn ôl i'r [[12fed ganrif]] pan dynnai sawl artist luniau ''giga'' (yn llythrennol "lluniau digrif"), ac yn neilltuol ''chōjū jinbutsu giga'' (鳥獣人物戯画, sef "lluniau digrif o bobl ac anifeiliaid"); lluniau sy'n cynnwys sawl nodwedd o'r ''manga'' gan bwysleisio'r elfennau storïol uniongyrchol a llinellau artistaidd syml ond cryf.
 
Yn y [[19eg ganrif]], pan ddechreuodd yr [[UDA|Americanwyr]] fasnachu â Siapan, daeth artistiaid tramor i weithio yn y wlad a dysgu elfennau fel llinell, ffurf a lliw yn y traddodiad Gorllewinol; roedd hyn yn ddatblygiad newydd am fod ''ukiyo-e'' yn rhoi mwy o bwyslais ar y syniad tu ôl i'r llun mewn arddull llawer mwy rhydd. Gelwid Manga hybrid y cyfnod hwnnw yn ''Ponchi-e'' ("lluniau Punch") a, fel y cylchgrawn Seisnig o'r un enw, ''[[Punch (cylchgrawn)|Punch]]'', roedd yn canolbwyntio ar ddarlunio hiwmor a [[dychan]] gwleidyddol mewn cyfresi byrion o rwng 1-4 o luniau.
 
== Manga heddiw ==
[[Delwedd:MangaStoreJapan.jpg|250px|bawd|Siop '''Manga''' yn Siapan]]
Yn aml mae comics Manga poblogaidd yn cael eu haddasu ar gyfer ffilmiau ''anime'' (yn y Gorllewin gelwir Manga yn "anime" weithiau ond mae ''anime'' yn ffurf arbennig, diweddar, ar wahân). Weithiau mae ''anime'' llwyddianus yn cael ei droi'n mangafanga, ond eithriad yw hynny.
 
Er bod nifer fawr o gomics a llyfrau Manga yn cael eu creu ar gyfer plant a phobl yn eu harddegau, camgymeriad fyddai meddwl mai comics cyffredin ydyntydyn nhw. Mae'r [[Siapaneaid]] yn cymryd eu manga mewn difri fel ffurf artistaidd arbennig ac mae rhai arlunwyr manga yn cael eu hystyried yn artistiaid mawr. Agwedd arall ar y manga yw'r nifer fawr o lyfrau ar gyfer oedolion ar ffurf ''cartŵns'' neu ddarluniau manga, yn amrwyio o fath o nofelau hanesyddol neu ffuglen ffantasi i greadigaethau erotig ([[Hentai]] neu ''Lolikon'').Cafodd y cylchgrawn cynta manga ei wneud gan Kanagaki Robun a Kawanabe Kyosai yn 1874.
 
== Cysylltiadau allanol ==