Hen Oes y Cerrig Canol: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Newydd; angen ychwanegu 'cyffredinol' |
ehangu |
||
Llinell 1:
{{Cyfnodau cynhanes}}
[[Image:BBC-artefacts.jpg|bawd|225px|chwith|Cerrig deufiniog, ocr wedi'u hysgythru ac offer asgwrn rhwng c. 75-80,000 CP o Ogof Blombos.]]
Mae '''Hen Oes y Cerrig Canol''' neu ar lafar '''Paleo Canol''' (Saesneg: ''(Middle Paleolithic)'') yn rhaniad amser oddi fewn i gyfnod [[Hen Oes y Cerrig]]: yr ail raniad sy'n rhychwantu'r cyfnod rhwng 300,000 (225,000
Cychwynodd [[bodau dynol|dyn modern]] fudo o [[Africa]] 70,000 o flynyddoedd yn ôl a chychwynodd gymryd drosodd oddi wrth y rhywogaeth ''homo'' cynharach megis y [[Neanderthal]] a'r ''[[homo erectws]]''.<ref>''[http://www.actionbioscience.org/evolution/johanson.html Origins of Modern Humans: Multiregional or Out of Africa?]'' Gan Donald Johanson</ref>
Yr hyn sy'n newydd ac yn wahanol yn y cyfnod hwn o'i gymharu gyda'r Hen Oes y Cerrig Isaf cynharach oedd defodau claddu newydd mewn llefydd fel [[Combe-Grenal]] a [[Abri Moula]] yn [[Ffrainc]], ble ceir esgyrn wedi'u hysgythru gydag erfyn finiog. Mae hyn yn dangos fod defodau ynghlwm â'r claddu, ac o bosib yn dangos fod dyn, am y tro cyntaf, yn credu mewn bywyd ar ôl marwolaeth.
Yn y cyfnod hwn hefyd darganfuwyd breichledau yn [[Ogof Blombos]],<ref>{{cite news |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/sci/tech/3629559.stm |title=''Cave yields 'earliest jewellery'''|work=[[BBC News]] |author=Jonathan Amos|accessdate=2008-03-12 | date=2004-04-15}}</ref> mwclis,<ref>{{cite web |url=http://news.nationalgeographic.com/news/2004/04/0415_040415_oldestjewelry.html |title=''Oldest Jewelry? "Beads" Discovered in African Cave'' |work=National Geographic News |author=Hillary Mayell |accessdate=2008-03-03}}</ref> celf carreg,<ref name=Henahan>{{cite web |url=http://www.accessexcellence.org/WN/SU/caveart.html |title=''Blombos Cave art'' |accessdate=2008-03-12 |author=Sean Henahan |work=Science news }}</ref> ocr ar y corff a defod crefyddol,<ref name=Miller2006>{{cite book |title= Anthropology|last=Miller |first=Barbra |author2=Bernard Wood |author3=Andrew Balansky |author4=Julio Mercader |author5=Melissa Panger |year=2006 |publisher=Allyn and Bacon |location=Boston Massachusetts |isbn= 0-205-32024-4 | page= 768}}</ref><ref name="Henahan"/> er bod peth celf cyn y cyfnod hwn. Cynyddodd gweithgareddau megis pysgota a hela anifeiliaid mawr, a hynny gydag offer pwrpasol ac mewn grwpiau'n cydweithio efo'i gilydd.
==Cymru==
Llinell 9 ⟶ 15:
# Bodau dynol modern yn [[Ogof Paviland]], [[Gŵyr]] - 26,000 CP
Ogof Coygan ger [[Talacharn]], [[Sir Gaerfyrddin]] yw'r pwysicaf yng Nghymru yn
==Gweler hefyd==
| |||