Wicipedia

Cofeb yr Iaith Afrikaans: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Pori'r hanes yn rhyngweithiol
← Cymharer â'r fersiwn gyntCymharer â'r fersiwn dilynol →
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
GweledolCystrawen wici
Dim crynodeb golygu
Llinell 1:
{{Infobox Monument
|monument_name = Cofeb Iaith Afrikaans
|native_name = Afrikaanse Taalmonument
Llinell 23 ⟶ 22:
}}
[[Image:AfrikaanseTaalmonumentEnscriptions.jpg|thumb|Plac yn dangos dau ddyfyniad gan feirdd Afrikaans]]
[[Image:AfrikaanseTaalmonumentSlogan.jpg|thumb|Y llwybr arat y Gofeb]]
Lleolir '''Cofeb yr Iaith Afrikaans''' ({{lang-af|Afrikaanse Taalmonument}}) ar fryn uwchben tref Paarl yn nhalaith y Penrhyn Gorllewinnol, [[De Affrica]]. Agorwyd y gofeb yn swyddogionswyddogiol ar 10 Hydref 1975,<ref name="Botha-speech">{{cite web|url=http://www.info.gov.za/speeches/2005/05111709451003.htm|title=Speech by the Minister of Art and Culture, N Botha, at the 30th anniversary festival of the Afrikaans Language Monument|date=2005-10-10|publisher=[[South African Department of Arts and Culture]]|language=[[Afrikaans]]|accessdate=28 November 2009}}</ref> ac mae'n cydnabod hannercan mlwyddiant dyfarnu Afrikaans yn iaith swyddogol yn Ne Affrica yn hytrach nacnag Iseldireg. Fe'i gofwydgodwyd hefyd hefyd i ddathlu canmlwyddiant sefydlu'r [[Genootskap van Regte Afrikaners]] (Cymdeithas y Gwir Afrikaaners) yn Paarl, y mudiad a grewyd i gryfhau hunaniaeth a balchder yr Afrikaaniaid yn yr iaith 'newydd'.<ref>Charles S. B. Galasko. The Afrikaans Language Monument, Paarl. ''Spine'' 1 November 2008 - Volume 33 - Issue 23.</ref>
 
==Strwythur==
Mae'r gofeb yn cynnwys cyfres o siapau conigol o natur amgrwm a ceugrwm, sy'n cynrychioli gwahanol ddylanwadaudylanwadau y gwahanol ieithoedd a diwylliannau ar yr Afrikaans yn ogystal â datblygiadau gwleidyddol De Affrica fel a ganlyn:
 
*Y Gorllewin Clir - treftadaeth [[Ewrop]] ar yr iaith
Llinell 34 ⟶ 33:
*Afrikaans - yr iaith ei hun
*Gweriniaeth De Affrica - a gyhoeddwyd yn 1961
*yrYr Iaith Malay a'i diwylliant
(ceir hefyd stwdiwm agored wrth droed y strwythur lle cynhelir cyngherddau a digwyddiadau)
 
==Ysgrifau'r Plac==
Ceir dwy arysgrif ar y plac [[Commemorative plaque|plaque]] fawr gan feirdd Afrikaans o bwys:
 
*''Afrikaans is die taal wat vir Wes-Europa en Afrika verbind... Dit vorm 'n brug tussen die groot helder Weste en die magiese Afrika... En wat daar groots aan hulle vereniging kan ontspruit &ndash; dit is miskien wat vir Afrikaans voorlê om te ontdek. Maar wat ons nooit moet vergeet nie, is dat hierdie verandering van land en landskap as't ware aan die nuwe wordende taal geslyp, geknee, gebrei het... En so het Afrikaans in staat geword om hierdie nuwe land uit te sê... Ons taak lê in die gebruik wat ons maak en sal maak van hierdie glansende werktuig...'' -- [[N.P. van Wyk Louw]]
:"Afrikaans yw'r iaith sy'n cysylltu gorllewin Ewrop ac Affrica ... Mae'r creu pont rhwng y Gorllewin mawr gloyw ac Affrica hudolus ... Ac y daw pethau mawrion o'r uniad; dyna, efallai, sy'n gorwellgorwedd ger bron Afrikaans i'w ddarganfod. Ond yr hyn na ddyliem fyth anghofio yw y bu i'r newid gwlad a thirwedd hogi, tyluno a gwneu yr iaith newydd-ddyfodlanedig yma ... Ac felly, daeth Afrikaans i lefaru o'r tir newydd yma ... Gorwedd ein her yn y defnydd rydym am wneud o'r cerbyd llachar hwn ..."
*''As ons nou hier in die saal af 'n ry pale sou plant, tien pale, om die laaste tien jaar voor te stel, en aan elke paal 'n merk sou maak op 'n hoogte van die vloer af ooreenkomende met die betreklike skryfgebruik van Afrikaans in die respektiewe jaartal, en 'n streep deur die merke trek van die eerste af hier naby die vloer tot by die laaste daar anderkant teen die solder, dan sou die streep 'n snelstygende boog beskryf, nie net vinnig opgaande nie, maar opgaande na 'n vinnig vermeerderende rede. Laat ons nou in ons verbeelding die boog verleng vir die tien komende jare van nou af. Sien u menere waar die punt sal wees, daar buite in die bloue lug hoog oor Bloemfontein, in die jaar 1924.'' -- [[C.J. Langenhoven]]
:"PetaemDychmygwch ein bod ni heddiw amyn blannuplannu rhes o bolion ar hyd y neuadd hon,; deg polyn i gynrychioli'r deng mlynedd ddiwethaf, ac ar bob polyn ysgathru marc yn nodi'r uchder o'r llawr sy'n cyfateb i'r defnydd ysgrifenedig mewn Afrikaans yn y flwyddyn arbennig honno. A petaem ni'n tynnu llinell, o'r polyn cyntaf yma sy'n agos i'r llawr i'r polyn ddiwethaf draw yno ger y llofftnenfwd, yna, byddai'r llinell yn datgelu bwa'n esgyn yn serth, nid yn unig yn codi yn sydyn, ond yn esgyn yn fwy fwy serth. Gadewch i ni nawr, yn ein dychymyg, estyn y bwa ar gyfer y deng mlynedd o heddiw. Gwelwch chi gyfeillion, lle gorwedd y pwynt, yno, tu allan yn yr awyr las uwchben [[Bloemfontein]] yn y flwyddyn 1924."
 
Cofnodir y dywediad ''"DIT IS ONS ERNS"'' (yn fras, "rydym yn ddidwyll [am hyn], neu "dyma'n didwylledd") ar hyd y llwybr sy'n arwain at y gofeb.
Llinell 50 ⟶ 49:
[[File:Burgersdorp-Language Monument-001.JPG|thumb|Cofeb yr iaith Iseldireg yn [[Burgersdorp]]]]
{{Main|Burgersdorp#Dutch Language Monument}}
Codwyd y gofeb gyntaf i ddathlu'r iaith Afrikaans yn Burgersdorp yn 1893, er, mae'n cyfeiriad at yr ''Hollandse taal'' yr ''iaith [[Iseldireg]]''. Mae'n darlunio dynes yn pwyntio gyda'i bys at lyfr yn ei llaw.
 
==Oriel==
Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/wiki/Cofeb_yr_Iaith_Afrikaans"