Gwyddfid: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Dim crynodeb golygu
ehangu
Llinell 1:
{{taxobox
[[Delwedd:Honeysuckle-2.jpg|ewin_bawd|Gwyddfid]]
|name = ''Gwyddfid''<br />''Llaeth y Gaseg''
|image = Lonicera-linedrawing1897.svg
|image_caption = ''1. Cangen yn blodeuo, 2. Cangen mewn ffrwyth, 3. Torriad drwy flodyn, 4. Ffrwyth wedi'i dorri.''
|regnum = [[Plantae]]
|unranked_divisio = [[Angiosperms]]
|unranked_classis = [[Eudicots]]
|unranked_ordo = [[Asterids]]
|ordo = [[Dipsacales]]
[[Categori:|familia Blodau]]= [[Categori: Caprifoliaceae]]
|genus = '''''Lonicera'''''
|genus_authority = [[Carolus Linnaeus|L.]]
|subdivision_ranks = Rhywogaeth
|subdivision =
|}}
Prysgwydden gordeddog yn nheulu'r ''Caprifoliaceae'' yw'r '''gwyddfid''' neu '''''laeth y gaseg''''' (enw unigol ac enw lluosog) sydd ynsy'n gynhenid i hemisffêr y gogledd. CeirMae'n yblanhigyn diffiniaddringol canylynolac yngymnyddol o deulu’r ''Caprifoliaceæ'' ac mae'n tyfu mewn llwyni a gwrychoedd.<ref>[[Geiriadur Prifysgol Cymru|Ngeiriadur Prifysgol Cymru]]:</ref> Melyn-pinc ydy lliw''Planhigynr dringolblodau acsy'n ymnyddoleitha opersawrus deulu’rac Caprifoliaceæar sy’nffurf tyfuutgyrn; mewnmae'r llwyniaeron a gwrychoedddyf acyn iddoyr flodauhydref melynbinco persawrusliw arcoch. ffurf utgyrn sy’n dwyn aeron cochion''. Mae tua 180 o rywogaethau gwyddfidgwahanol aac mae 20 ohonynt yn gynhenid i [[Ewrop]]. Adwaenir hydefy gwyddfid hefyd fel '''''llaeth y gaseg''''', ymysg nifer o enwau gwahanol. Y math mwyaf cyffredin yw'r '' Lonicera periclymenum''.
[[Delwedd:Honeysuckle-2.jpg|ewin_bawd|chwith|Gwyddfid]]
 
Mae'r dail mewn parau, yn syml ac yn hirgrwn. Yn ôl y naturiaethwraig Bethan Wyn Jones: ''Mae arogl y gwyddfid yn drymach ar awel yr hwyr am mai gwyfynod yn bennaf sy'n peillio'r gwyddfid, ac er mwyn denu'r gwyfynod hynny i beillio'r blodau mae'r gwyddfid yn rhyddhau perarogl.''<ref>[http://www.highbeam.com/doc/1G1-312919881.html Teitl: Arogleuon I Ddenu'r Cler; Gwefan y Daily Post;] adalwyd 30 Mehefin 2014.</ref>
Prysgwydden gordeddog yn nheulu'r ''Caprifoliaceae'' yw'r '''gwyddfid''' (enw unigol ac enw lluosog) sydd yn gynhenid i hemisffêr y gogledd. Ceir y diffiniad canylynol yng [[Geiriadur Prifysgol Cymru|Ngeiriadur Prifysgol Cymru]]: ''Planhigyn dringol ac ymnyddol o deulu’r Caprifoliaceæ sy’n tyfu mewn llwyni a gwrychoedd ac iddo flodau melynbinc persawrus ar ffurf utgyrn sy’n dwyn aeron cochion''. Mae 180 o rywogaethau gwyddfid a 20 ohonynt yn gynhenid i [[Ewrop]]. Adwaenir hydef fel '''''llaeth y gaseg''''', ymysg nifer o enwau gwahanol.
 
Cyfeirir at "laeth-y-gaseg" gan Dafydd Rowlands yn ei gerdd ''Dangosaf iti Lendid''.<ref>[http://www.bbc.co.uk/bitesize/tgau/llenyddiaeth_gymraeg/nofel_a_barddoniaeth/bardd/dangosaf_iti_lendid/revision/1/ Gwefan Bitsesixe;] BBC; adalwyd 30 Mehefin 2014.</ref>
[[Categori: Blodau]] [[Categori: Caprifoliaceae]]
 
==Gerddi==
Mae'r gwyddfid yn blanhigyn cyffredin mewn gerddi yn bennaf gan eu bônt yn gorchuddio hen waliau ac oherwydd lliw ac arogl y blodau. Mae'r mathau sy'n dringo'n hoffi gwreiddio yn y cysgod. Gallant ordyfu, gan dyfu'n wyllt, os nad ydynt yn cael eu tocio.<ref>{{cite book|title=RHS A-Z encyclopedia of garden plants|year=2008|publisher=Dorling Kindersley|location=United Kingdom|isbn=1405332964|pages=1136}}</ref>
 
==Enwau==
Yn ddiweddar defnyddiwyd yr enw fel enw ar ferch.
 
==Cyfeiriadau==
{{cyfeiriadau}}
 
 
[[Categori: Blodau]]
[[Categori: Caprifoliaceae]]
 
[[en:Honeysuckle]]